Finał obchodów jubileuszu WFO

Andrzej Barański, twórca filmów fabularnych („Dwa księżyce”, „Horror w Wesołych Bagniskach”, „Dzień Wielkiej Ryby”) swoją artystyczną drogę rozpoczął w latach 60. pod opieką Tadeusza Różewicza w Studenckim Teatrze Poezji „Step”. Później, po studiach w łódzkiej Filmówce, trafił do WFO, gdzie zajął się krótką formą filmową, w tym również oświatową.

Pierwszy z piątkowych filmów - "Konstrukcja" z 1980 roku podejmuje tematykę antyfaszystowską, obecną w wielu produkcjach Barańskiego. Z kolei "Edukacja sentymentalna", z 1986 to historia życia i śmierci pewnego bezrobotnego żyjącego w przedwojennej Polsce, pokazana przez pryzmat urzędowych dokumentów: od wzorów podań, pism urzędowych w sprawach karnych, odwołań przez zaświadczenie o ubóstwie po raport przodownika policji o samobójstwie. Także "Pobyt czasowy" z 2004 roku opowiada o wydarzeniach z życia osobistego, które znajdują odbicie w urzędowej dokumentacji: narodzinach, przeprowadzkach, ślubach i zgonach - przez całe życie człowieka powstają dokumenty składające się na akta „pobytu czasowego”.

Barański zasłynął jako autor impresji, w których w oryginalny sposób wykorzystuje ikonografikę, zdjęcia i rysunki, animację i zdjęcia kombinowane. Przykładem wykorzystania tego typu środków będzie "Miasto" (1983) - poetycka impresja filmowa na temat miasta, jego struktury i mieszkańców. Ostatnia z piątkowych propozycji to "Fotografia jest sztuką trudną". Film z 1998 roku zrealizowany został w oparciu o żartobliwe felietony Stanisława Czycza drukowane w "Przekroju" pod pseudonimem Fotoamator Michał C. Pisarz, udając nauczyciela, prowadzącego poradnik hobbystyczny, komentował słabe, źle skadrowane zdjęcia, których tematem były na ogół małe miasteczka i jego mieszkańcy. Andrzej Barański, realizując film wyruszył z ekipą telewizyjną po kraju, a jedynym jego przewodnikiem były zdjęcia Czycza. W efekcie powstał film oparty na improwizacji, a jednocześnie opowiadający o samym procesie tworzenia. 

Retrospektywa Andrzeja Barańskiego odbędzie się w piątek, 30 stycznia 2015 roku, o godzinie 18:00 w łódzkim kinie Polonia. Wstęp wolny.

Spotkanie z Andrzejem Barańskim kończy obchody 65-lecia Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi. Przestrzenią znaczącej części wydarzeń jubileuszowych było otwarte na ten czas kino Polonia, przy reaktywacji którego Wytwórnia współpracowała ze Stowarzyszeniem „Łódź Filmowa”. To tutaj odbywały się copiątkowe retrospektywy i codzienne pokazy non-stop wybranych filmów twórców związanych z WFO na przestrzeni dekad.

- Cieszymy się, że mogliśmy pokazać szerszej publiczności skarby Wytwórni, na co dzień skryte w naszych archiwach - mówi Katarzyna Madaj-Kozłowska. – Niezwykle wzruszające były też dla nas jubileuszowe spotkania z byłymi pracownikami i współpracownikami WFO, w tym grudniowy bal w Pałacu Poznańskich, które nie tylko dały nam okazję do wspominków, ale też pozwoliły wzbogacić materiał do powstającego filmu "Ludzie Oświatówki" – podkreśla prezes WFO.

WFO przez dziesięciolecia była jednym z filarów Łodzi filmowej. Wielu wybitnych twórców, najczęściej absolwentów pobliskiej łódzkiej Szkoły Filmowej, rozpoczynało tu swoje kariery zawodowe; przez długie lata współpracowali z Wytwórnią najwybitniejsi realizatorzy filmów przyrodniczych i popularnonaukowych. Zaowocowało to powstaniem blisko 5000 filmów różnych gatunków, wielokrotnie nagradzanych na zagranicznych i krajowych festiwalach (1 200 nagród). Wśród twórców związanych z WFO (reżyserów, operatorów, kompozytorów muzyki filmowej) wymienić można takie sławy jak: Wojciech Jerzy Has, Janusz Nasfeter, Krzysztof Zanussi, Grzegorz Królikiewicz, Włodzimierz Puchalski, Piotr Szulkin, Wojciech Wiszniewski, Bogdan Dziworski, Piotr Andrejew, Jacek Bławut, Marek Koterski, Jan Jakub Kolski, Maciej Drygas, Krzysztof Ptak, Zbigniew Rybczyński, Jerzy „Duduś” Matuszkiewicz, Wojciech Kilar, czy Krzysztof Penderecki.

Dzisiejsza Wytwórnia, choć nie tak rozbudowana i zasobna jak kiedyś, kontynuuje swoje najlepsze tradycje. - Dzięki samorządowi województwa łódzkiego, który w 2012 roku przejął od Skarbu Państwa 100 procent udziałów WFO udało się uratować cenne dziedzictwo „Oświatówki” – podkreśla Katarzyna Madaj-Kozłowska, Prezes Zarządu. – Możliwość dalszego funkcjonowania dała nam między innymi szansę realizacji kosztownych programów digitalizacyjnych – wyjaśnia. 

Ale Wytwórnia nie tylko dba o zachowanie i rozpowszechnianie swoich zbiorów archiwalnych, prowadzi również działalność edukacyjną, organizuje co dwa lata w Łodzi prestiżowy Międzynarodowy Festiwal Filmów Przyrodniczych im. Włodzimierza Puchalskiego – największy przegląd filmów przyrodniczych w Polsce. Przede wszystkim jednak nadal realizuje wartościowe filmy różnych gatunków, na niezmiennie wysokim poziomie artystycznym. Z WFO współpracują tacy fachowcy jak Andrzej Barański, Mikołaj Haremski, Jerzy Bezkowski czy Roman Dębski – realizując nowe filmy dokumentalne i przyrodnicze.

Najnowszą, ukończoną produkcją WFO jest średniometrażowy dokument historyczny „Internowani” w reżyserii Tomasza Świątkowskiego. Jako koproducent Wytwórnia uczestniczyła też w realizacji filmu dokumentalnego „Nie robić głupstw – Opowieści Filmowe Stanisława Janickiego” w reżyserii Krzysztofa Tusiewicza. Obecnie trwają prace przy postprodukcji filmu fabularnego "Niekoniecznie o Jędrzeju" w reżyserii Olgi Kałagate, którego WFO jest koproducentem i producentem wykonawczym. Przygotowywane są też kolejne realizacje – w tym biograficznego filmu fabularnego o Katarzynie Kobro i Władysławie Strzemińskim w reżyserii Iwony Siekierzyńskiej, filmu przyrodniczego „Podwodne domy” w reżyserii Zbigniewa Bączyńskiego oraz filmów dokumentalnych o łódzkich włókniarkach pt. „Miasto Kobiet” w reżyserii Witolda Szymczyka. Na drugą połowę 2015 roku zaplanowano realizację dokumentu pt. „Moje życie to czary”. Film według koncepcji Krzysztofa Tadeusza Walendzika i w reżyserii Jacka Schmidta to opowieść o żydowskim dziecku uratowanym w skierniewickim sierocińcu.