Czarny wąwóz

Praga, rok 1866, tuż przed wybuchem wojny austriacko-pruskiej. Dziewiętnastoletni Ludwik Machl za namową polskiego malarza Romana przystępuje do grupy spiskowców, której działalność skierowana jest przeciwko Austrii. W celu zdobycia funduszy na swoją działalność dokonują napadu rabunkowego. Wkrótce potem w domu Ludwika zjawia się policja, odnajduje część zrabowanych pieniędzy i bohater zostaje aresztowany. Komisarz Lottes obiecuje Ludwikowi umorzenie sprawy w zamian za jego wstąpienie do policji. Niestety, bohater jako szpicel wykazuje wyjątkową nieudolność. Przełożeni wyznaczają mu inne zadanie. Ludwik jedzie na przygraniczne tereny pruskiego Śląska. Trafia do zameczku, w którym mieści się komórka szpiegowska. Przyjmuje go polski hrabia von Rozinsky, ale bezpośrednim przełożonym Ludwika jest kapitan Truxa. Informuje chłopaka, że niebawem będzie musiał "przeniknąć" do Towarzystwa Ziomkowskiego we Wrocławiu. W leśnym wąwozie ma czekać na Machla wywiadowca i udzielić mu szczegółowych instrukcji. W umówionym miejscu Ludwik niespodziewanie spotyka Romana. Dowiaduje się, że już w Pradze był on austriackim agentem, a ostatnio działał we Wrocławiu. List Truxy zawiera decyzję, ze Roman i Ludwik mają się zamienić miejscami. Niezadowolony Roman prosi Machla, aby przekazał kapitanowi, że ich spotkanie nie doszło do skutku. Ludwik zgadza się. Truxa jednak zamierza i tak wyprawić go do Wrocławia. Poleca mu tam zdobyć informacje o Romanie. Odwozi go bryczką do leśnej kapliczki. W drodze zostają ostrzelani przez pruską straż graniczną. Truxa jest ranny. Ludwik odwozi go z powrotem do zamku i rezygnuje z planowanego wyjazdu. Pewnej nocy zamek odwiedza tajny wysłannik z Pragi. Chce odnaleźć Romana, którego podejrzewa o zdradę. Dwudziestego czwartego czerwca Truxa, von Rozinsky i Ludwik udają się na poszukiwanie Romana. W górskiej chacie znajdują jego ciało. Udaje im się tam również odszukać informacje dotyczące terminu spodziewanego wybuchu wojny austriacko-pruskiej, który przypada właśnie na ten dzień. Truxa pośpiesznie rozwiązuje siatkę szpiegowską i opuszcza zamek. Ludwik zaś nadaje do centrali ostatnią szyfrowaną depeszę. W chwilę później pojawia się von Rozinsky. Wyjaśnia, że jest pruskim wywiadowcą. To właśnie on zabił Romana. Z nadzieją oczekuje wejścia pruskich oddziałów, ale przypadkowy strzał pozbawia go życia. Po wkroczeniu Prusaków Ludwik zostaje zatrzymany jako szpieg.
Skomplikowana, sensacyjna akcja jest pretekstem do ukazania sytuacji, w której człowiek nie jest w stanie zapanować nad własnym losem. Machina historii jest bezlitosna wobec jednostki ludzkiej.