Akademia Ruchu: telewizja osobista i polska ulica na 16 mm

17 lutego w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie ruszyła wystawa "Akademia Ruchu. Miasto. Pole akcji". Wystawa przedstawia dokumentację filmową i fotograficzną aktywności Akademii Ruchu w przestrzeni miejskiej w latach 1975-2011.

Akademia Ruchu (w składzie: Wojciech Krukowski, Janusz Bałdyga, Jolanta Krukowska, Cezary Marczak, Zbigniew Olkiewicz, Krzysztof Żwirblis, Jarosław Żwirblis, Jan Pieniążek) jest unikatowym przykładem ugrupowania twórczego realizującego w latach 70. i 80. XX wieku program anonimowych interwencji o charakterze kontestacyjnym. Były to działania pozacenzuralne, prowadzone w różnych środowiskach (m.in. w Warszawie, Ciechanowie, Poznaniu, Łodzi, Oleśnicy, Ostródzie, Świnoujściu), niejednokrotnie w cyklach wielodniowych. W sumie Akademia zrealizowała w tym okresie ponad 100 wystąpień. Artyści Akademii stworzyli projekt "Telewizji osobistej" w społecznościach lokalnych w latach 80, oglądanej zamiast "Dziennika telewizyjnego". Znane sa również spontaniczne projekcje filmowe na ulicach Warszawy i innych miast.

-
Akademia Ruchu, performance "Tylko jedna godzina", fot. www.akademiaruchu.com

Praktyka ta od końca lat 70. po czas obecny konsekwentnie wzbogacana jest o inicjatywy, w wyniku których widz staje się współuczestnikiem, a nawet współtwórcą zdarzeń. Są to innowacyjne działania na rzecz ożywienia więzi środowiskowych, kreacji codzienności, oryginalnych form ekspresji społecznej - mówi współtwórca Akademii Ruchu, były dyrektor CSW i kurator obecnej wystawy, Wojciech Krukowski.

Swą aktywność miejską Akademia Ruchu kontynuowała w zmieniających się warunkach lat 90. i do chwili obecnej, tworząc zbiór ponad 200 projektów zrealizowanych podczas około 600 wystąpień w kraju i za granicą. Nakładem Akademii ukazały się interdyscyplinarne prace z zakresu sztuk audiowizualnych, jak "Film strukturalny" Reginy Cornwell.

W odróżnieniu od współczesnych, najczęściej dokamerowych manifestacji, pierwszymi widzami i uczestnikami akcji Akademii byli przechodnie, pasażerowie miejskiej komunikacji, mieszkańcy sąsiadujących domów. Ukryta kamera lub dyskretnie pracujący fotograf nie stanowili z zasady części społecznego przesłania akcji.


"Pancernik Potiomkin", fot. www.akademiaruchu.com

Na wystawie można zobaczyć m.in. relacje z happeningów, podczas których na ulicach np. umieszczano strzałki z różnymi słowami kontestującymi rzeczywistość. Członkowie grupy pod Mostem Poniatowskiego w świetle reflektorów samochodowych prezentowali także transparenty z oderwanymi fragmentami haseł. Na ekspozycji znalazła się również relacja z akcji, podczas której przedstawiciele grupy potykali się mijając zawieszone na ogrodzeniu transparenty z hasłami propagandowymi partii, co miało symbolizować sprzeciw wobec otaczającej rzeczywistości.

Równolegle Akademia Ruchu realizowała program teatru wizualnego, przedstawiając swoje spektakle i performanse w środowiskach teatru alternatywnego, a także muzeach sztuki i galeriach Europy, obu Ameryk i Japonii. Powodowało to, że większość komentarzy i opracowań przez długi czas dotyczyła tej sfery publicznej aktywności Akademii.

Zdecydowana większość (według wyliczeń organizatorów: 70%) eksponowanego w CSW materiału to unikatowe, realizowane ukrytą kamerą 16mm, zapisy anonimowych (przeprowadzonych zgodnie z zasadą partyzantki miejskiej - "uderz i uciekaj") akcji miejskich z lat 70. i 80. XX wieku. Dla celów długotrwałej ekspozycji dokumenty te należało przenieść na współczesne nośniki wideo, zachowując pewne cechy archiwalnego filmu.


"Uczty duchowe", fot. www.akademiaruchu.com

Istotną część wystawy stanowią także historyczne fotografie - niepoddane zabiegom "upiększającym" - eksponowane w formie ponad 200 wydruków. Poszczególne motywy akcji są opatrzone dwujęzycznym, wielkoformatowym komentarzem.

Wydarzenia towarzyszące wystawie:

• 18 lutego 2012 i 21 kwietnia 2012, godz. 19:00, Budynek Laboratorium CSW - spektakl Akademii Ruchu "Chińska lekcja"
• 27 lutego 2012, godz. 19:00, Budynek Laboratorium CSW - performance Janusza Bałdygi "Flagi po-rzucone"
• 10 marca 2012, godz. 19:00, Budynek Laboratorium CSW - akcja Akademii Ruchu "Wykład II"
• 24 marca 2012, godz. 19:00, Budynek Laboratorium CSW - performance Jolanty Krukowskiej "Z drogi"
• 20 lutego 2012, godz. 18:30, KINO.Lab - pokaz filmu Andrzeja Sapiji "Akademia Ruchu"

W czasie trwania wystawy planowana jest także międzynarodowa konferencja poświęcona społecznemu kontekstowi kreatywnych działań w przestrzeni miejskiej.

Więcej informacji na stronie: www.akademiaruchu.com

Wystawa czynna do 29 kwietnia 2012.
Kurator: Wojciech Krukowski.
Komitet Naukowy wystawy: Anda Rottenberg, Ryszard W. Kluszczyński, Łukasz Ronduda.

Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski
Jazdów 2
00-467 Warszawa
Tel: (ჼ 22) 628 76 83, 628 12 71-3, 628 64 08
Fax: (ჼ 22) 628 95 50
www.csw.art.pl