Chrystus zatrzymał się w Eboli

Rok 1935, mała, górzysta, trudno dostępna wioska gdzieś w Lukanii. Przybywa tu Carlo Levi, malarz i lekarz z Turynu, skazany za działalność antyfaszystowską na trzy lata nadzorowanego pobytu. Zatrzymuje się u pewnej wdowy, gdzie pierwszej nocy dzieli pokój z przejezdnym gościem, który wprowadza go w problemy trapiące mieszkańców wioski. Nazajutrz zjawia się u niego tłum kobiet z dziećmi, które dowiedziały się, że przybysz jest lekarzem. Levi nie może jednak rozpocząć praktyki lekarskiej, tłumaczy to ciążącym nad sobą wyrokiem. Zmuszony więc do „nicnierobienia”, obserwuje miejscowe życie, trochę maluje, coraz bardziej oddalając się od spraw, które go tu przywiodły. Codzienną monotonię jego nowej egzystencji zakłóca przyjazd siostry, która uświadamia mu bezsens takiego trybu życia. Musi wrócić do ludzi, roztoczyć nad nimi opiekę lekarską, której tak bardzo potrzebują, wtedy i jego życie nabierze sensu, nawet to tu i teraz, z dala od wielkich spraw, jakie pochłaniały go wcześniej.

Ekranizacja autobiograficznej książki Carlo Leviego, włoskiego malarza i pisarza, z zawodu lekarza, której filmową adaptację mieli w planach m.in. Luchino Visconti, Vittorio De Sica, Roberto Rossellini, Pietro Germi. Nie jest to beletrystyka, a socjologiczne wręcz studium małej zamkniętej społeczności, pomimo ciężkiej pracy żyjącej w ogromnym ubóstwie, do której – jak informuje tytuł – Chrystus nigdy nie dotarł, bo zatrzymał się w pobliskiej Eboli. Francesco Rosi, pochodzący z Południa – reżyser i współscenarzysta filmu – znakomicie poczuł jej specyfikę. „Chodziło o wyjaśnienie, że pomimo pewnej ewolucji Południa, widocznej dla współczesnego widza, podstawowe problemy pozostały identyczne z tymi, jakie były w 1935 roku. Problemy emigracji, bezrobocia, zaktywizowania gospodarczego regionu pozostały nie rozwiązane” – mówi reżyser. Rosi nie tworzy jednak obrazu stricte realistycznego, wybiera pełną lirycznej zadumy, bardziej subtelną poetykę. Złoty Medal festiwalu moskiewskiego (1979).