Wytwórnia Filmów Oświatowych świętuje! (zdjęcia)

Spotkanie odbyło się w Muzeum Miasta Łodzi 29 grudnia 2014 roku, a więc w 65 lat od chwili, gdy zarządzeniem Ministra Kultury i Sztuki utworzone zostało „przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą: Wytwórnia Filmów Oświatowych z siedzibą w Łodzi”. Przybyli zarówno luminarze polskiego filmu, którzy często właśnie w „Oświatówce” zaczynali swoje kariery, jak i pracownicy działów technicznych, redakcyjnych, magazynowych i administracyjnych, których fachowość, ciężka praca i poświęcenie umożliwiały produkowanie w Wytwórni filmów na najwyższym poziomie profesjonalnym i artystycznym. Katarzyna Madaj-Kozłowska, Prezes Zarządu WFO, otrzymała z rąk wojewody łódzkiego Jolanty Chełmińskiej brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” przyznany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego na wniosek Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego.

Katarzyna Madaj - Kozłowska otrzymuje medal z rąk wojewody Jolanty Chełmińskiej

O dobry nastrój gości zadbali artyści zespołu Alla Vienna, prezentującego utwory muzyki filmowej oraz prowadzący uroczystość Artur Andrus. Najważniejszym jednak bohaterem uroczystości byli wszyscy  obecni i dawni współpracownicy WFO, którzy przez dekady budowali legendę „oświatówki”. To o ich pracy opowiadały film „LECIE” autorstwa Konrada Siweckiego oraz film Jacka Schmidta na bazie notacji filmowych, realizowanych w ramach przygotowań do produkcji filmu dokumentalnego pt. „Ludzie Oświatówki”. Przedstawieniu historii Wytwórni Filmów Oświatowych służyły także bezpośrednie relacje osób obecnych na spotkaniu oraz prezentacja multimedialna złożona z materiałów ikonograficznych, prasowych i fragmentów filmów zrealizowanych w poszczególnych dekadach historii Wytwórni. W sali kinowej widzowie obejrzeli filmy produkowane przez WFO, opisujące polską drogę do wolności, które miały wpływ na rozbudzenie świadomości obywatelskiej w czasach PRL-u i przyczyniły się do przemian demokratycznych i ustrojowych w Polsce.

Współorganizatorami i partnerami wydarzenia byli między innymi: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowe Centrum Kultury, Polski Instytut Sztuki Filmowej, Stowarzyszenie Filmowców Polskich oraz Muzeum Miasta Łodzi – Urząd Miasta Łodzi.



Wytwórnia Filmów Oświatowych w Łodzi to jedna z najstarszych instytucji filmowych w kraju. Jej początki sięgają jeszcze 1945 roku, do czasów, gdy tuż po wojnie starą fabrykę przy ul. Kilińskiego 210 zajął Dział Filmu Oświatowego Instytutu Filmowego. Oficjalnie jednak Wytwórnia Filmów Oświatowych została utworzona 29 grudnia 1949 roku. Rok później, po przejęciu przez WFO należących do instytutu terenowych baz produkcyjnych w Krakowie, Żyrardowie, Oliwie i Gliwicach - do grona twórców „Oświatówki" dołączyli mistrzowie: niedościgniony w produkcjach przyrodniczych Włodzimierz Puchalski oraz specjalizujący się w filmie medyczno-biologicznym Karol Marczak. W tamtym czasie szeregi zespołu zasilili też pierwsi absolwenci łódzkiej Szkoły Filmowej, m.in. Józef Arkusz, Wiesław Drymer, Stanisław Grabowski, Marceli Matraszek, Mieczysław Vogt, Jadwiga i Witold Żukowscy. Większość z nich z Wytwórnią związała całe zawodowe życie.



Od 1949 roku do dziś WFO wyprodukowała około 5000 filmów. Były lata, w których powstawało blisko 200 filmów rocznie. Wśród twórców związanych z „Oświatówką” wymienić można takie sławy jak: Wojciech Jerzy Has, Janusz Nasfeter, Krzysztof Zanussi, Andrzej Barański, Grzegorz Królikiewicz, Piotr Szulkin, Wojciech Wiszniewski, Bogdan Dziworski, Piotr Andrejew, Jacek Bławut, Marek Koterski, Jan Jakub Kolski, Maciej Drygas, Krzysztof Ptak, Zbigniew Rybczyński, Jerzy „Duduś” Matuszkiewicz, Wojciech Kilar czy Krzysztof Penderecki. Według opinii krytyków to właśnie w „Oświatówce” narodziła się polska szkoła filmu o sztuce, a w latach 70. w Wytwórni pojawili się twórcy awangardowi, spośród których warto wspomnieć m.in. Józefa Robakowskiego, Ryszarda Waśko, Małgorzatę Potocką.

 

Dzisiejsza Wytwórnia, choć znacznie mniejsza, kontynuuje swoje najlepsze tradycje. - Jest to możliwe dzięki samorządowi województwa łódzkiego, który w 2012 roku przejął od Skarbu Państwa 100 procent udziałów WFO, co pozwoliło uratować cenne dziedzictwo „Oświatówki” – podkreśla Katarzyna Madaj-Kozłowska.

Wytwórnia dba o zachowanie i rozpowszechnianie swoich zbiorów archiwalnych (np. poprzez kosztowne programy digitalizacyjne), prowadzi działalność edukacyjną, organizuje co dwa lata w Łodzi prestiżowy Międzynarodowy Festiwal Filmów Przyrodniczych im. Włodzimierza Puchalskiego – największy przegląd filmów przyrodniczych w Polsce. Przede wszystkim jednak nadal realizuje filmy różnych gatunków, na niezmiennie wysokim poziomie artystycznym.. Z WFO współpracują tacy fachowcy jak Andrzej Barański, Mikołaj Haremski, Jerzy Bezkowski czy Roman Dębski – realizując nowe filmy dokumentalne i przyrodnicze. Najnowszą, ukończoną produkcją WFO jest średniometrażowy dokument historyczny „Internowani” Tomasza Świątkowskiego. Jako koproducent Wytwórnia uczestniczyła też w realizacji filmu dokumentalnego „Nie robić głupstw – Opowieści Filmowe Stanisława Janickiego”  Krzysztofa Tusiewicza.

Jacek Schmidt i Artur Andrus

  Obecnie trwają prace przy postprodukcji filmu fabularnego „Niekoniecznie o Jędrzeju”  Olgi Kałagate, którego WFO jest koproducentem i producentem wykonawczym. Przygotowywane są też kolejne realizacje – w tym biograficznego filmu fabularnego o Katarzynie Kobro i Władysławie Strzemińskim w reżyserii Iwony Siekierzyńskiej, filmu przyrodniczego „Podwodne domy” Zbigniewa Bączyńskiego oraz filmów dokumentalnych o łódzkich włókniarkach pt. „Miasto Kobiet” Witolda Szymczyka. Na drugą połowę 2015 roku zaplanowano realizację dokumentu „Moje życie to czary”. Film według koncepcji Krzysztofa Tadeusza Walendzika i w reżyserii Jacka Schmidta to opowieść o żydowskim dziecku uratowanym w skierniewickim sierocińcu.



Spotkanie w Muzeum Miasta Łodzi było najważniejszym elementem programu obchodu jubileuszu, ale nie ostatnim. W każdy piątek do końca stycznia w łódzkim kinie Polonia, reaktywowanym specjalnie na potrzeby jubileuszu, organizowane są pokazy retrospektywne twórców związanych z WFO. Codziennie w małej sali kina Polonia, nazywanej „Akwarium” oglądać można wybrane filmy z różnych okresów działalności wytwórni. Projekcje w „Akwarium” to blisko trzy godziny filmów różnych gatunków, reprezentatywnych dla różnych okresów działalności WFO. To niecodzienna możliwość, żeby obejrzeć nieodpłatnie, w jednym miejscu filmy autorstwa między innymi Jacka Schmidta, Grzegorza Królikiewicza, Andrzeja Papuzińskiego, Jacka Bławuta, Andrzeja Brzozowskiego, Henryka Dederki czy Piotra Szulkina.



Zdjęcia: Mikołaj Zacharow, Paweł Kawiński, Radosław Wolski