100 lat polskiego filmu. Przesłuchanie

DIALOG Z FILMU

Więźniarka: Stąd nie można wyjść bez winy. To się po prostu nie może udać.
Tosia: Ale nie, mnie się uda, dlatego że ja tu jestem przez pomyłkę. Mnie po prostu z kimś pomylili i oni się zorientują.
Więźniarka: Ale władza ludowa nie myli się nigdy. Ja wam radzę: przyznajcie się do wszystkiego, póki czas, dlatego że w przeciwnym wypadku mogą was zlikwidować.
Tosia: Ale ja nie mam się do czego przyznać.
Więźniarka: W takim razie musicie szybko wymyślić jakąś winę.

CEZARY WIŚNIEWSKI, "PRZESŁUCHANIE", "SZTANDAR MŁODYCH", 1989, NR 251

Powody zamknięcia tego wybitnego filmu na najwyższej półce są oczywiste: najbardziej zbrodnicza i hańbiąca praktyka terroru, którą wielu dziś jeszcze żyjących chciałoby ukryć. Stąd zaciekłość sędziów filmu w roku 1982 i wytrwały opór aż do ostatnich dosłownie tygodni. (...) Osią dramaturgiczną filmu jest najpierw instynktowny, a potem świadomy opór Toni, który czyni z niej zupełnie innego człowieka. Jest to uniwersalny i wielki temat sztuki: moralne zwycięstwo bezbronnej ofiary. (...) Główna linia dramatu przeprowadzona została znakomicie, przede wszystkim dzięki znakomitej kreacji Krystyny Jandy.