I skrzypce przestały grać

Cygan Dymitr Mirga wraz z żoną Walą oraz synem Romanem mieszka i pracuje w Warszawie. Jest rok 1942. W restauracji, w której występuje, styka się z doktorem Mengele, miłośnikiem cygańskiej muzyki. Mirgowie dowiadują się o narastających represjach hitlerowskich wobec Cyganów. Dymitr wyjeżdża do Brześcia, gdzie stacjonuje jego rodzinny tabor, by ostrzec przed niebezpieczeństwem. Mimo różnicy zdań rada starszych postanawia przedrzeć się na Węgry. Dramatyczna przeprawa kończy się sukcesem. Wkrótce jednak Niemcy deportują ich – jako polskich Cyganów – do obozu w Oświęcimiu. W obozie Mirgowie rozpoznają doktora Mengele. Tylko nielicznym Cyganom udaje się przeżyć.
Film poświęcony martyrologii Cyganów, zawiera jednak wiele sekwencji wypełnionych cygańskim folklorem, obrzędowością, tańcami i pieśniami.