Solaris

Druga po, także radzieckiej, telewizyjnej z 1970 roku, próba adaptacji słynnej powieści Stanisława Lema z 1961 roku o dramatycznych perypetiach kosmonauty – psychologa Krisa Kelvina (Donatas Banionis) na stacji kosmicznej krążącej wokół tytułowej planety i jego zmaganiach z zagadkowymi poczynaniami myślącego oceanu.

„Chcę wzbudzić w widzu uczucie zachwytu dla urody Ziemi. By powróciwszy z otchłani fantastycznej planety na Ziemię – mógł on odetchnąć swobodnie, zwyczajnie i żeby poczuł dobrodziejstwo takiego oddechu. Żeby poznał ozdrowieńczą gorycz tęsknoty” – deklarował reżyser Andriej Tarkowski, opromieniony już sławą „Dziecka wojny” i „Andrieja Rublowa”. Te zapowiedzi artysta spełnił, ku wyraźnej niechęci autora literackiego oryginału. Z opowieści o granicach poznania uczynił przede wszystkim rozprawę o konieczności pokuty i odkupienia, z wyraźnym acz zakamuflowanym przesłaniem religijnym. W ten sposób powstał najbardziej dyskutowany utwór mistrza, który do dziś wzbudza zażarte spory.