Cztery filmy najwybitniejszego polskiego reżysera były nominowane do Oscara w kategorii najlepszy film obcojęzyczny: "Ziemia obiecana" (1975), "Panny z Wilka" (1979), "Człowiek z żelaza" (1982) oraz "Katyń" (2008). W 2000 roku otrzymał honorowego Oscara, w 2006 Złotego Niedźwiedzia za całokształt twórczości na Festiwalu w Berlinie. "Człowiek z żelaza" przyniósł Wajdzie Złotą Palmę na Festiwalu Filmowym w Cannes w 1981. Jak mówi reżyser, jest to jedyny film zrobiony na zamówienie, a o nakręcenie go poprosili sami stoczniowcy.
Andrzej Wajda podczas 85. jubileuszu, fot. Kuba Kiljan/SFP
Zanim został reżyserem studiował malarstwo, stad w jego filmach wiele malarskich kadrów - kompozycji alegorycznych i poetyckich, które zmieniły język filmowego opowiadania. Zadebiutował w 1954 roku filmem "Pokolenie", od którego zaczeło się także kilka innych filmowych karier, min.: Romana Polańskiego, Kazimierza Kutza, Zbyszka Cybulskiego i Tadeusza Łomnickiego. Pózniejszy "Kanał" (1956) i "Popiół i diament" (1958) ugruntowały pozycję Wajdy jako jednego z autorów kina europejskiego i twórcy "szkoły polskiej".
Jego bogata filmografia obejmuje ponad 50 tytułów filmów, kilkadziesiąt przedstawień teatralnych i teatru telewizji. Większość filmów Andrzeja Wajdy weszło na zawsze do kanonu polskiej kinematografii, a sam reżyser pozostaje nadal aktywny. Po "Tataraku" wg Jarosława Iwaszkiewicza i Sándora Márai (2009) z Krystyną Jandą pracuje nad filmem "Wałęsa" z Robertem Więckiewiczem w tytułowej roli.
- Obraz historii Polski zawarty w moich filmach zaczyna się od legionów Dąbrowskiego śpiewających w marszu przez Italię "Jeszcze Polska nie zginęła", a kończy na tym, jak Lech Wałęsa podpisuje Porozumienia Sierpniowe - jedna za drugą, najważniejsze sprawy Polaków. - mówił Mistrz w wywiadzie z Tadeuszem Lubelskim dla Magazynu Filmowego SFP.
Andrzej Wajda na planie "Tataraku", fot. Fabryka Obrazu
Zawsze staranny w doborze współpracowników, tworzy swoje filmy z najlepszymi aktorami i operatorami, muyzykami, scenografami... Ale zawsze przyznaje ekipie: Jak jest dobry film, to jest nasz film. Jak jest film zły, to jest mój.
Jednocześnie Andrzej Wajda pracuje jako pedagog. Od 2001 roku działa Mistrzowska Szkoła Andrzej Wajdy (od 2011 roku jako Wajda School), założona wspólnie z Wojciechem Marczewskim. Obaj twórcy wzorem Zespołów Filmowych, postawili na skuteczność metody pracy w grupie i współpracy pokoleń. Zaoferowali unikalne na skalę europejską programy łączące edukację z produkcją adresowane do profesjonalistów filmowych.
Andrzej Wajda jest obecnie Honorowym Prezesem Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Funkcję prezesa organizacji piastował w latach 1978 -81, do rozwiązania organizacji w stanie wojennym.
Jednym z największych osiągnięć Andrzeja Wajdy jako prezesa SFP było doprowadzenie do sfilmowania historycznych wydarzeń roku 1980. „Udało się wytłumaczyć władzy, że kamery rejestrują rzeczywistość i trzeba chwytać każdą chwilę bez oglądania się na odgórne decyzje. To nie było wcześniej takie oczywiste, bo na każde zdjęcia trzeba było mieć zgodę z wydziału kultury KC. W wyniku naszej interwencji materiały powstawały, chociaż były "zabezpieczane przez odpowiednie służby". Ale dzięki temu w chwili wolności mogły powstać takie filmy, jak ‘Robotnicy 80’, wspominał Andrzej Wajda z okazji rocznicy 40-lecia organizacji.
Rok temu Andrzej Wajda świętował swój 85. jubileusz, podczas którego spotkał się z publicznością i pokazał w warszawskim kinie Kultura mniej znane filmy w swoim dorobku, min.: "Piłat i inni" (1971), "Nastasja" (1994).
Portalfilmowy.pl życzy Jubilatowi dużo szczęścia i kolejnych sukcesów!