Pan Tadeusz

Narratorem filmowej akcji uczyniono samego Adama Mickiewicza, który w Paryżu wiedzie smutne życie emigranta i powraca wspomnieniami do krainy szczęśliwego dzieciństwa. Mickiewicza widzimy w pierwszej i ostatniej scenie filmu. Tą klamrą kompozycyjną spięte zostały wydarzenia na Litwie w latach 1811-1812. Osiemnastoletni Tadeusz, wychowanek Sędziego Soplicy, po ukończeniu nauki w mieście wraca do dworu stryja w Soplicowie. Tam poznaje bogatą galerię typów ludzkich - gości i rezydentów Sędziego. Wielkie ważenie robi na nim nastoletnia Zosia. Zamiarem Stryja jest połączenie Tadeusza i Zosi (której jest także prawnym opiekunem) węzłem małżeńskim i przekazanie młodej parze całego majątku. Zanim dojdzie do zaręczyn, młodzieńca czeka wiele perypetii: uwodzenie przez podstarzałą Telimenę, udział w obronie Soplicowa przed zajazdem okolicznej szlachty, a potem przed Moskalami, wstąpienie do Legionów Dąbrowskiego i udział w kampanii napoleońskiej. Oczywiście, obok wątku miłosnego i historycznego w filmie znalazły się pyszne epizody z poematu, jak: grzybobranie, atak mrówek na Telimenę, spowiedź Jacka Soplicy, koncert Jankiela, polonez. Chociaż jeszcze przed wojną, w czasach kina niemego, twórcy filmom śmiało sięgnęli po tak „ nasycony" słowem poemat, jakim jest Pan Tadeusz, nikt w drugiej połowie XX wieku nie poważył się na ekranizację narodowej epopei. Andrzej Wajda potraktował to wyzwanie jako zwieńczenie swej kariery artystycznej, a jednocześnie szansę na nawiązanie dialogu z najmłodszym pokoleniem widzów i filmowców.

Reżyser postawił na wartkość akcji, wyrazistość charakterów oraz rozmach wizji plastycznej. Powstała klasyczna adaptacja. Wajda powrócił do swojej ulubionej epoki - romantyzmu i nakręcił film pełen uroku, poetyckiej magii, ze znakomitymi kreacjami, baśniowymi zdjęciami i nostalgiczną muzyką. Tekst wiersza podawany jest naturalnie i potoczyście. Dzięki atrakcyjnej ekranizacji poemat Mickiewicza zyskał nowych czytelników.