Ernst Lubitsch

Niemiecki reżyser, scenarzysta i aktor, od 1923 pracujący w USA. Syn berlińskiego krawca mając 16 lat porzucił naukę, by prowadzić księgowość w firmie ojca, występując jednocześnie w kabaretach. W 1911 poznał Maksa Reinhardta, reżysera i reformatora teatru, co umożliwiło mu karierę na deskach Deutsches Theater. Rok później zaczął występować w filmach, zaś w 1914 sam zaczął je reżyserować. Przełomowe w jego karierze okazały się filmy z udziałem polskiej gwiazdy Poli Negri („Oczy mumii Ma” 1918, „Carmen” 1918, „Madame DuBarry” 1919), które nie tylko wyprowadziły kino niemieckie z izolacji po I wojnie światowej, ale otworzyły Poli Negri i Lubitschowi drogę do Hollywood. Reżyser został ściągnięty do Ameryki przez Mary Pickford, która uznała go za najlepszego gwaranta udanej przemiany jej wizerunku z ekranowej dziewczyny z sąsiedztwa w wampa. Niestety, ani „Rosita” (1923), ani „Wyrafinowana kusicielka” (1924) nie przyniosły oczekiwanego rezultatu na rynku lokalnym (choć odniosły sukces za granicą), wobec czego amerykańska kariera Lubitscha stanęła pod znakiem zapytania. Jego losy odmieniła „Cesarzowa” (1924) z Polą Negri, dowodząca niezwykłego wyczucia filmowości, przejawiającego się nie tylko w budowaniu kadru, przydawaniu lekkości scenariuszom, ale przede wszystkim prowadzeniu aktorów, co zyskało miano „dotknięcia Lubitscha” (the Lubitsch’s touch). Już w 1930 był nominowany do Oscara za reżyserię dwóch filmów, „Patriota” (1928) i „Parada miłości” (1929). Do największych osiągnąć w jego karierze należą komedie: antysowiecka „Ninoczka” (1939), rozgrywająca się w okupowanej przez hitlerowców Warszawie „Być albo nie być” (1941), fantastyczne „Niebo może poczekać” (1943, nominacja do Oscara za reżyserię). W 1947 został uhonorowany specjalnym Oscarem z okazji 25-lecia kariery filmowej.