Trzeci człowiek

Wiedeń tuż po drugiej wojnie światowej. Holly Martins, kanadyjski literat, wybiera się do Harry'ego Lime'a, wiedeńskiego kolegi ze szkoły, który zaproponował mu pracę u siebie. W dniu przyjazdu dociera do niego niespodziewana wiadomość, że przyjaciel zginął w wypadku i właśnie odbywa się pogrzeb. Pewien policjant sugeruje, że Harry był wplątany w jakąś aferę kryminalną. Holly nie wierzy, postanawia sam dociec, co tak naprawdę się zdarzyło. Podejrzenia budzą okoliczności samego wypadku. Jego świadek, dozorca domu, w którym mieszkał Harry, widział trzech ludzi niosących przez ulicę ciało ofiary, a zeznania złożyło dwóch. Kim zatem jest i gdzie przebywa trzeci człowiek? Podczas prywatnego śledztwa Holly dochodzi do wniosku, że Harry rzeczywiście wdał się w podejrzane interesy. I wtedy właśnie, gdy jest już tego pewien, niespodziewanie spotyka... przyjaciela. Okazuje się, że jego śmierć i pogrzeb sfingowano dla zmylenia policji. Teraz sprawiedliwość będzie musiał wymierzyć sam Holly...

„Trzeciego człowieka" – jeden z najlepszych filmów kryminalnych w dziejach kina – stworzył kwartet niezwykłych indywidualności: Graham Greene (scenariusz), Carol Reed (reżyseria), Orson Welles (choć pojawia się zaledwie kilka razy, tworzy wielką kreację) oraz Alexander Korda (niezwykle kreatywny producent). Warto przypomnieć, że rok wcześniej tandem Reed–Green stworzył nominowane do Oscara – za reżyserię i scenariusz – „Stracone złudzenia". „Trzeci człowiek", zrealizowany wirtuozersko w autentycznych wiedeńskich plenerach (miasto było wówczas podzielone na cztery strefy okupacyjne), pośród architektonicznych barokowych perełek, którym udało się zachować swe piękno wśród ruin i zgliszcz, utrzymany był w ekspresjonistycznej poetyce, a jego niespokojną atmosferę oraz szczególnego rodzaju suspens pogłębiała natrętna, ciągle powracająca melodyjka grana na cytrze. Grand Prix festiwalu w Cannes oraz Oscar dla Roberta Kraskera za wyjątkowej urody czarno-białe ekspresjonistyczne zdjęcia (1949).