Między "Idą" i… "Grawitacją" - w hołdzie kinu

Co łączy "Idę" i "Grawitację"? Więcej niż moglibyście się spodziewać. Zapraszamy do lektury wywiadu z Alfonso Cuarónem, gościem Londyńskiego Festiwalu Filmowego i wielbicielem twórczości Pawła Pawlikowskiego.

Portalfilmowy.pl: Słyszałam, że przyjaźni się Pan z Pawłem Pawlikowskim?

Alfonso Cuarón: Przyjaźnimy się i jestem wielkim fanem jego kina.


Alfonso Cuarón na planie "Grawitacji", fot. Warner Bros.

PF: Widział Pan już "Idę"?

AC: "Ida" to mój ulubiony film tego roku! Za kilka dni wybieram się na kolejny seans. To piękne, poetyckie, surowe kino. Moim zdaniem to też najlepszy film w karierze Pawła. Niesamowity... Bardzo zdyscyplinowany. Zwraca uwagę sposobem kadrowania, Bressonowskim w duchu. Zabawne, że gdy Paweł zobaczył "Grawitację", powiedział: "Mój Boże, nasze filmy są po przeciwległych stronach spektrum".

PF: Oba są swoistą podróżą do krainy możliwości kina…

AC: To nasz hołd dla języka filmowego. To mnie ciekawi i jest dla mnie niezmiernie istotne.


Kadr z filmu "Ida", fot. Solopan

PF: I w obu najważniejsza jest… kobieta. "Grawitację" dedykował Pan nawet matce.

AC: Gdy z Jonásem [syn Alfonso, współautor "Grawitacji" - przyp. red.] pisaliśmy scenariusz, nawet przez chwilę nie rozważaliśmy żadnej innej opcji. Wiedzieliśmy, że to musi być film o kobiecie. Zanim daliśmy jej imię, nazywaliśmy ją, po prostu, Kobietą. Z czasem pojawiły się pytania, ale i od razu odpowiedzi na nie. O czym chcemy opowiedzieć? O ponownych narodzinach i o płodności - nie tyle w znaczeniu seksualnym, rozrodczym, ale raczej jako o wspólnej dla wszystkich gatunków potrzebie życia. Ziemia - to nasza matka, zawsze obecna. Wszystko to układało się nam w całość, łączyło ze sobą. Poza tym, świadomie, postanowiliśmy również rozpocząć grę z kinem bohaterów w typie macho. Jest ich za dużo dookoła nas. Ktoś powiedział mi, że postawienie kobiety w roli głównej bohaterki filmu akcji to powiew świeżości. Ja posunąłbym się dalej - postawienie kobiety w roli głównej gdziekolwiek to powiew świeżości, nie tylko w kinie. A to jest bardzo potrzebne.


Kadr z filmu "Grawitacja", fot. Warner Bros.

PF: Dziś "Grawitacja" wywiera na widzach takie samo wrażenie, jak w 1895 roku  "Wjazd pociągu na stację w Ciotat" braci Lumière. Wpływa na odbiorców w sposób fizyczny. Czy był to Pana cel, czy może sposób na wzmocnienie opowiadanej historii?

AC: Od tego zaczęliśmy. To był nasz punkt wyjścia. Jonás przyszedł z pomysłem, żeby zrobić film jak najbardziej fizyczny, pierwotny wręcz, wyłączający rozum, włączający odczuwanie. Postacie stają się tu wehikułami niosącymi doświadczenie. Na nie widzowie dokonują projekcji i zaczynają uczestniczyć w tym przeżyciu. Cieszę się, że padło nawiązanie do kina niemego, które - szczególnie w komedii, na przykład w wydaniu Bustera Keatona - było bardzo fizyczne. Do tego dążyliśmy. Przygotowując się do "Grawitacji" w ogóle nie patrzyliśmy na inne filmy science fiction, inne kosmiczne historie. Dyskutowaliśmy za to o "Pojedynku na szosie" Stevena Spielberga, "Znikającym punkcie" Richarda Sarafiana czy "Uciekającym pociągu" Andrieja Konczałowskiego oraz "Ucieczce skazańca" Roberta Bressona. Założyliśmy, że chcemy zrobić… "Ucieczkę skazańca", ale do... multipleksów.