Aki Kaurismäki

Reżyser, scenarzysta, producent, aktor oraz montażysta. Urodził się 4 kwietnia 1957 roku w fińskim Orimattila. Studiował dziennikarstwo na uniwersytecie w Tampere. Przed rozpoczęciem kariery filmowej imał się różnych zajęć – był listonoszem, pracował na zmywaku, pisał recenzje filmowe. Pierwsze kroki w późniejszym zawodzie związane są z o dwa lata starszym bratem – Miką. Razem z nim założył firmę produkcyjną i dystrybucyjną Villealfa (nazwa jest hołdem dla „Alphaville” [1965] Jeana-Luca Godarda), która przez długi czas była główną siłą produkcji filmowej w Finlandii. Pierwszy dokument, opowiadający o rodzimych zespołach rockowych – „Syndrom jeziora Saimaa” – wyreżyserował jeszcze do spółki z bratem w 1981 roku. Samodzielny debiut miał miejsce dwa lata później. Entuzjastycznie przyjęta przez krytykę fabuła była rozgrywającą się w Helsinkach, uwspółcześnioną wersją „Zbrodni i kary” Fiodora Dostojewskiego, jednej z ważniejszych lektur dla reżysera. Literatura to zresztą ważne źródło inspiracji Kaurismäkiego. To z niej zrodził się „Hamlet robi interesy” (1987) czy nagradzana „Dziewczyna z fabryki zapałek” (1989). Międzynarodowe uznanie przyniósł mu film „Leningrad Cowboys jadą do Ameryki” (1989), o którym sam, paradoksalnie, nie ma najlepszego zdania. W 2002 roku odniósł spektakularny sukces skromnym „Człowiekiem bez przeszłości”. Wśród wielu laurów dla tego filmu znalazło się m.in. Grand Prix w Cannes i Nagroda Specjalna w San Sebastian. Wyraźny autorski styl, metody pracy na planie fińskiego reżysera często porównuje się z pracą Roberta Bressona czy Jima Jarmuscha. Kaurismäki przyznał kiedyś, że po zrealizowaniu 20 pełnometrażowych filmów fabularnych planuje porzucić reżyserski fach.