John Wayne

Aktor amerykański, jeden z najbardziej kasowych w dziejach kina. Utalentowany piłkarz, korzystając ze stypendium sportowego studiował na Uniwersytecie Południowej Kalifornii. W okresie letnim zarobkował jako rekwizytor na planie filmowym, gdzie zaprzyjaźnił się z Johnem Fordem. Od 1926 zaczął statystować a następnie grać w filmach, w 1930 Ford zarekomendował go Raoulowi Walshowi, który obsadził Wayne’a w swoim westernie „Wielki szlak”. Niestety, film nie odniósł oczekiwanego sukcesu i przez następne 10 lat aktor występował w niskobudżetowych westernach i filmach przygodowych. W 1939 Ford obsadził go w swoim „Dyliżansie”, co okazało się zwrotem w karierze. Z roku na rok Wayne stawał się coraz bardziej uosobieniem amerykańskiego ducha, przejmując w życiu prywatnym poglądy i zachowanie swoich bohaterów – pionierów Dzikiego Zachodu, oficerów kawalerii czasów wojny secesyjnej i późniejszych zmagań z Indianami, wreszcie żołnierzy na frontach II wojny światowej. Konserwatysta z przekonań współtworzył w 1944organizację Motion Picture Alliance for the Preservation of American Ideas, której przewodniczył. Wyrazem jego poglądów wydaje się tzw. trylogia kawaleryjska Johna Forda: „Fort Apaczów” (1948), „Nosiła żółtą wstążkę” (1949) i „Rio Grande” (1950). W 1949 za rolę w „Piaskach Iwo Jimy” Allana Dwana był nominowany do Oscara, ostatecznie statuetkę otrzymał za kreację w filmie „Prawdziwe męstwo” (1969) Henry Hathawaya. Wayne, który wystąpił w ponad 170 filmach, w 19560 zdecydował się wyreżyserować epicki western „Alamo”, za który wyróżniono go – jako producenta - nominacją do Oscara za najlepszy film roku. Drugi jego film, „Zielone berety” (1968), poświęcony wojnie w Wietnamie, wzbudził szereg kontrowersji natury politycznej. W 1979, na dwa tygodnie przed śmiercią, walczący z rakiem żołądka Wayne, został uhonorowany Złotym Medalem Kongresu.