Integracja Ty i Ja: Dokumentowanie niepełnosprawności

Program i oprawa 10. Europejskiego Festiwalu Filmowego trwającego w Koszalinie może wprawić kinomanów w ekstatyczne drżenie.

Nie dość, że w repertuarze znalazło się ponad 60 filmów w ramach konkursu, pokazów specjalnych, starego kina (przed nami seans z taperem), przeglądów animacji mistrzów gatunku i jego lokalnych adeptów, trzy warsztaty filmowe, to wszystko odbywa się w otoczeniu eksponatów kinematograficznych, plakatów, fotosów, rekwizytów i wyłaniających się z wszelkich festiwalowych miejsc Chaplinów. 

Serce festiwalu bije w niewielkiej sali kina Alternatywa, która pęka w szwach na niemal każdym seansie. Prawie pękła podczas wieczornego, pokazu jednego z najbardziej wyczekiwanych konkursowych filmów „Cafe de Flore” Jean-Marca Vallée z interesującą rolą Vanessy Paradis. Rzecz o dość skomplikowanej konstrukcji, łącząca przeszłość i teraźniejszość, będąca w istocie filmem w filmie, lub raczej dwoma filmami sklejonymi w jeden, została w Koszalinie równie dobrze przyjęta, co pokazany jeszcze podczas inauguracji niemiecki dokument Davida Sievekinga "Nie zapomnij mnie". Do Koszalina trafił już opromieniony sukcesem – zwycięstwem podczas tegorocznego Planet+ Doc Film Festival. Nietrudno ten werdykt zrozumieć – obraz stanowi poruszający zapis choroby – reżyser filmuje matkę chorą na Alzheimera –  towarzyszenia na każdym jej etapie, jest wejściem w prywatne sprawy nie tylko bohaterki, ale i otoczenia. Obraz bardzo prywatny, momentami bliski jej granicy, jednak na EFF Integracja Ty i Ja, którego marką jest burzenie barier – jak najbardziej na miejscu.

Dzień kolejny niemal w całości należał do dokumentów-portretów niepełnosprawnych dorosłych i dzieci z dysfunkcjami fizycznymi („Dźwięki dla Mazina”, „Veronika”) i intelektualnymi („Podwójne życie Piotra S”, „Nucące dziecko”), osób cierpiących na zaburzenia natury psychicznej („Austin Mardon Kelly Thomas”), po wypadkach („Drugie życie"), ludzi realizujących wbrew przeciwnościom swoje pasje („Drewniany”, „Zatańczyć w chmurach”) i w ramach portretu zbiorowego – zrealizowany z charakterystycznym dla Skandynawów dystansem i humorem „Zespół punka”. Bohaterami drugiego planu, często nieobecnymi na ekranie, a gdzieś „pomiędzy” są rodzice, przyjaciele, opiekunowie, ludzie bywający cieniem, wsparciem, opoką.

Optyka, którą przyjmują dokumentaliści bywa dyskretna, lub zupełnie bezpośrednia. Głębokie wchodzenie w prywatność ludzi niepełnosprawnych wciąż budzi różne reakcje, jednak wciąż aktualna wydaje się konstatacja, iż dokument odwagą i bezkompromisowością wyprzedza fabułę, nawet, gdy formalnie bywa w tyle. Jak wspomniał podczas spotkania z publicznością przewodniczący jury tegorocznego konkursu i mistrz dokumentu, Andrzej Fidyk: – Film dokumentalny powinien być tak skonstruowany, by widz oglądał go z równym zainteresowaniem jak fabułę.

Za nami połowa konkursowego repertuaru, przed nami sekcja filmów amatorskich, czyli  realizowanych przez osoby niepełnosprawne. Werdykt jury i rozdanie nagród – w sobotę, 7 września.

Portalfilmowy.pl jest patronem medialnym Festiwalu.