Anatomia morderstwa

Porucznik Frederick Manion zostaje aresztowany pod zarzutem zamordowania właściciela lokalnego baru Barneya Quilla. Jak sam przekonuje, czyn miał zostać popełniony w afekcie i był odpowiedzią na pobicie i gwałt na żonie wojskowego, czego rzekomo dopuścił się Quill. Wersję tę potwierdza pani Manion, jednak problem w tym, że poza korzystnym wynikiem badania na wykrywaczu kłamstw, które przecież można zmanipulować, na sugerowany akt przemocy w stosunku do kobiety nie ma żadnych dowodów. Dwuznaczna sprawa trafia przed wymiar sprawiedliwości, a obrońcą Maniona zostaje będący na zawodowym zakręcie były prokurator Paul Biegler, u jego boku staje zaś błyskotliwy, ale mający poważny problem z alkoholem, Parnell McCarthy. Decydują się na przyjęcie dość ryzykownej linii obrony, wskazującej na chwilową niepoczytalność oskarżonego, a opartej na wątpliwym precedensie sądowym z 1886 roku. Po stronie oskarżenia obok nierozgarniętego prokuratora Lodwicka zasiada godny przeciwnik w osobie opromienionego sławą Claude’a Dancera. Rozpoczyna się potyczka nie tylko na rzeczowe argumenty, ale co równie ważne na aktorskie umiejętności.

Otto Preminger to jeden z grupy bardzo utalentowanych europejskich twórców (obok Fritza Langa, Roberta Siodmaka czy Billy’ego Wildera), którzy w latach 30. wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych i tam zrobili duże kariery, będąc m.in. prawdziwymi klasykami filmu noir. Obok „Laury” (1944) i „Czarnej Carmen” (1954) „Anatomia morderstwa” należy do najwybitniejszych dokonań w dorobku wywodzącego się z Austro-Węgier twórcy. Kanwą swojej opowieści uczynił temat wyjątkowo mu bliski, gdyż sam wywodził się z rodziny prawniczej, a przed wyjazdem za ocean zdobył nawet tytuł doktora praw. Większość akcji filmu przeniósł do sali sądowej, stanowiącej arenę zmagań dwóch ścierających się stron, których celem jest zaskarbienie sobie sympatii ławy przysięgłych (z kolei o ich działalności w znakomity sposób opowiada „12 gniewnych ludzi” Sidneya Lumeta). Obraz Premingera to przede wszystkim świetnie zbudowane postaci. Z jednej strony małomiasteczkowy, żywiołowy obrońca (w tej roli James Stewart), z drugiej opanowany prawniczy rekin z wielkiego miasta (George C. Scott), psychopatyczny porucznik (Ben Gazzara), a obok wyzywająca pani Manion (Lee Remick). Dopełnieniem całości jest czuwający nad wszystkim zabawny sędzia, w którego wcielił się autentyczny prokurator z Bostonu. Ciekawa w filmie jest ścieżka dźwiękowa wypełniona jazzowymi improwizacjami Duke’a Ellingtona.