Tło, które mówi

Najpierw dowiadują się, że ma być porządek, bo nawet jeśli będą pracowali dłużej, nikt im więcej nie zapłaci. Potem poznają sytuację, w jakiej się znaleźli. Dostają walizy i tobołki. Zegarki i biżuterię mają schować do kieszeni. Następnie czekają na słoneczko. Wreszcie zaczyna się praca - statyści przystępują do tworzenia drugiego planu filmu. Idą wyboistą drogą, raz po raz padając, obtłukiwani kolbą przez radzieckiego żołnierza. W efekcie pokażą się na ekranie - może przez 3 lub 4 sekundy. Podczas jednego z dni zdjęciowych ich pobytowi na planie przyglądała się kamera dokumentalisty. Nie jest to lekki kawałek chleba. Nikt ich nie traktuje uprzejmie - przeciwnie, ciągle na nich wrzeszczą. A jednak statystują. Dla Haliny Burdy, która zajmuje się tym od ośmiu lat, statystowanie jest okazją do spotkań towarzyskich. Maria Bujakowska na filmowym planie realizuje niespełnione młodzieńcze marzenie o studiach w szkole teatralnej. Wiesław Szeliga, przedwojenny harcerz, waleczny uczestnik powstania warszawskiego, dorabia w ten sposób do skromnej emerytury. Marek Mleczko jako dziennikarz, zbierając materiały do artykułu, trafił w 1990 roku na plan filmowy - i został. Janusz Błaszczyk był w życiu gońcem, czeladnikiem krawieckim, ujeżdżaczem koni, a teraz zarabia w taki sposób. Halina Kwiatkowska natomiast, poetka, na planie szuka inspiracji, słuchając opowieści o powikłanych ludzkich losach. Aleksander Doroszkiewicz z sowieckiego łagru trafił do formującej się I Armii WP, statystuje w filmach, które są echem jego prawdziwych przeżyć. W filmie tym na chwilę tracą anonimowość. Potem znów stają się tłem.