Sam Peckinpah

Amerykański reżyser, scenarzysta i producent. Po służbie wojskowej w US Marine Corps i studiach dramatycznych związał się z kinematografią w 1954, uczestnicząc w pracach scenopisarskich, między innymi przy serialu „Strzały w Dodge City” (1955). Jako reżyser zadebiutował westernem „Niebezpieczni kompani” (1961), by już drugim filmem, „Strzały o zmierzchu” (1962) zbudować swoją reputację filmowca świetnie czującego nie tylko western, ale i w ogóle kino akcji. Po premierze kolejnego westernu, „Major Dundee” (1965) stało się jasne, że Peckinpah będzie rozszerzać granice gatunku, wzbogacając go o elementy dotąd zastrzeżone przez Kodeks Haysa (uchylony ostatecznie w 1968). Wkrótce Peckinpah zyskał przydomek „poety przemocy”, reformując nie tylko western („Dzika banda” 1969, dwie nominacje do Oscara, w tym za scenariusz, „Pat Garrett i Billy Kid” 1973), ale i kino akcji („Nędzne psy” 1971, „Ucieczka gangstera” 1972, „Żelazny krzyż” 1977). Te reformatorskie zabiegi ograniczają się nie tylko do wzmocnienia fabuł niespotykaną wcześniej dawką przemocy, ale i na przeciwstawieniu się gatunkowym konwencjom, co z jednej strony dały Peckinpahowi przydomek „poety przemocy”., z drugiej zaś zarzuty o gloryfikowanie zła i nihilizmu. Artystyczne decyzje reżysera, entuzjastycznie witane przez widownię, nie zawsze zyskiwały aprobatę producentów, przywiązanych do tradycyjnych rozwiązań wymuszanych przez Kodeks Haysa.