100 lat polskiego filmu. Dybuk

WIESŁAW STRADOMSKI, FILM ŻYDOWSKI [W:] HISTORIA FILMU POLSKIEGO, T.II (1930–1939), POD RED.J.TOEPLITZA, WARSZAWA 1988

Żydzi polscy stanowili, w zakresie potencjału kulturalnego, politycznego i wyznaniowego, najważniejszą po Żydach amerykańskich część diaspory. (...) Żydostwo polskie odznaczało się silnym poczuciem narodowym, czego wyrazem było podawanie w ankietach spisowych języka jidysz lub hebrajskiego przez 85% ankietowanych Żydów. (...) Polska była jedynym krajem europejskim, w którym wyprodukowano w okresie międzywojennym kilkanaście pełnometrażowych filmów w języku jidysz.

JERZY MAŚNICKI, KAMIL STEPAN, SPEŁNIONY SEN JÓZEFA GREENA [W:] HISTORIA KINA POLSKIEGO, POD RED.T.LUBELSKIEGO I K.J.ZARĘBSKIEGO, WARSZAWA 2006

Rok 1937 należał do najbardziej udanych w dziejach powojennej kinematografii polskiej [zaś] filmy jidysz wycisnęły na nim szczególne piętno. Zwłaszcza "Dybuk" Michała Waszyńskiego pretendował do miana najlepszego filmu roku. Film, wyprodukowany przez Józefa Greena (wł. Józefa Grinber ga), a który pierwotnie miał reżyserować sam Ernst Lubitsch, oparto na mistycznym dramacie Anskiego (...). Recenzent "Filmu" pisał, że Waszyński stworzył wielkie dzieło filmowe, podkreślając "artyzm konstrukcji utworu, zwartej, mocnej, a przejrzystej”. Podobnie oceniał film nowojorski "Jewish Daily Forward", nazywając go "prawdziwym skarbem". [Dostrzeżone przez Stefanię Zahorską] silne wpływy stricte polskiej tradycji romantycznej (Grottger, Matejko, Wyspiański) na kreowany świat żydowskiej legendy niewątpliwie oswoiły nieżydowską publiczność z egzotyczną i mało zrozumiałą estetyką opowieści żydowskich.