O ideałach i fanatyzmie

Tadeusz Król: Żołnierz Wojska Polskiego w akcie rozpaczy i strachu przed otaczającą go rzeczywistością postanowił bronić swojej rodziny. Zainspirowane tą historią opowiadanie Witka Beresia, na podstawie którego napisałem scenariusz, było jeszcze bardziej radykalne. Główny bohater był wyznawcą ideałów: Bóg, Honor, Ojczyzna, Rodzina.

Przez lata, jako reżyser filmów dokumentalnych, zajmował się pan tematyką medyczną i kulturalną. W debiucie fabularnym, „Zwerbowanej miłości", zajął się pan służbami specjalnymi, a teraz wojskiem. Skąd tak zróżnicowany dobór tematów?

Nigdy się nad tym nie zastanawiałem. To nie jest jakiś plan na twórczość. Po prostu w opowiadaniu Witka Beresia zobaczyłem coś, co - niezależnie od tego, czy jest w kategorii zła, czy dobra – było fascynujące.

Rozpacz człowieka, który się miota. Nie wie, co zrobić ze sobą, z insynuacjami, podejrzeniami… Nie sprawdził do końca… Nie wie, tylko przeczuwa. To doprowadza go na skraj szaleństwa. Właśnie te niedopowiedzenia, ślady… a przede wszystkim intuicja jest fundamentem załamania psychicznego naszego bohatera. Intuicja… No właśnie. Nie potrafię odpowiedzieć, dlaczego na moją drugą fabułę wybrałem ten, a nie inny temat. To jest trochę nieprzewidywalne. Mamy w sobie jakieś pokłady wrażliwość, każdy ma inne… I jeżeli oglądamy w kinie film, to on po prostu chwyta za serce albo nie. W sumie to bardzo proste. Dzieła Kozyry czy Sasnala „biorą” albo nie.

„Ostatnie piętro" to jeden z nielicznych polskich filmów, poruszający problemy rodzin zawodowych wojskowych.

Byłoby bezeceństwem, gdyby reżyser robiąc film, nie lubił swojego bohatera. Tak na marginesie: autorytet i motto życiowe czasem się przydają. Rzecz tylko w tym, co i jak z tym zrobimy. Nawet nie chodzi o to, żeby żyć dokładnie według określonego drogowskazu, ale żeby on był. Mam na przykład kłopot z wiarą w Boga, ale mimo to, podobnie jak wielu z nas, przez lata byłem zafascynowany Janem Pawłem II i ks. Józefem Tischnerem. Myślę, że dzisiaj brakuje nam takich ludzi. Zastanawiam się, czy surogatem tych autorytetów nie są wspomniane sztandarowe hasła: Bóg, Honor, Ojczyzna. Mój film ostrzega przed tym, co z tym można zrobić. Staramy się uczciwie żyć, stawiamy na rodzinę, czyste ideały. Czy kapitan Derczyński wygrywa swoje potyczki? Może i tak, ale na pewno jest to w jego przypadku swoisty akt rozpaczy, niezgoda na nieuczciwość, na zdrady i kłamstwo. I ja go właśnie za ten kręgosłup moralny, społeczny i patriotyczny lubię.