Niezwykły dokument. Dźwięki dzieciństwa zamknięte jak w muszli

Czy był możliwy inny scenariusz Holocaustu? Czy w Oświęcimiu można było uratować tysiące Żydów ze Śląska, zanim powstała idea najokrutniejszego z obozów śmierci? Czy historia Żydów w Polsce mogłaby potoczyć się pod okupacją hitlerowską inaczej, gdyby świat zachodni nie odniósł się do nich z tak szokującą obojętnością? Henryk Schoenker, syn ostatniego przewodniczącego Gminy Żydowskiej w Oświęcimiu, ujawnia światu nieznaną historię szansy emigracji Żydów.

  Zanim zrodziła się straszna idea obozu Auschwitz-Birkenau, jesienią 1939 roku powstało w mieście Biuro Emigracji Żydów do Palestyny. Założył je na rozkaz niemieckich władz wojskowych Leo Schoenker, ojciec bohatera filmu, a potem wezwany do Berlina do Eichmanna składał sprawozdanie z wielką wiarą i konkretnym planem międzynarodowego działania. Niestety, na skutek obojętności świata idea legalnej emigracji legła w gruzach. W filmie Marka Tadeusza PawłowskiegoHenryk Schoenker wspomina okupacyjną golgotę swojej rodziny dokładnie w tych miejscach, które miały dla nich kluczowe znaczenie: od ruin rodzinnej rezydencji, przez domy, mieszkania, podwórka i ulice Oświęcimia, Krakowa, Wieliczki, Bochni i Tarnowa. ″Reżyser w sposób niezwykły łączy zdjęcia archiwalne z dzisiejszymi, ożywiając nawet niektóre obrazy i sceny (oryginalną techniką <archi kolażu>, przy której współpracował z grafikiem Robertem Manowskim) i sprawiając, że historia sprzed lat dzieje się nie tylko na naszych oczach, ale po prostu na wyciągnięcie ręki″, czytamy w informacji prasowej TVP.

Na realizm archiwalnych sekwencji składa się też wysiłek twórców w odtwarzaniu postaci i sytuacji z przeszłości. Pomogli w tym pieczołowicie dobrani zawodowi aktorzy oraz liczni mieszkańcy Oświęcimia, wybrani ze względu na podobieństwo do historycznych wzorów w trwającym wiele miesięcy castingu. Wirtuoza skrzypiec Birnbauma zagrał prawdziwy skrzypek z Oświęcimia, odtwarzający postać tytułowego Anioła - ukrywając przed bliskimi prawdziwą przyczynę - zapuszczał siwe włosy i brodę aż przez rok…  - Straszliwe dźwięki mojego dzieciństwa zamknęły się we mnie jak w muszli – mówi Henryk Schoenker, który od czasu wojny jest kompletnie głuchy. - Pewnie, dlatego straciłem słuch, abym nie mógł o nich zapomnieć.
 
Informacje o filmie
Scenariusz i reżyseria: Marek Tomasz Pawłowski; zdjęcia: Jacek Januszyk; montaż: Cezary Grzesiuk; Muzyka: Michał Lorenc, grafika: Robert Manowski, scenografia: Andrzej Czyczyło, dźwięk: Tomasz Sikora, postprodukcja dźwięku: Jacek Hamela, producent: Małgorzata Walczak. Produkcja  Polska - Niemcy,  2014 (Zoyda Art Production, TVP1, WDR, PISF, FWPN, Media).