"Warszawa Singera" zaprasza na filmy

W ramach 10. Festiwalu Kultury Żydowskiej "Warszawa Singera" w stołecznym kinie Iluzjon odbędzie się przegląd filmów "Żydzi polscy - portret filmowy".

- Tegoroczny przegląd jest swoistym przekładańcem. Ideą jest zaprezentowanie najszerszego spektrum filmów ukazujących historię obecności Żydów w Polsce - powiedziała Grażyna Grabowska, dyrektor archiwów Filmoteki Narodowej, odpowiadająca za kształt przeglądu, który potrwa od 24 do 31 sierpnia 2013 roku. Przez tydzień widzowie obejrzą nagrania filmowe powstałe na przestrzeni niemal stu ostatnich lat. 


Przygotowane do wyświetlenia produkcje dzielą się na trzy duże kategorie. Pierwsza to obrazy życia sprzed I wojny światowej. Zalicza się do nich "Yentl" (1983), którą wyreżyserowała Barbra Streisand.  Scenariusz filmu powstał na bazie opowiadania "Yentl, chłopiec z Jesziwy" Izaaka Singera. - Jest parę powodów, dla których pokazujemy ten film. Po pierwsze, to rzecz, która powstała na podstawie prozy patrona festiwalu. Po drugie to film zrobiony z wielkim rozmachem, znakomity musical  z pięknymi piosenkami, które żyją już swym własnym, pozafilmowym życiem. No, i na koniec, to film autentycznie zabawny, z absolutnie karkołomnym pomysłem fabularnym wpisującym się w modę na kostiumowe przebieranki, która to moda jest tak stara jak stare jest kino - tłumaczyła Grabowska.

Kadr z filmu "Austeria". Fot. KinoRP.

Drugą kategorię przeglądu tworzą filmy ukazujące okres międzywojnia. Znalazły się tu takie tytuły jak  "Sabra", "Judeł gra na skrzypcach", "Wiera Gran" czy "Po-lin. Okruchy pamięci". Ten ostatni został zmontowany z archiwalnych nagrań, zrealizowanych przez amerykańskich Żydów, którzy w latach 30. odwiedzali swych polskich krewnych w małych kresowych miasteczkach. Rozrzucony po świecie materiał zbierała przez prawie dziesięć lat Jolanta Dylewska. Następnie odwiedziła z kamerą dziewiętnaście miejscowości, gdzie niegdyś zrealizowano odnalezione nagrania. Udało jej się nawet odszukać ostatnie osoby pamiętające tamte czasy. W ten sposób powstała interesująca rekonstrukcja przedwojennego życia Żydów.


Jerzy Stuhr w filmie "Pokłosie". Fot. FPFF.

Ostatni cykl przeglądu poświęcony jest wydarzeniom powojennym. Obejmuje takie dzieła jak "Nasze dzieci" w reżyserii Natana Grossa. Filmowiec przedstawia postacie dwóch komików -  Dżigana i Schumachera - którzy po wojnie wrócili do Polski i prezentują sztukę na temat getta. Na przedstawieniu są obecne ocalałe z wojny dzieci. Nie godzą się one na żartowanie z poważnego tematu - głośno protestują i przerywają występ. Następnie uświadamiają aktorom jak wstrząsająca jest historia getta. Ci, poznawszy swój błąd, wystawiają inny spektakl, mając nadzieję uwolnić młodych od wojennej traumy.  "Nasze dzieci" to fabularyzowany dokument, w którym wystąpiły prawdziwe dzieci z sierocińca w Helenówku.  W programie przeglądu znalazły się również  takie filmy jak "Zwyczajny marzec" czy też "Pokłosie" Władysława Pasikowskiego. Pierwszy to dokument o wydarzeniach z marca 1968 roku - pacyfikacji ruchu studenckiego połączonej z nagonką antyżydowską. Reżyserka, Maria Zmarz-Koczanowicz, wykorzystała kroniki filmowe, przemówienia Władysława Gomułki i Mieczysława Moczara, programy telewizyjne oraz audycje radiowe. Całość komentuje Adam Michnik, jeden z głównych uczestników ówczesnych wydarzeń. Natomiast głośne "Pokłosie" jest natomiast głośnym thrillerem sprzed roku, wyreżyserowanym przez Władysława Pasikowskiego. Scenariusz powstał na podstawie książki "Sąsiedzi" Jana Tomasza Grossa, w której
opisał on pogram w Jedwabnem. Pasikowski stworzył fikcyjną opowieść o dwójce braci, odkrywających prawdę o mrocznych wydarzeniach sprzed siedemdziesięciu lat.

Do interesujących filmów przeglądu należy również "Wiera Gran". To kolejny dokument Marii Zmarz-Koczanowicz. Opowiada historię polskiej pieśniarki żydowskiego pochodzenia. W latach 30. Wiera Gran uświetniała swymi występami m.in. warszawski klub Paradiso na Nowym Świecie. "Gdy nocą pachnie kwiat magnolii, wtórując cichej melancholii" - śpiewała wtedy w swym "Tangu Brazylijskim". O pozostałych filmach można przeczytać  TUTAJ.