Luchino Visconti

Włoski scenarzysta i reżyser filmowy i teatralny, a także inscenizator oper. Pochodził z rodziny arystokratycznej, w latach II wojny światowej związał się z ruchem lewicowym, był członkiem i sympatykiem Włoskiej Partii Komunistycznej. Miłośnik i znawca sztuki, przyjaciel kompozytora Giacomo Pucciniego, dyrygenta Arturo Toscaniniego i pisarza Gabriele D’Annunzio, pracę w kinematografii zaczynał jako asystent Jeana Renoira, rekomendowany przez Coco Chanel. Krytyk filmowy związany z pismem „Cinema”, postulował powrót do realizmu w kinie, co później interpretowano jako zapowiedź przewrotu neorealistycznego. Jego debiut, film „Opętanie” (1942) według powieści Jamesa M. Caina „Listonosz dzwoni dwa razy”, uznany został za prekursora neorealizmu: wątpliwości cenzury, jakie budził ukazany w filmie obraz włoskiej prowincji, uciszyła opinia Benito Mussoliniego, który dzieło Viscontiego zaakceptował do dystrybucji. Po wojnie realizuje dramat „Ziemia drży” (1948, nagroda w Wenecji) oraz „Najpiękniejsza” (1950), by świadomie odejść od tej poetyki w stronę filmu kostiumowego, czego czołowym dokonaniem okazał się „Lampart” (1962, Złota Palma w Cannes) według powieści Giuseppe di Lampedusy z zaskakującą kreacją Burta Lancastera, obsadzonego wbrew emploi amanta bohaterskiego w roli księcia Saliny. Wielki epik i zarazem koneser sztuki, doceniający estetyczne walory dekadencji i traktujący film jako syntezę sztuk, zwłaszcza teatru i muzyki, zapisał się w pamięci jako twórca wysmakowanych widowisk jak „Zmierzch bogów” (1969, nominacja do Oscara za scenariusz), „Śmierć w Wenecji” (1971, nagroda w Cannes), „Ludwig” (1973). Podczas pracy nad „Ludwigiem” doznał wylewu, w wyniku czego kolejne filmy realizował z wózka inwalidzkiego. Pozostawił po sobie ponad 40 inscenizacji operowych na najbardziej prestiżowych scenach świata.