Służący

Tony, zamożny, lecz niezaradny życiowo młodzieniec z wyższych sfer, zatrudnia kamerdynera – Baretta. Służący doprowadza do porządku zaniedbaną rezydencję chlebodawcy. Przyrządza dla niego smaczne posiłki i doradza
mu w sprawach osobistych – jest wprost niezastąpiony. Susan, narzeczona Tony’ego, nie darzy Baretta sympatią, wskutek czego kamerdyner traci uprzywilejowaną pozycję. W odwecie sprowadza młodą przyjaciółkę Verę, którą przedstawia jako swoją siostrę. Atrakcyjna dziewczyna uwodzi Tony’ego. Kiedy zdrada wychodzi na jaw, Susan zrywa zaręczyny, a Tony, odkrywszy prawdziwy związek między Barettem i Verą, zwalnia oboje. Wtedy jednak i dom, i jego gospodarz znowu podupadają. Tony już nie potrafi żyć sam, a i Barett nie umie odnaleźć się w innym układzie.
Po ich „przypadkowym” spotkaniu w barze kamerdyner odzyskuje posadę u Tony’ego,
ale teraz rolę się odwracają: dawny sługa jest „panem”, który podporządkowuje sobie, także erotycznie, „sługę”, czyli dawnego pana. Powracającą Susan brutalnie wyrzuca na ulicę.

Czarna tragikomedia wybitnego reżysera amerykańskiego, który żył i tworzył głównie w Anglii, Josepha Loseya. Pierwszy jego film, którego był również producentem, czym zapewnił sobie całkowitą swobodę twórczą. I pierwszy,
przy którym współpracował z utalentowanym „młodym gniewnym” dramaturgiem, a w tym przypadku scenarzystą, Haroldem Pinterem. Ten tandem stworzy jeszcze dwa znakomite dzieła – „Wypadek” (1968) i „Posłańca” (1970).
Za każdym razem, także w „Służącym”, połączenie skłonności do wystawnej inscenizacji, jaką przejawiał Losey,
z oszczędnym dialogiem, który znamionował pisarstwo Pintera, dało znakomity rezultat.
„Służący” – adaptacja powieści Robina Maughama – to opowieść o trwałości pewnych zależności w społeczeństwie
i niemożności znalezienia sobie miejsca poza nim. Tony i Barett zamieniają się miejscami, ale układ: pan-sługa pozostaje nienaruszony. Doprowadzony do absurdu, wpływa destrukcyjnie na osobowość, co też nie uchodzi uwadze Pintera i Loseya.
Film został znakomicie przyjęty i zdobył liczne trofea, w tym trzy Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmu i Telewizji (BAFTA): dla Dirka Bogarde’a (Barett) – najlepszego aktora brytyjskiego, Jamesa Foxa (Tony) – najlepiej zapowiadającego się nowego odtwórcę głównych ról, a także dla Douglasa Slocombe’a – najlepszego brytyjskiego autora zdjęć czarno-białych.
Role kobiece w „Służącym” zagrały Wendy Craig (Susan) i Sarah Miles (Vera).