Ten niesztampowy pomysł był dziełem dwójki producentów kreatywnych – Dawida Janickiego i Katarzyny Sarnowskiej, którzy wspólnie z reżyserami Rafałem Skalskim, Tomaszem Matuszczakiem i Cezarym Iberem, rysownikami Michałem Śledzińskim i Michałem Araszewiczem, operatorem i animatorem Jackiem Kościuszko oraz animatorką Agnieszką Boryczko przygotowali pięć pasjonujących dokumentów. Poświęcone są one kolejno: Janowi Grudzińskiemu z legendarnego ORP Orzeł, Zdzisławowi Pacakowi-Kuźmirskiemu, którego ucieczki z oflagu wydają się na granicy prawdopodobieństwa, Janowi Zumbachowi – asowi lotnictwa myśliwskiego, Bronisławowi Hellwigowi – mistrzowi kierownicy z batalionu Parasol i Józefowi Beckowi – kontrowersyjnemu ale wybitnemu szefowi sanacyjnej dyplomacji.
Każdy z tych dynamicznie robionych „portretów wojennych” ma mocne przesłanie: odwaga, męstwo, siła woli, brawura, czyli archetyp człowieka walki. Wiarygodne pokazanie takich wartości stało się możliwe dzięki unikalnemu połączeniu materiałów archiwalnych i scen fabularnych, w których tło dla żywych aktorów stanowią komiksowe animacje i oryginalna scenografia. Nowoczesną formę uzupełniają barwne, sugestywne komentarze znanych historyków, ekspertów, wojskowych i bliskich bohaterów poszczególnych odcinków. Dodatkowo, aby ożywić obrazy, twórcy zastosowali metodę wymyśloną przez dokumentalistę Errola Morrisa: zbudowali Interotron dający możliwość „patrzenia prosto w oczy” osobie, która udziela wywiadu. Dzięki tej konstrukcji możliwy jest bliższy, niemal „fizyczny” kontakt z bohaterem filmu.
fot. TVP
TVP2 będzie emitować "Portrety wojenne" w każdy wrześniowy wtorek w paśmie Świat bez fikcji, o godz. 22:50. Wtorek 2 września 2014 roku, czyli dzień premiery pierwszego odcinka na małym ekranie, będzie też dniem otwarcia poświęconej całej serii wystawy w warszawskiej Kordegardzie (czynna do połowy września), a także podwójnej premiery kinowej: o godz. 19:00, w dwóch miastach jednocześnie - Warszawie i Gdyni. Warszawski Iluzjon pokaże wtedy odcinki o Janie Zumbachu, Bronisławie Hellwigu i Zdzisławie Kuźmirskim-Pacaku, a w gdyńskim Muzeum Marynarki Wojennej wyświetlony zostanie „ORP Orzeł. Jan Grudziński”.
2 września
PORTRETY WOJENNE, odc. 1 – HELLWIG, reż. Tomasz Matuszczak.
Historia żołnierza Oddziału Szturmowego “Parasol”, Bronisława “Bruno” Hellwiga - jednego z najlepszych kierowców bojowych, który brał udział w wielu spektakularnych akcjach na terenie okupowanej Warszawy. Film opowiada o momentach kiedy ocierał się o śmierć i o tym, jak to doświadczenie na niego wpłynęło. Człowiek, który może nosić miano Bohatera jest też mężem i ojcem - jego poświęcenie dla Sprawy dotyka bezpośrednio ludzi mu najbliższych. W filmie o Ojcu opowiada córka “Bruna” - Hanna Hellwig-Stańczuk.
9 września
PORTRETY WOJENNE, odc. 2 – JÓZEF BECK, reż. Tomasz Matuszczak.
Film przedstawia sylwetkę ostatniego Ministra Spraw Zagranicznych Drugiej Rzeczpospolitej na tle realiów politycznych przedwojennej Europy. Minister Beck, od września 1939 roku internowany w Rumunii, wspomina wydarzenia, które doprowadziły do II Wojny Światowej, a jego samego do śmierci na wygnaniu. Nieuchronność wydarzeń i złudność nadziei staje się widoczna z perspektywy czasu.
fot. TVP
16 września
PORTRETY WOJENNE, odc. 3 – ORP ORZEŁ – JAN GRUDZIŃSKI
, reż. Cezary Iber.
Podczas kampanii wrześniowej ORP Orzeł przebywał w morzu, jednak sytuacja na okręcie była dość napięta. Kiedy polska jednostka zawinęła do portu w Tallinie, aby wysadzić na ląd komandora Kłoczkowskiego, okręt bezprawnie internowano. Dowodzenie objął Jan Grudziński. Dowódca był jednym z inicjatorów próby ucieczki, która powiodła się 17 września 1939 roku i ORP Orzeł wyszedł na pełne morze. Okręt był pozbawiony map i przyrządów nawigacyjnych. Po wyczerpaniu możliwości działań postanowił przejść przez Cieśniny Duńskie do Wielkiej Brytanii. 7 października ORP Orzeł rozpoczął swój rejs do Anglii, który zakończył się dokładnie po tygodniu, szczęśliwym podejściem do szkockiego wybrzeża.
23 września
PORTRETY WOJENNE, odc. 4 – ZDZISŁAW PACAK-KUŹMIRSKI, reż. Rafał Skalski.
Jak głosi oficerski kodeks „oficer nie opuszcza swoich żołnierzy i wraz z nimi oddaje się do niewoli”. Pacaka uwięziono w obozie jenieckim dla oficerów i szeregowych polskich – Oflag II C Woldenberg. Zorganizował trzy ucieczki, z których każda była niezmiernie pracochłonna i błyskotliwa. Skuteczna okazała się jednak ta ostatnia. Mając ze sobą zrobione z drewna karabiny i tekturowe ładownice pomalowane pastą do butów, wyszedł z obozu przez główną bramę. Po przedarciu się do Warszawy został zastępcą dowódcy i szefa operacyjnego Komendy Głównej AK "Osa-Kosa".
30 września
PORTRETY WOJENNE, odc. 5 – JAN ZUMBACH, reż. Cezary Iber.
As polskiego lotnictwa i dowódca legendarnego dywizjonu 303, a następnie Polskiego Skrzydła Myśliwców w stopniu Squadron Leader (major). Oprócz Virtuti Militari, został odznaczony czterokrotnie Krzyżem Walecznych i dwukrotnie brytyjskim Distinguished Flying Cross. Zwany „Donaldem” gdyż na swoich myśliwcach malował dla postrachu Kaczora Donalda, trzymającego kij baseball’owy. Był niepokornym duchem, buntownikiem i poszukiwaczem przygód.