Jak zebrać pieniądze na film? Przewodnik cz. III: Programy europejskie

Eurimages to program, który był znany w Polsce na długo przed wejściem do Unii Europejskiej. Wbrew obiegowym opiniom, nie ma z UE nic wspólnego, organizowany jest bowiem pod auspicjami Rady Europy. Istnieje od 1989 roku, należy do niego 36 krajów europejskich. Polska jest jego członkiem od 1991 roku. Filmy ubiegające się o dofinansowanie Eurimages powinny mieć producentów z co najmniej dwóch krajów - członków organizacji. Co istotne, mogą być to projekty fabularne, dokumentalne lub animacje, ale przeznaczone w pierwszej kolejności do rozpowszechniania w kinach. 



Wsparcie Eurimages jest szczególnie cenne, bo dotyczy samej produkcji, to "czyste" pieniądze na zdjęcia czy postprodukcję. Polski przedstawiciel Eurimages, Irena Strzałkowska, podkreśla w wywiadzie dla Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej: "Każdy polski projekt ma w Eurimages szansę. Nie ma reguły wykluczającej jakikolwiek typ filmów: wspieramy zarówno znanych twórców, jak i debiutantów, obrazy artystyczne i noszące znamiona projektu komercyjnego, czyli takiego, który powinien zgromadzić w kinach dużą widownię. One też są potrzebne". Ważne jest jednak, by aplikujące projekty poruszały ważną dla europejskiej publiczności tematykę. Może być to wspólna historia, ważne wydarzenia dla społeczeństw Europy, ale także sprawy etyki, wartości, dylematów współczesnego człowieka. Innymi słowy, musi być to pod każdym względem wartościowy projekt. Ważne jest, żeby był dobrze przygotowany, im staranniejszy wniosek, tym większe szanse na dotację. W przygotowaniu pakietu dla Eurimages muszą uczestniczyć wszystkie strony produkcji, choć składa tylko jeden z producentów, prawie zawsze - wiodący.
 
Składając wniosek do Eurimages trzeba będzie mieć potwierdzone po 50 proc. finansowania każdej ze stron. Wśród filmów, które skorzystały z tej możliwości dofinansowania, znajdują się: "Essential Killing" Jerzego Skolimowskiego, "Wino truskawkowe" Dariusza Jabłońskiego, "Lekcje pana Kuki" Dariusza Gajewskiego czy "Bracia Karamazow" Petera Zelenki. Wysokość dofinansowania to nie więcej niż 17 proc. budżetu filmu i nie więcej niż 500.000€. W drodze wyjątku i w szczególnych okolicznościach można aplikować do programu już po rozpoczęciu zdjęć do filmu. We wspomnianym wywiadzie Irena Strzałkowska podkreśla: - "Polskie projekty przychodzą do nas średnio dwa, trzy na sesję. Średnio połowa odpada - jak przy projektach z każdego kraju - i pozostaje wrażenie nielicznych polskich koprodukcji. Tymczasem warto ryzykować, bo nawet, jeśli producent wycofa się z powodu niedomknięcia budżetu, to może składać wniosek drugi i trzeci raz. Czyli im więcej składamy, tym większa szansa na otrzymanie dotacji".


Kadr z filmu "Essential Killing". Fot. Syrena
 
Obok Ireny Strzałkowskiej, polskim przedstawicielem Eurimages jest Robert Baliński z Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Więcej informacji można znaleźć pod adresem: http://www.coe.int/t/dg4/eurimages/Support/SupportCoprod_en.asp


MEDIA to program Unii Europejskiej wspierający branżę audiowizualną. Przedstawicielem programu w Polsce jest biuro Media Desk Polska, którego siedziba znajduje się na terenie WFDiF w Warszawie.  Każdy początkujący filmowiec powinien regularnie odwiedzać stronę www.mediadeskpoland.eu, zapisać się do subskrypcji newslettera oraz uczestniczyć w szkoleniach z wypełniania wniosków i innych wartościowych akcjach edukacyjnych tj. konferencjach, szkoleniach i seminariach branżowych.

Aby zrozumieć sposób działania podlegającego Komisji Europejskiej programu Media, trzeba także pojąć jego ideę. Największym problemem filmowej Europy jest brak przepływu programów i filmów pomiędzy krajami. Znamy filmy swoje i amerykańskie, nie znamy kina partnerów z Unii, no, może poza kilkoma francuskimi hitami rocznie i ewentualnie, w słabym stopniu, kina sąsiadów. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że wszelkie kanały dystrybucyjne "zajęte" są przez hollywoodzkie giganty. Program Media kładzie nacisk na promocję i dystrybucję filmów europejskich w Europie.

Producenci europejscy, których projekty mają wartości uniwersalne i które spełniają kryterium europejskości - czyli mają szansę na znalezienie odbiorców na obszarze całej Europy,  mogą starać się o dofinansowanie, aplikując do tzw. schematów. 


 
Jednym z nich jest Development (dofinansowanie developmentu projektu filmowego). Jest to program, w ramach którego można uzyskać wsparcie finansowe rozwoju projektów w trzech gatunkach: filmy fabularne (min. długości 50 minut), kreatywne filmy dokumentalne (min. długości 25 minut), filmy animowane (min. długości 24 minut).  Wsparcie wynosi do 50 proc. budżetu developmentu, w praktyce od €10,000 do €60,000 (filmy animowane do €80,000).

TV Broadcasting to program bezpośrednio wspierający produkcję filmową, którego głównym celem jest dystrybucja w telewizji. Dofinansowaniem mogą zostać objęte filmy fabularne (min. długości 50 minut), kreatywne filmy dokumentalne (min. długości 25 minut), filmy animowane (min. długości 24 minut). W momencie składania wniosku projekt musi mieć zapewnione finansowanie 50 proc. całkowitego budżetu oraz zaangażowanie przynajmniej trzech nadawców z różnych państw uczestniczących w programie Media. Wnioski należy złożyć przed rozpoczęciem zdjęć. Więcej informacji na temat tego typu dofinasowań znajduje się na stronie http://www.mediadeskpoland.eu/dofinansowania/

Danuta Pohl z biura Mediadesk Polska podkreśla, że wypełnienie wniosku jest dość proste, łatwo się tej sztuki szybko nauczyć i nabrać w niej pewnej biegłości. Chociaż oba programy mają w Polsce zaangażowanych i życzliwych przedstawicieli, należy mieć świadomość, że jest to konkurs projektów filmowych z całej Europy, a decyzje zapadają na szczeblach centralnych - w  Strasburgu i Brukseli.

Obecna edycja programu Media kończy się w 2013 roku, trwają intensywne prace nad kolejną. Prawdopodobnie program Media zostanie połączony z  innym europejskim programem Kultura, ale zachowa swój charakter i pewną niezależność. Więcej informacji na ten temat znajduje się na stronie http://www.mediadeskpoland.eu/page/_991_creative-europe-2014-2020/


Dziękuję Pani Danucie Pohl z biura Mediadesk Polska i Panu Robertowi Balińskiemu z PISF za pomoc w przygotowaniu tekstu.