Seminarium IPN: Kino według Petelskich

Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Warszawie zaprasza na siódmą edycję wykładów „Z kamerą po PRL-u” przedstawiających wybitnych polskich reżyserów filmowych i ich osiągnięcia artystyczne, na tle ówczesnej rzeczywistości politycznej, społecznej i kulturowej.

Wykłady to próba opowiedzenia o bardzo różnych zjawiskach charakterystycznych dla powojennego kina polskiego; zarówno tych, które wprost wynikały z polityki kulturalnej tamtego okresu, jak i tych niezależnych artystycznie. Oprócz arcydzieł polskiego kina, pokazane zostaną także fragmenty filmów o jednoznacznie propagandowym zabarwieniu. Seminarium adresowane jest do nauczycieli historii, języka polskiego, wiedzy o społeczeństwie, studentów kierunków humanistycznych oraz uczniów wybierających tematy związane z filmem i historią najnowszą do ustnej prezentacji maturalnej z języka polskiego. Na edycję składa sześć spotkań w cyklu miesięcznym. Pierwsze z nich odbędzie się już 4 lutego i poświęcone będzie Kinu Ewy i Czesława Petelskich. Wykład, którego początek zaplanowano na 16.30 poprowadzi historyk filmu prof. dr hab. Piotr Zwierzchowski.


Kadr z filmu "Baza ludzi umarłych", fot. Muzeum Kinematografii w Łodzi

Jak piszą organizatorzy Seminarium Ewa i Czesław Petelscy wydają się być modelowymi twórcami kina PRL. Ich filmy nigdy nie naruszały obowiązującego status quo, realizowały podstawowe założenia sztuki i ideologii marksistowskiej oraz zadania nałożone na kino przez partię i państwo, wpisywały się w aktualne potrzeby władzy. Oboje swoich związków z obowiązującą ideologią nigdy nie ukrywali, tłumacząc to również osobistymi doświadczeniami, trzeba też wskazać na silne zaangażowanie polityczne, zwłaszcza Czesława Petelskiego. Można więc mówić o twórczości koniunkturalnej, ale warto jednak zauważyć, że kręcone przez nich filmy znajdowały źródło także w ich autentycznych przekonaniach. Szczególnie widoczne jest to w filmach o II wojnie światowej. Doświadczenie pokoleniowe Petelskich wiązało ich z twórcami polskiej szkoły filmowej, ale już wymowa filmów była zupełnie inna.

Realizowali filmy współczesne, ale chętnie też sięgali do tematyki historycznej: do czasów średniowiecza, II Rzeczypospolitej, czy też lat wojennych i tuż powojennych. Najważniejszy okres w ich twórczości zaczął się po "Bazie ludzi umarłych", a skończył "Jarzębiną czerwoną". Nawet jeśli nie wszystkie nakręcone wówczas filmy były udane i dzisiaj mocno razi ideologiczne zaangażowanie kilku z nich, to przynajmniej niektóre zapisały się w historii polskiego kina. "Baza ludzi umarłych" zachowała swój posępny urok, wrażenie robi scena polowania na "Żydów z Naganiacza", a "Jarzębina czerwona" pozostaje jednym z najważniejszych osiągnięć polskiego filmu batalistycznego.

Bohaterowie kolejnych spotkań:

• Sylwester Chęciński – 4 marca 2013 – poniedziałek, 16.30
• Jerzy Hoffman – 10 kwietnia – środa, 16.30
• Agnieszka Holland – 20 maja 2013 – poniedziałek, 16.30

Udział w seminarium jest bezpłatny.