Kieszonkowiec

Michael, młody paryżanin, wręcz nałogowo uprawia kradzieże kieszonkowe. Choć jest typem – otoczonego książkami – wrażliwego intelektualisty, jego prawdziwą namiętnością stało się okradanie innych ludzi. Nawet po wyjściu z więzienia, gdzie siedział za swą inicjacyjną kradzież, bez specjalnych wahań postanowił kontynuować – choć bez trudu dostałby dobrze płatną, uczciwą pracę – swój przestępczy proceder. Po prostu Michael uważa, że dokonywanie kieszonkowych kradzieży jest jego życiową pasją. Po śmierci matki z coraz większą pilnością doskonali więc – pod fachowym okiem mistrza kieszonkowców – swe umiejętności. Nie kradnie dla wartości, pozyskanych w ten sposób dóbr, a dla samej istoty kradzieży, czyli przeżycia dość ryzykownych chwil oraz satysfakcji z udanego skoku. Przestępcze poczynania samotnego chłopca już jakiś czas śledzi komisarz policji. Długo wstrzymuje się z aresztowaniem Michaela, cierpliwie go obserwując, zafascynowany mistrzowskimi umiejętnościami młodego przestępcy.

„Kieszonkowiec” Roberta Bressona jest inspirowany „Zbrodnią i karą” Fiodora Dostojewskiego. To opowieść o dążeniu do doskonałości, choć bohater czyni to w zdecydowanej opozycji do panującego porządku moralnego i prawnego. Właśnie jego naruszenia mają zapewnić wewnętrzną harmonię. Bresson, mistrz filmowej ascezy, znalazł w Martinie Lassalle, który wcielił się w tytułowego bohatera, odtwórcę wręcz idealnego. Tu nie słowa są najważniejsze – podobnie jest w innych filmach tego francuskiego reżysera – a zbliżenie twarzy, grymas ust, drobny gest, one mogą powiedzieć znacznie więcej. Bresson to wspaniały dokumentalista ludzkich wnętrz. Jego filmy nie opowiadają, a raczej kontemplują pewne psychiczne stany swych bohaterów. Bardzo pomocne w tym są zdjęcia preferującego plany bliskie i średnie Léonce-Henry’ego Burela, bliskiego współpracownika Bressona. „Kieszonkowiec” stanowi swoistą kontynuację „baletu rąk” ze zrealizowanej trzy lata wcześniej – równie doskonałej – „Ucieczki skazańca” (1956).