"Jeden svet" - nagrody rozdane!

Tradycją festiwalu jest przyznawanie kilku, poza główna, nagród. W ten sposób możliwość wyrażenia swojego zdania ma nie tylko główne jury, ale również publiczność, a przy tym powstaje możliwość  oceny filmów w kilku kategoriach. W tym roku przyznano 8 nagród.

Nagroda dla najlepszego filmu oraz najlepszego reżysera jest przyznawana przez jury składające się z reżyserów i producentów filmowych obrazowi wyłonionemu spośród filmów startujących w konkursie głównym. Zwycięzcą 14. edycji festiwalu został szwajcarski dokument "Special Flight" w reż. Fernanda Melgara.  Reżyser pokazuje nam obraz Szwajcarii, której stereotypowe postrzeganie jako kraju „mlekiem i miodem płynącego”, przyciąga wielu nielegalnych emigrantów. Przybysze nie są tam jednak mile widziani i wielu z nich odczuwa to na własnej skórze, kiedy czasem, mimo długiego pobytu w Szwajcarii i ułożenia sobie tam życia, zwraca na nich uwagę wymiar sprawiedliwości. Okazuje się, że według szwajcarskiego prawa, każdy kto nie ma stałego prawa pobytu  może w każdej chwili zostać aresztowany, przetrzymywany przez dwa lata w więzieniu po czym odesłany do swojego kraju jednym z tytułowych specjalnych lotów…


Special Flight reż. Fernand Melgar, fot. Jeden Svet 

Nagrodę za reżyserię otrzymał film "5 Broken Cameras" (reż. Emad Burnat i Guy  Davidi). Jest to historia Palestyńczyka Emada, który w związku z narodzinami  syna, kupuje kamerę, a jako że jednocześnie zaczyna się próba budowy nielegalnego osiedla żydowskiego w sąsiedztwie zwraca swoja kamerę w tym właśnie kierunku. Przez szereg lat filmuje protesty Palestyńczyków, narastanie i brutalizacje konfliktu oraz stopniową utratę nadziei na zwycięstwo sprawiedliwości.

W kategorii "Prawo do wiedzy” (Nagroda im. Rudolfa Vrby) zwyciężył szwedzki dokument "Big Boys Gone Bananas!" (reż. Fredrik Gertten). Tematem filmu początkowo była sytuacja pracowników plantacji bananów w Nikaragui zarządzanej przez korporacje Dole. Firma podjęła jednak próbę zakazu dystrybucji filmu wobec czego twórcy musieli bronić swojego prawa do swobody wypowiedzi na sali sądowej.  Dokument został także wyróżniony przez publiczność, która w głosowaniu przyznała mu swoją nagrodę.



Big Boys Gone Bananas! reż. Fredrik Gertten, for. Jeden Svet 

Kolejny nagrodzony obraz dotyczy kwestii obrony praw człowieka i tego jak bardzo niebezpieczne może to być zajęcie, w niektórych miejscach na świecie. "5 Broken Cameras" (reż. Mylene Sauloy) to dokument z dziennikarskiego śledztwa prowadzonego przez dwójkę francuskich dziennikarzy w sprawie śmierci Natalii Estemirowej, rosyjskiej działaczki Memoriału, organizacji broniącej praw człowieka między innymi w Czeczenii.  Poprzez próbę dotarcia przez dziennikarzy do prawdy (również w powiązanej z tym morderstwem wcześniejszą śmiercią Anny Politkowskiej) mamy możliwość  przyjrzenia się jak w miejscach takich jak chociażby rządzona przez Ramzana Kadyrowa Czeczenia, wygląda przestrzeganie praw człowieka i jak niebezpieczne jest upominanie się o prawa nękanych przez władze ludzi. Dokument otrzymał nagrodę im. Vaclava Havla oraz wyróżnienie w kategorii "Prawo do wiedzy".



Who Killed Natasha? reż. Mylene Sauloy, fot. Jeden Svet 

Inne nagrodzone dokumenty to: "Into Oblivion" w reżyserii  Šimona Špidla którego opowieść o zapomnianym szlaku kolejowym Salekhard–Igarkana na Syberii zbudowanym przez więźniów Gułagu w czasach Stalina zdobyła Nagrodę Czeskiego Radia oraz izraelski "Life in Stills" (reż. Tamar Tal), który otrzymał Nagrodę Studentów.

 Mimo, że nagrody na tegorocznym festiwalu zostały już rozdane nie oznacza to jeszcze jego końca. Dokumenty prezentowane w Pradze zostaną teraz pokazane w marcu i kwietniu w 40 innych miejscowościach w Czechach, tak więc  znacznie większa widownia będzie miała okazje zapoznać się z najciekawszymi tematami poruszonymi na festiwalu.  Z pewnością warto!