Kiedy nauka staje się przyjemnością

Z Anną Ludwiniak-Surdyn, dyrektor Centrum Edukacji Filmowej, o edukacji filmowej w Polsce i programie "Lekcje w kinie" rozmawia Rafał Pawłowski.

Portalfilmowy.pl: "Lekcje w kinie" na stałe wpisały się już chyba w filmową ofertę edukacyjną kierowaną do polskich szkół. W tym roku startuje już 9. edycja tej inicjatywy. Skąd wziął się pomysł realizacji tak szeroko zakrojonego przedsięwzięcia?

Anna Ludwiniak-Surdyn: "Lekcje w kinie" wzięły się z pasji, jaką jest kino, oraz z wielkiej chęci zarażania tą pasją innych. Oferta kierowana przez instytucje kultury oraz rozmaite firmy do szkół była bogata, brakowało w niej jednak projektu edukacyjnego, poświęconego upowszechnianiu wiedzy o kinie, kinematografii, projektu takiego jak "Lekcja w kinie", łączącego przyjemne z pożytecznym. Chodziło o to, by dzieci i młodzież szkolna miały możliwość zdobycia wymaganej wiedzy (zagadnienia poruszane w czasie "Lekcji w kinie" są zgodne z podstawą programową na danym poziomie edukacji) w sposób łatwy i przyjemny. Wiadomo zaś, że poważne definicje i regułki kolorowo i przejrzyście zilustrowane, a przede wszystkim poparte przykładami ze znanych i ulubionych filmów, dużo łatwiej zapadają w pamięć. Jeśli dodatkowo wiedzę tę przekazuje zawodowy aktor – z pasją, "na żywo" i językiem dostosowanym do potrzeb danej grupy wiekowej – to nauka staje się przyjemnością.


Anna Ludwiniak-Surdyn, fot. materiały organizatora

"Lekcja w kinie" nie była od samego początku przedsięwzięciem na tak szeroką – jak w obecnej chwili – skalę. Projekt realizowany był w kilkunastu, potem kilkudziesięciu kinach. Od początku jednak priorytetem była jakość, co przekładało się na znakomite opinie zarówno uczniów jak i nauczycieli. Z czasem liczba szkół biorących udział w projekcie oraz miast, w których realizowany jest program, powiększała się.

PF: Jak ewoluowało ono przez te lata? Czy zmieniał się program? Co nowego się pojawiło?

AL-S: Każda "Lekcja w kinie" to wspólne dzieło wielu osób. W pewien sposób twórcami są też jej uczestnicy. Każda szkoła uczestnicząca w projekcie po obejrzeniu lekcji i towarzyszącego jej filmu otrzymuje ankietę. O ocenę i komentarz prosimy zarówno dzieci, jak i nauczycieli. Te opinie są dla nas bardzo ważne, nie tylko same oceny – w większości bardzo pozytywne, ale przede wszystkim merytoryczne uwagi i sugestie. Co jeszcze warto byłoby pokazać w czasie lekcji, jakie tematy podjąć, co zmienić, poprawić, by projekt jeszcze bardziej spełniał oczekiwania dzieci i młodzieży i wpisywał się w potrzeby szkoły i proces kształcenia. "Lekcje w kinie" wciąż się zmieniają, wciąż doskonalą. Staramy się podążać z duchem czasu, zmieniamy fragmenty filmów ilustrujące lekcje, bo przecież ulubieni filmowi bohaterowie są często już inni niż kilka lat temu.

Nowością zaczynającego się właśnie nowego sezonu "Lekcji w kinie" jest oferta lekcji dla przedszkoli: pod każdym względem dostosowana do potrzeb i możliwości odbioru najmłodszych dzieci. Kolejną nowością tego sezonu będzie zwiększenie częstotliwości proponowanych tematów. Od wielu już lat nauczyciele piszą w ankietach, że chętnie uczestniczyliby w "Lekcji w kinie" częściej niż tylko raz w roku szkolnym. Wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom, zaproponujemy w tym sezonie dwa różne zestawy lekcji, po jednym na każdy semestr.

PF: Jak duża ekipa pracuje nad realizacją "Lekcji w kinie"?

AL-S: Za "Lekcją w kinie" stoi wielu ludzi. Pomysłodawcą całego projektu i tematów lekcji jest Marek Kaczkowski. To właśnie jego pasja stała się początkiem programu, który dziś swoim zasięgiem obejmuje cały kraj. Ale "Lekcja w kinie" to również filmoznawcy, krytycy, filmowcy – bo w tworzeniu każdej lekcji biorą udział profesjonaliści, specjaliści w tych dziedzinach, których temat danej lekcji dotyczy. Twórcy programu to również grono nauczycieli, doświadczonych pedagogów, którzy czuwają, by nie tylko tematyka lekcji, ale i język przekazu był dostosowany do poszczególnych grup wiekowych, a całość wpisywała się w podstawę programową. "Lekcja w kinie" to również grono zawodowych aktorów, którzy całe swoje doświadczenie, umiejętności i serce wkładają w przekazywaną wiedzę. Wreszcie "Lekcja w kinie" to ekipy realizujące lekcje w poszczególnych miastach, pilnujące, by organizacyjnie i technicznie wszystko stało na najwyższym poziomie. Nie można też pominąć przedstawicieli, którzy docierają z ofertą do szkół. Wszystkie osoby pracujące przy projekcie łączy jedno – głębokie przekonanie, że tworzą naprawdę wartościowy projekt i pewnie dlatego jesteśmy po prostu fajną i zgraną ekipą.


PF: Jaki jest dziś zasięg "Lekcji w kinie". Gdzie docieracie ze swoim programem?

AL-S: "Lekcja w kinie" to projekt o zasięgu ogólnopolskim. Jesteśmy obecni we wszystkich największych, bardzo wielu dużych i w coraz częściej w mniejszych miastach. "Lekcje w kinie" powstają w Wołominie pod Warszawą, a gramy m.in. w Szczecinie, Krakowie, Trójmieście, we Wrocławiu. Jesteśmy obecni w ponad 100 miastach. Zarówno szkoły, jak i instytucje (kina, ośrodki kultury), które byłyby zainteresowane udziałem w programie, zachęcam do skontaktowania się z nami  poprzez stronę internetową www.lekcje.info.pl.

PF: Na co konkretnie mogą liczyć uczniowie i nauczyciele w ramach programu: ile jest spotkań w roku? jakie to projekcje? jakie materiały dydaktyczne otrzymują uczestnicy?

AL-S: Jak już wspomniałam, w tym sezonie po raz pierwszy oferujemy dwa zestawy lekcji, po jednym na każdym semestr. Ci sami uczniowie będą mieli możliwość skorzystania z udziału w lekcji dwa razy w ciągu roku szkolnym. W zaczynającym się sezonie najmłodsi będą zgłębiać tajniki powstawania dźwięku w filmie animowanym. Trochę starsi – z klas 4-6 szkoły podstawowej – poznają historię kina, gimnazjaliści dowiedzą się, jak powstają efekty specjalne, program adresowany do młodzieży ponadgimnazjalnej jest poświęcony zagadnieniu intertekstualności w kinie. Towarzyszące lekcjom filmy przede wszystkim ilustrują temat i są dostosowane do poszczególnych grup wiekowych. Uczniowie, począwszy od najmłodszych, a skończywszy na najstarszych, obejrzą: wybór "Baśni i bajek polskich", "Rio", "Podróże Guliwera", "Percy'ego Jacksona i Bogów Olimpijskich". Zagadnienie intertekstualności zilustruje zaś "Wesele" Andrzeja Wajdy.

Każda szkoła, która weźmie udział w 'Lekcji w kinie", otrzyma materiały edukacyjne na płycie CD. Materiały to komplet kilku scenariuszy lekcji do zrealizowania w szkole po obejrzeniu "Lekcji w kinie": w ramach języka polskiego, wiedzy o społeczeństwie czy godziny wychowawczej.

PF: Co jest znakiem rozpoznawczym "Lekcji w kinie". Czym różnią się one od wielu innych dostępnych edukacyjnych programów filmowych?

AL-S: Na pierwszy rzut oka znakiem rozpoznawczym jest na pewno znane już szeroko logo Centrum Edukacji Filmowej i samych "Lekcji w kinie" oraz kolorowe oferty naszych lekcji. Jednak tym, co jest najważniejsze od samego początku istnienia programu, to jego jakość, wysoka wartość merytoryczna, dbałość o każdy szczegół, zarówno na etapie powstawania lekcji, jak i na etapie ich realizacji na sali kinowej czy widowiskowej. Tym, co prawdopodobnie wyróżnia naszą ofertę od pozostałych, są również filmy towarzyszące lekcjom: starannie dobierane przez grono filmoznawców, metodyków po to, by najlepiej obrazowały tematy lekcji i były dostosowane do danej grupy wiekowej, a jednocześnie stanowiły atrakcyjną ofertę dla młodych widzów.

"Lekcja w kinie" to nazwa zastrzeżona dla projektu realizowanego przez Centrum Edukacji Filmowej z Wołomina. Pod nazwą tą podpisują się od jakiegoś czasu konkurencyjne firmy. Wiemy od nauczycieli, że jakość projektów, które oferują, znacznie odbiega od tego, co oferujemy my. Za projekty innych firm nie możemy brać odpowiedzialności.

PF: Jaki jest odbiór Waszego programu przez dzieci i pedagogów?

AL-S: Bardzo dobry i to nas cieszy najbardziej! Uśredniając wszystkie oceny wystawione nam do tej pory przez uczestniczących w lekcjach uczniów i nauczycieli, wychodzi 5+ . To nas cieszy, dodaje skrzydeł i jednocześnie motywuje do dalszej pracy, tak żeby w kolejnych latach dostawać same szóstki!