Odrębną kategorię filmów na tegorocznym Festiwalu Filmu i Sztuki Dwa Brzegi stanowią dokumenty biograficzne poświęcone znanym artystom.
Zaczęło się od „Wiery Gran” Marii Zmarz-Koczanowicz. Czołowa polska dokumentalistka zabrała nas w podróż po długim, tyleż burzliwym co dramatycznym życiu Weroniki Grynberg, polskiej pieśniarki żydowskiego pochodzenia, która została oskarżona o współpracę z hitlerowcami w czasie II wojny światowej. Ten zarzut zaważył na jej dalszym życiu, które spędziła najpierw w Izraelu, a potem w Paryżu. Jednym z pretekstów do zrealizowania tego filmu była wydana w 2010 roku biografia „Oskarżona: Wiera Gran” autorstwa znanej reporterki i pisarki Agaty Tuszyńskiej.
Kadr z filmu "Wiera Gran", fot. KFF
Nie mniej interesujący okazał się dokument Nataszy Ziółkowskiej-Kurczuk poświęcony zmarłemu tragicznie wybitnemu jazzmanowi i kompozytorowi Krzysztofowi Komedzie. Swojego kolegę wspominają m. in. Roman Polański, Andrzej Wajda, Jan Ptaszyn Wróblewski i Michał Urbaniak. Niewątpliwą zaletą filmowej biografii „Komeda, Komeda” jest szeroki i zróżnicowany dobór materiałów archiwalnych pochodzących z Filmoteki Narodowej, TVP oraz z łódzkiego Muzeum Kinematografii. Na Dwóch Brzegach zaprezentowano również „Walc z Miłoszem” Joanny Helander i Bo Perssona, stanowiący zapis rozmów Czesława Miłosza z Ewą Wójciak – aktorką poznańskiego Teatru Ósmego Dnia. Oraz „Talę od różańca” Sławomira Rogowskiego i Stanisława Zawiślińskiego - opowieść o pisarce Natalii Rolleczek, autorce „Drewnianego różańca” i przyjaciółce – jeszcze z lat wojny - Karola Wojtyły.
Kadr z filmu "Roman Polański: moje życie", fot. Film Point Group
Jednak największą furorę wśród widzów wywołał film biograficzny Laurenta Bouzereau „Roman Polański: moje życie”. Dokument powstawał w domu Polańskiego w szwajcarskim Gstaad, gdzie reżyser przez osiem miesięcy przebywał w areszcie domowym. Czekał tam na decyzję szwajcarskiego wymiaru sprawiedliwości w sprawie ewentualnej ekstradycji do Stanów Zjednoczonych w związku na ciążącym na nim od ponad 30 lat oskarżeniu o gwałt na nieletniej Samancie Gailey. W tym czasie kilkakrotnie odwiedził go wieloletni przyjaciel, producent filmowy, Andrew Braunsberg (znają się od lat 60.), który odpytuje Polańskiego z jego życia. Raczej nie tego filmowego, ale przede wszystkim prywatnego. Reżyser wspomina swoją siostrę, która po wojnie wyemigrowała do Paryża, rodziców (w tym skomplikowane relacje z ojcem). Jest oczywiście wojna i holocaust, które wywarły na Polańskiego i jego twórczość ogromny wpływ. Polański opowiada też o szoku, jaki przeżył po śmierci swojej ciężarnej żonę Sharon Tate, która została zamordowana przez ludzi z sekty Charlesa Mansona, o swoim stosunku i relacji z dziećmi oraz o małżeństwie z Emmanuelle Seigner. Odnosi się też do wspomnianego już wcześniej zarzutu o gwałt na 13-latce. W sumie z nakręconych 30 godzin materiału powstał półtoragodzinny, okraszony anegdotami, ale i momentami zadumy, poruszający portret jednego z najwybitniejszych przedstawicieli X Muzy. Aż prosi się o drugą część....
Kadr z filmu Inny świat", fot. NH
Tymczasem przed nami jeszcze co najmniej dwa wartościowe dokumenty biograficzne. Pierwszym będzie „Inny świat” Doroty Kędzierzawskiej i Artura Reinharta poświęcony wybitnej 97-letniej obecnie aktorce Danucie Szaflarskiej. Bohaterka ma być gościem honorowym tej projekcji. Drugi to swoisty portret innej, niezwykłej artystki, którą mogliśmy podziwiać na zeszłorocznych Dwóch Brzegach w niecodziennym filmie Lecha Majewskiego „Młyn i krzyż” będącym specyficzną, filmową ekranizacją „Drogi krzyżowej” - obrazu XVI-wiecznego niderlandzkiego malarza Pietera Breugla. Tym razem w dokumencie „Charlotte Rampling. Spojrzenie” niemiecka reżyserka Angelina Maccarone oprowadzi nas po zakamarkach osobowości tej niezwykłej brytyjskiej gwiazdy kina i teatru.