Dyktator

Udział w I wojnie światowej kończy się dla mającego żydowskie pochodzenie fryzjera wypadkiem samolotowym, a w efekcie utratą pamięci. Po dłuższym okresie spędzonym w szpitalu wraca on do siebie, w czasie gdy Tomania znajduje się pod rządami dyktatora Hynkla. Dyktator marzy o wielkich podbojach, a jednocześnie o uporządkowaniu sytuacji we własnym kraju, co sprowadza się do rozwiązania kwestii żydowskiej. Nienawiść ta przybiera na sile, gdy jeden z bogatych Żydów odmawia Hynklowi pożyczki, stopując tym samym jego mocarstwowe plany. Agresja skupia się na bogu ducha winnym cyruliku, cieszącym się wcześniej sympatią jednego z generałów, któremu swego czasu na froncie uratował życie. Schultz uznany zostaje za zdrajcę i obaj lądują w więzieniu. Szybko udaje im się zbiec. Wykorzystując zbieg okoliczności i ogromne fizyczne podobieństwo fryzjera z Hynklem, ubrani w wojskowe mundury, stają na czele defilady, która ma być demonstracją siły i bezpośrednim przygotowaniem do inwazji. Uznawany przez wszystkich za Hynkla żydowski cyrulik wygłosić ma przemowę…

Najbardziej zjadliwa satyra polityczna w historii kina. Za pomocą błyskotliwego pomysłu oraz ciętego żartu Charles Chaplin wymierzył policzek Adolfowi Hitlerowi i faszystowskiej dyktaturze. Sam komediowy koncept, którego esencją był banalny chwyt bazujący na bliźniaczym podobieństwie dwóch postaci, podsunął reżyserowi Aleksander Korda. Chaplin ową myśl podchwycił, budując wokół niej dość abstrakcyjną fabułę, w której aż roi się od mniejszych czy większych złośliwostek. W dużej mierze są one związane z mimiką i poziomem języka, z jednej strony w postaci zabawnych nazwisk bohaterów, jak Garbitsch (Śmieć) czy Herring (Śledź) nawiązujących do Goebbelsa i Göringa, z drugiej parodiując przemówienia Hitlera i zamieniając je w obłąkańczy bełkot. „Dyktator” to debiut Chaplina w kinie dźwiękowym, a jednocześnie pierwszy film tak mocno zaangażowany, czego konsekwencją były poważne problemy zarówno w okresie produkcji, jak i w chwili, gdy był już ukończony. Przez długi czas w kilku europejskich krajach widniał na liście filmów zakazanych.