Z Piwnicy na ekran

Zygmunt Konieczny, Stanisław Radwan, Jan Kanty Pawluśkiewicz, Zbigniew Preisner – wielu wybitnych polskich kompozytorów filmowych wywodzi się z Piwnicy Pod Baranami. To artyści z jednego artystycznego pnia, którym stał się dla nich krakowski kabaret.

Koniecznego, ówczesnego studenta krakowskiej Akademii Muzycznej, wprowadził do Piwnicy Mieczysław Święcicki za butelkę wina i obietnicę napisania piosenki (zobowiązanie kompozytor wypełnił z naddatkiem, pisząc dwie – „Ogon” do wiersza Tadeusza Kubiaka i „Wiatr” Józefa Paszkowskiego), Radwan trafił tu dzięki koneksjom towarzysko-rodzinnym, Pawluśkiewicz – razem z Markiem Grechutą – za sprawą Zbigniewa Palety, piwnicznego skrzypka, także grającego w zespole Anawa, a Zbigniew Preisner - dzięki swej upartości i samozaparciu (czaił się zawsze w pobliżu fortepianu, i gdy tylko Konieczny zwalniał miejsce, kierując się do baru, zasiadał przy instrumencie i trudno było go zgonić, wszak to zwaliste chłopisko). A prawdę mówiąc, pionierami piwnicznej piosenki byli… aktorzy – Jan Guntner i Krzysztof Litwin, także malarz. To oni pisali muzykę do pierwszych kabaretowych szlagierów, a Litwin dodatkowo przygrywał na nie zawsze nastrojonej gitarze.


Krzysztof Litwin w filmie "Drugi Człowiek",  Fot. SF Kadr/Filmoteka Narodowa.

- Biologicznie czuję się piwniczaninem. Bywały czasy, że od wtorku do niedzieli wieczorami graliśmy spektakle kabaretowe, a po południu spotykaliśmy się w Kolorowej [nieistniejąca już kawiarnia przy ul. Gołębiej – przyp. aut.], a po kabarecie w kuchni u Piotra [przy placu Na Groblach 12, w mieszkaniu Janiny Garyckiej – przyp. aut.]. Prowadziliśmy wtedy taki trochę kloszardowsko-włóczęgowski tryb życia. Potem nabrałem do tego nieco dystansu. Ale ideowo z Piwnicą zawsze czuję się związany. I dlatego gdy się z kimś spotykam, to umawiam się w Vis-à-vis, a nie w jakimś innym miejscu – mówi Konieczny.