2013 - (r)ewolucja w telewizji

Najważniejsze wydarzenie telewizyjne roku 2013? Rozczarowujący dla klientów start platformy nc+ i społecznościowa akcja z nim związana? Emisja "Katastrofy w przestworzach - śmierci prezydenta" i "Anatomii upadku" - filmów opowiadających o tragedii w Smoleńsku? Sukces "Anny German" Waldemara Krzystka i Aleksandra Timienko z Joanną Moro w głównej roli? Premiera polsko-brytyjskiej (TVP - BBC) produkcji "Szpiedzy w Warszawie"? Kontrowersje dotyczące niemieckiego serialu "Nasze matki, nasi ojcowie"? Udany powrót "Kobry" - Teatru Sensacji? Działalność Internetowego Teatru TVP dla Szkół? Zastąpienie lokalnych oddziałów TVP - TVP Regionalną? Uruchomienie TV Republika? Rebranding kanałów AXN? 10-lecie Kino Polska? Perturbacje finansowe w Telewizji Polskiej? Zmiany na rynku reklamy? Debata na temat przyszłości abonamentu i opłaty audiowizualnej? Nie ulega wątpliwości, że  w ostatnich miesiącach działo się bardzo dużo. Do historii przejdą jednak nie pojedyncze programy czy nawet projekty, sukcesy czy porażki pojedynczych nadawców. 2013 to przede wszystkim rok (r)ewolucji cyfrowej, która na zawsze odmieni oblicze telewizji w Polsce.

Cyfryzacja i nowe technologie

Wraz z wyłączeniem ostatnich nadajników analogowych dla "małego ekranu" w Polsce rozpoczęła się nowa era. Cyfra (a szerzej technologia) niesie ze sobą zmiany zarówno dla nadawców i providerów, jak i odbiorców. Nie chodzi tylko o większą liczbę kanałów. To również zmiany w całym myśleniu o telewizji, zmiany na rynku. Niektórzy mierzą się z utratą dominacji, przed innymi otwierają się wielkie możliwości. Z całą pewnością w najbliższych latach będziemy świadkami spektakularnych porażek, może nawet bankructw, ale i niespodziewanych sukcesów. Wszystko zależy od otwartości i pomysłowości nadawców - bo stare strategie i metody przestały mieć rację bytu. Gdy widz jest uzbrojony w doskonałą nagrywarkę cyfrową, smartfon, tablet i laptopa, na bieżąco śledzi światowe nowości programowe oraz szuka telewizyjnej odpowiedzi na swoje zainteresowania, gdy chce oglądać niezależnie od czasu i miejsca, nowe strategie rozwojowe są konieczne.


"The Walking Dead", fot. Fox

Więcej i szybciej

Wiele już się dzieje. Pojawiają się nowe kanały tematyczne (2013 to debiut m.in. TV Republika, TVP Rozrywka, Canal+ Film 2, Canal+ Family), starsze zaczynają nadawać w HD oraz coraz częściej decydują się na błyskawiczne ściąganie światowych hitów do Polski (wzorem dystrybucji kinowej). W minionych miesiącach prym w premierach równoległych wiodły póki co polscy przedstawiciele światowych koncernów (głównie: Fox, HBO, BBC, AXN - wśród tytułów, które można było oglądać dosłownie dzień po lub w ciągu kilku tygodni po prezentacji w USA w 2013 roku znalazły się m.in. "The Bridge. Na granicy", "Hannibal", "Blacklist", "Gra o tron", "Czysta krew", "Doktor Who", "Dziewczyny", "The Walking Dead", "Demony da Vinci", "American Horror Story: Sabat", "Wikingowie" oraz "Bates Motel"). O ile wcześniej na takie działania decydowano się sporadycznie, w 2013 roku zaczęły być standardem. Słabiej, niestety, wypadł w tej kwestii nadawca publiczny, który, owszem, pokazuje takie produkcje, jak np. "Homeland", ale robi to z dużym opóźnieniem (ceny licencji), przegrywając nie tylko z kanałami tematycznymi, ale i z piractwem.

Wyzwania

To ostatnie ciągle pozostaje sporym wyzwaniem dla nadawców. Polska regularnie pojawia się na wysokich pozycjach w zestawieniach krajów, w których odnotowuje się największą liczbę pirackich ściągnięć, nawet gdy produkcje były/są dostępne legalnie (np. w przypadku finału "Breaking Bad"/Fox/, który dotarł do nas z kilkumiesięcznym opóźnieniem było to siódme miejsce - po Australii, Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Indiach i Holandii; a przy pierwszym odcinku czwartego sezonu "The Walking Dead" /również Fox/ - z polską premierą dzień po amerykańskiej - dziesiąte - za USA, Wielką Brytanią, Australią, Filipinami, Kanadą, Brazylią, Holandią, Szwecją i Francją).


"Bez tajemnic", fot. HBO

Ciągle wyzwaniem pozostają produkcje własne - kryzys bardzo dał się tu we znaki. Aż nazbyt wiele stacji - ku zgrozie chyba nie tylko kąśliwych recenzentów - postawiło na programy typu "docu reality", zastępujące aktorów i porządne scenariusze naturszczykami i "fabułami" rodem z "Big Brothera". Bardziej wymagające nowości rozrywkowe policzyć można na palcach ("Na krawędzi" z Urszulą Grabowską w roli głównej i "2XL" Oskara Boszko, w świecie kina znanego jako Bodo Kox). Kilka nowych sezonów sprawdzonych tytułów to o wiele za mało, nawet jeżeli mowa o "Bez tajemnic" HBO.  

Ku zmartwieniu współczesnych polskich odbiorców treści audiowizualnych wiele do życzenia pozostawiają też rodzime serwisy VOD - zarówno te sieciowe, jak i dostępne w kablówkach. Chociaż ich oferta jest coraz bogatsza, nadal daleko im do propozycji Hulu czy Netflixa, który - jako producent serialu "House of Cards" stał się dla tradycyjnej telewizji rywalem nie tylko w dziedzinie dystrybucji, ale i realizacji (przypomnijmy: produkcja otrzymała 4 nominacje do Złotych Globów oraz zdobyła 3 statuetki Emmy i tytuł najlepszej produkcji telewizyjnej 2013 roku według Amerykańskiego Instytutu Filmowego).