PORTAL
start
Aktualności
Filmy polskie
Box office
Baza wiedzy
Książki filmowe
Dokument
Scenarzyści
Po godzinach
Blogi
Konkursy
SFP
start
Wydarzenia
Komunikaty
Pożegnania
Zostań członkiem SFP
Informacje
Dla członków SFP
Kontakt
ZAPA
www.zapa.org.pl
Komunikaty
Informacje
Zapisy do ZAPA
Kontakt
KINO KULTURA
www.kinokultura.pl
Aktualności
Informacje
Repertuar
Kontakt
STUDIO MUNKA
www.studiomunka.pl
Aktualności
Informacje
Zgłoś projekt
Kontakt
AKTORZY POLSCY
www.aktorzypolscy.pl
Aktualności
Informacje
Szukaj
Kontakt
FILMOWCY POLSCY
www.filmowcypolscy.pl
Aktualnosci
Informacje
Szukaj
Kontakt
MAGAZYN FILMOWY
start
O magazynie
Kontakt
STARA ŁAŹNIA
www.restauracjalaznia.pl
Aktualności
Informacje
Rezerwacja
Kontakt
PKMW
start
Aktualności
Filmy
O programie
Kontakt
Portal
SFP
ZAPA
Kino Kultura
Studio Munka
Magazyn Filmowy
Stara Łaźnia
PKMW
MENU
FINANSOWANIE / INSTYTUCJE FINANSUJĄCE
  19.09.2011
W dziedzinie finansowania, najdogodniejsze warunki wspierania producentów stwarzają więc źródła publiczne, a zwłaszcza Polski Instytut Sztuki Filmowej (PISF), który oferuje warunki do udzielania dotacji, pożyczki lub poręczenia na wiele prac pre-produkcyjnych i produkcyjnych, oraz na różne inne cele - opisane w tzw. programach operacyjnych.
W 2011 r. jest ich pięć,  w tym:  Produkcja filmowa (w tym priorytety: Filmy autorskie, Filmy o tematyce historycznej, Filmy dla młodego widza i widowni familijnej, Filmy o znaczącym potencjale frekwencyjnym); Edukacja i upowszechnianie kultury filmowej (w tym: Edukacja filmowa i kształcenie profesjonalne, Wydarzenia filmowe, Filmowe inicjatywy lokalne, Digitalizacja i zachowanie archiwów filmowych, Badania i rozwój), Rozwój kin; Promocja polskiego filmu za granicą; Inne (nagrody PISF, honoraria ekspertów, itp. Rezerwacja środków na program Produkcja filmowa wynosi rocznie niemal 100 mln złotych (ok.70% całości budżetu PISF) i dotyczy oferowanych pieniędzy jako 50-70% wsparcia poszczególnych budżetów projektów filmowych, pozytywnie zaopiniowanych przez ekspertów Instytutu. Ostateczna decyzja o skali dofinansowania należy do dyrektora PISF. W każdym z priorytetów w programie operacyjnym Produkcja filmowa, można ubiegać się o stypendium dla scenarzysty lub development (czyli środki na rozwój i przygotowanie projektu filmowego od strony doskonalenia scenariusza, prace nad pilotem, demo, budżetem, itp. przez producenta prowadzącego działalność gospodarczą), oraz na samą produkcję filmu (fabularnego, dokumentalnego lub animowanego,  w każdym z wybranych stosownie do scenariuszy priorytetów, tj. kina autorskiego, filmów dla dzieci, itd.), także z ew. wariantami koprodukcyjnymi. PISF jest więc kluczowym i podstawowym, potencjalnie i faktycznie głównym źródłem finansowania produkcji filmowej w Polsce. Doprowadzenie do podpisania umowy na dofinansowanie z PISF to długa i kręta droga sformalizowanego wniosku, ale w ciągu roku są zwykle trzy sesje ocen projektów a wszelkie regulaminy, potrzebne dokumenty, itp. są dostępne dla każdego potencjalnego beneficjenta na stronie internetowej PISF.


fot A.Kędzierska/SFP

Innym poważnym źródłem finansowania produkcji filmowej jest nadal jedyna publiczna telewizja w kraju czyli Telewizja Polska S.A. (TVP S.A.), choć rozmiar tego finansowania zmalał znacznie w ostatnich latach i praktycznie przestał dotyczyć pojedynczych filmów kinowych. TVP S.A. jest jednak najpoważniejszym inwestorem w dziedzinie innych form filmowych, zwłaszcza filmu dokumentalnego, gdyż jako jeden z nielicznych nadawców jest zainteresowana ich produkcją i emisją. TVP S.A. dla producentów tzw. zewnętrznych jest także poważnym zleceniodawcą fabularnych seriali, telenowel, sitcomów, itp. Sporadycznie kanały tematyczne (np. TVP Kultura) współuczestniczą w finansowaniu lub koprodukcji pojedynczych filmów lub audycji. W najbliższych latach sytuacja nie ulegnie znaczącej poprawie w dziedzinie wspierania produkcji filmów, z uwagi na stały spadek wpływów z abonamentu, rosnącą konkurencję w dziedzinie wpływów z reklam, wysokie koszty własnego funkcjonowania (co jest efektem przeinwestowania w ośrodkach regionalnych, braku konsekwencji w reformach organizacyjnych, pogarszającej się ofercie programowej, przerostach zatrudnienia, itd.). Niemniej jeśli producent nie boi się oddania tzw. praw telewizyjnych do filmu, powinien odwiedzić zarówno dyrektorów poszczególnych anten (zwłaszcza programu pierwszego i drugiego) jak i Agencję Filmową TVP (gdyż ona odpowiada za koordynację i formalne ewentualne wdrożenie projektu) lub złożyć ofertę programową przez system elektroniczny ROPAT (System Rejestracji i Oceny Propozycji Audycji Telewizyjnych), gdyż nie można wykluczyć podjęcia współpracy z TVP np. w  formie koprodukcji finansowo-aportowej. Wnioski o dofinansowanie są przyjmowane cały rok, ale procedury są zawiłe i czasochłonne.

Kolejnym nabierającym znaczenia źródłem finansowania stały się od 2008 roku Regionalne Fundusze Filmowe (RFF), kierowane przez różne organizacje podlegające władzom samorządowym poszczególnych miast i regionów Polski. W 2011 jest ich 11:
(w nawiasach: siedziba główna RFF i tzw. operator funduszu)

1. Łódzki Fundusz Filmowy (Łódź, Urząd miejski)
2.Lubelski Fundusz Filmowy (Lublin, Urząd miejski)                                                                                                   3.Gdyński Fundusz Filmowy (Gdynia, Centrum Kultury)                                                                                                       
4.Gdański Fundusz Filmowy (Gdańsk, Urząd miejski)                                                                                                        
5.Regionalny Fundusz Filmowy w Krakowie (Kraków, Krakowskie Biuro
Festiwalowe)                                                                         

6.Dolnośląski Fundusz Filmowy (Wrocław, samorządowa Instytucja Filmowa „Odra-Film”)                                                                                                   
7.Śląski Fundusz Filmowy (Katowice, samorządowa Instytucja Filmowa „Silesia-Film”)                                                                                                        
8.Mazowiecki Fundusz Filmowy (Warszawa, Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki)                                                                                      
9.Wielkopolski Fundusz Filmowy (Poznań, Estrada Poznańska)                                                                                         
10.„Pomerania Film”, Zachodniopomorski Fundusz Filmowy (Szczecin, Zamek Książąt Pomorskich)
11. Świętokrzyski Fundusz Filmowo-Promocyjny (Kielce, Regionalna Organizacja Turystyczna).


Fundusze regionalne w miastach takich jak Łódź, Lublin, Gdańsk – udzielają dotacji, podobnie jak PISF. Pozostałe fundusze, jak Dolnośląski, Śląski, Wielkopolski, Mazowiecki Zachodniopomorski, itd. chcą być koproducentami, partycypującymi w dochodach z eksploatacji filmów.  Podstawowym warunkiem przyjęcia wniosku o dofinansowanie jest związek scenariusza przyszłego filmu z tzw. efektem wizerunkowym, czyli z pokazaniem walorów regionu czy danego miasta. Towarzyszący  lub alternatywny warunek akceptacji wniosku to spodziewany efekt ekonomiczny tj. zaplanowanie realizacji filmu na danym terenie,  finansowanie lokalnych twórców  filmowych i zlecanie usług  miejscowym przedsiębiorcom. Fundusze mają bardzo różne regulaminy, gdyż różnego typu instytucje nimi kierują; producent powinien odnaleźć właściwy fundusz i zapoznać się z jego procedurami. Fundusze dysponują stosunkowo niewielkimi kwotami rocznego wsparcia (średnio  0,7 – 1,5 mln zł.) co powoduje że jedynie kilka projektów ma szanse na dofinansowanie. Filmy fabularne mogą liczyć na dofinansowanie w granicach kilkuset tysięcy złotych, natomiast filmy animowane lub dokumentalne do 50% ich rzeczywistego budżetu. Sesje w poszczególnych RFF odbywają się średnio raz do roku i w założeniu ich animatorów, dysponowane środki samorządowe powinny wspierać projekty które mają szansę na uzyskanie dotacji z PISF lub innych źródeł, gdyż przyznane środki muszą być przez producenta wydane i rozliczone z RFF do końca roku rozliczeniowego.

Instytucje Kultury, podobnie jak PISF podlegające Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN), które sporadycznie dofinansowują produkcję filmów artystycznych lub różne „około-filmowe” przedsięwzięcia (festiwale, imprezy, itp.) to: Narodowy Instytut Audiowizualny (NInA), zajmujący się m.in. rejestracją i upowszechnianiem wybitnych wydarzeń kulturalnych oraz rozpowszechnianiem filmów dokumentalnych; Filmoteka Narodowa (archiwum państwowe, ale także organizator imprez okolicznościowych i dystrybutor starych filmów oraz instytucja zajmująca się digitalizacją zbiorów); Instytut Adama Mickiewicza (dofinansowanie wybranych projektów) i inne. Również samo MKiDN w swoich różnych mecenatach znalazło miejsce dla filmu (priorytet nr 6 w Programie Ministra).

Zasadniczym, typowo branżowym źródłem finansowania produkcji, lub ściślej pozyskania koprodukcji (finansowej, rzeczowej, usługowej, mieszanej) poza wymienionym PISF,  są Państwowe Instytucje Filmowe (PIF), statutowo zajmujące się produkcją i świadczeniem usług. Niektóre z nich, jak Studia Filmowe lub Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych (WFDiF) , są samodzielnymi i prężnymi producentami. Współpraca z którąś z tych PIF może więc przysporzyć wielorakich korzyści niezależnemu producentowi – od wsparcia merytorycznego ( np. w pracach literackich, profesjonalnego opracowania planu finansowania i kosztorysu filmu, itp.) po różne formy koprodukcji i współdziałania aż po powierzenie produkcji wykonawczej. Organ założycielski PIF, czyli MKiDN  sukcesywnie przekształca ten rynek.  Likwidacji  uległy dawne Studia Filmowe „Dom” oraz „Zodiak”, oraz różne Agencje. MKiDN dokonało komercjalizacji całego segmentu filmu animowanego, tj. Studia Miniatur Filmowych, Studia Filmów Rysunkowych, Studia Filmowego SE-MA-FOR a także Studia Filmowego „Kronika” (filmy dokumentalne) oraz Łódzkiego Centrum Filmowego (zbiór kostiumów i rekwizytów, pirotechnika), które w różnym stopniu są postrzegane jako potencjalni koproducenci. Pozostałe istniejące PIF mają być przekształcone np. w Instytucje Kultury, sprywatyzowane lub zlikwidowane do końca 2012r. Zalicza się do nich wytwórnie filmowe z własnym majątkiem, który mogą wnieść do produkcji filmu w formie aportu usług (warszawska Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, wrocławska Wytwórnia Filmów Fabularnych, łódzka Wytwórnia Filmów Oświatowych i Programów Edukacyjnych,) oraz typowe studia producenckie zlokalizowane w Warszawie (Studia Filmowe o nazwach: „Kadr”, „Oko”, „Perspektywa”, „Tor”, „Zebra”).  

Źródłem finansowania filmów szkolnych, w których niekiedy niezależne podmioty są producentami wykonawczymi, są głównie środki różnych resortów związanych z kinematografią (głównie MKiDN oraz PISF) redystrybuowane przez liczne szkoły filmowe, zarówno publiczne jak niepubliczne. Największe z tych szkół to łódzka Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna, gdzie działa m.in. Studio Filmowe „Indeks”. Ważnym miejscem produkcji etiud i krótkich filmów (podobnie jak w PWSFTViT także niekiedy realizowanych na taśmie światłoczułej) jest Wydział Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Wśród szkół prywatnych realizujących własne produkcje najbardziej widoczna jest Mistrzowska Szkoła Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy oraz Warszawska Szkoła Filmowa i Akademia Filmu i Telewizji.

Innym ważnym redystrybutorem środków resortu kultury i nowym producentem, działającym w oparciu o ustawę o stowarzyszeniach, realizującym głównie debiuty absolwentów szkół filmowych, w tym także m.in. krótko- i średniometrażowe filmy fabularne jest Studio „Młodzi i film” im. Andrzeja Munka, powstałe w Stowarzyszeniu Filmowców Polskich (SFP). Powstało ono w 2008 roku dzięki wspólnej inicjatywie SFP, MKiDN oraz PISF. Studio udziela stypendiów naukowych oraz realizuje z sukcesami kilka programów: „Pierwszy dokument”, „Film TV”, „Laboratorium scenariuszowe”, „30 minut”, „Młoda animacja”.
Michał J. Zabłocki
Ostatnia aktualizacja:  14.12.2013
Zobacz również
Finansowanie Produkcji Filmowej w Polsce cz. I
Finansowanie Produkcji Filmowej w Polsce cz. III
Copyright © by Stowarzyszenie Filmowców Polskich 2002 - 2024
Scroll