Człowiek bez przeszłości

Oznaczony przez autora literką M bohater opowieści Akiego Kaurismäkiego, z zawodu spawacz, przybył do Helsinek w poszukiwaniu pracy. Szukał dobrze płatnego zajęcia, znalazł guza, zaraz po przyjeździe został brutalnie pobity i okradziony przez bandę chuliganów, skutkiem czego, poza obrażeniami czysto zewnętrznymi, doznał uszczerbku o wiele poważniejszego, tracąc pamięć. Trafił do szpitala, gdzie po opatrzeniu ran uznano go za zmarłego. W cudowny sposób jednak wyszedł ze śmiertelnej opresji. I spróbował ze strzępków zapamiętanych informacji, enigmatycznych wspomnień zrekonstruować swój wewnętrzny świat. Bezskutecznie. Rozpoczął więc życie na nowo, odkrywając ponownie jego najważniejsze wartości, poznając smak – ten słodki i ten gorzki – codziennych spraw, zakochując się „po raz pierwszy”... Okazuje się, że nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło, nawet utrata pamięci może przynieść chwile pełne szczęścia. Bohater opowieści Kaurismäkiego otrzymał drugą szansę na godne życie.

„Człowiek bez imienia przybywa do miasta i od razu zostaje pobity na śmierć. Tak właśnie zaczyna się ten epicki dramat, film czy może raczej sen samotnych serc z pustymi kieszeniami, żyjących pod wielkim niebem naszego Boga, a może raczej niebem ptaków. Mam nadzieję, że w filmie tym widzowie odnajdą moje poglądy na temat społeczeństwa, polityki, moralności i miłości” – wyznaje reżyser. Kaurismäki to twórca natychmiast rozpoznawalny, tworzy kino osobiste, pełne poezji i surrealistycznego humoru, ciepła, melancholii. Swych bohaterów darzy wielką sympatią, szukając w ich egzystencji bardziej jasnych niż ciemnych miejsc. Często jego filmy porównuje się z dorobkiem Charlesa Chaplina, stylem nieco spokrewniony jest z Jimem Jarmuschem. Tym razem fiński reżyser opowiada o szczęściu, jakie może przynieść... utrata pamięci. Za „Człowieka bez przyszłości” dostał m.in. grand prix i nagrodę ekumeniczną na festiwalu w Cannes, nagrodę FIPRESCI w San Sebastian (2002), a także oscarową nominację (2003).