Maciej Pisuk

Przy okazji poważnego sukcesu frekwencyjnego, jakim jest "Jesteś Bogiem", chciałbym jakoś dodatkowo zwrócić uwagę na pewną sprawę, która zresztą pojawia się dość często w materiałach na temat tego filmu. Chodzi o jego scenarzystę, Macieja Pisuka, i o jego drogę do tego, żeby zobaczyć film o Paktofonice na ekranach.

W amerykańskim przemyśle filmowym, pomimo jego dużo większej skali i rozbudowanych wytwórni filmowych, przyjmuje się dość zgodnie, że w przypadku wielu filmów, szczególnie takich, które stają się niespodziewanymi sukcesami, stoi w szczególny sposób jakaś osoba, która inicjuje innowacyjny pomysł, albo która wykazuje się szczególną determinacją i wolą, żeby ten akurat projekt powstał. Za oceanem często chodzi wtedy o producenta, który może być wręcz kreatywnym liderem projektu. Klasyczną opowieścią jest tu chociażby "Przeminęło z wiatrem" i David O. Selznick, który był inicjatorem tego filmu, który wymieniał scenarzystów i paru reżyserów, i który podobno codziennie wysyłał na plan kartki ze wskazówkami, co wszyscy mają robić. Są to często reżyserzy, w sposób podobny do europejskiego kina autorskiego. Ale mogą to być również aktorzy, jak Salma Hayek i "Frida", o którą aktorka walczyła przez lata, czy Tom Cruise i „Mission Impossible”, a przynajmniej niektóre części tego cyklu. Może to być również scenarzysta. Ciekawym przypadkiem jest tu chociażby "Egzorcysta"Williama Friedkina, pamiętany raczej jako komercyjny horror, za którym jednak stało wiele lat dokumentacji i pracy scenarzysty, którego kiedyś zafrapował autentyczny przypadek opętania do tego stopnia, że poświęcił czas, żeby go udokumentować i opisać i po kilkunastu latach zainteresował tym tematem reżysera. Gdzieś z potrzeby scenarzysty, który coś musiał opowiedzieć, wyrastały też pewnie takie filmy jak "Taksówkarz" Martina Scorsese czy "Rocky" Sylvestra Stallone, o którym osobno pisałem.

W kinie europejskim główną osobą inicjującą i napędzającą projekt jest najczęściej reżyser, a przynajmniej najczęściej na jego barki spada główna odpowiedzialność za inicjowanie projektów filmowych i kontynuowanie zabiegów o powstanie filmu i nadanie mu ostatecznego kształtu.


Kadr z filmu "Jesteś Bogiem", fot. Katarzyna Kural/Kino Świat

"Jesteś Bogiem" jest w tym kontekście ciekawym przypadkiem. O ile wiem, to Maciej Pisuk pierwszy wykazał się tu wyczuciem tematu. Znalazł coś, co wydaje się ważne dla wielu osób i co generuje duże zainteresowanie jako film. Zresztą biografie artystów, buntowników, szczególnie młodych, i szczególnie kończących tragicznie, mają  swoją tradycję. To często postaci ciekawe i ważne dla publiczności, szczególnie dla pokolenia, którego emocje dany artysta najbardziej wyrażał. W przypadku "Jesteś Bogiem" scenarzysta był więc chyba pierwszym, a do tego dość upartym  wyrazicielem woli tych osób, dla których ważna była Paktofonika, i które chciały, żeby powstał ekranowy zapis jej historii. Scenarzysta w sposób konsekwentny i oddany poświęcił czas, żeby to zjawisko spoza filmu udokumentować i opisać, włącznie z etapem wznowionej teraz książki. Był więc prawdopodobnie osobą, która najdłużej towarzyszyła temu projektowi w jego drodze do powstania. Sądząc po wieloletnim okresie jaki upłynął od napisania wczesnych wersji scenariusza do realizacji filmu, w tym przypadku to Maciej Pisuk przez dłuższe okresy czasu miał misję, żeby dbać i zabiegać o ten projekt, oczywiście, nie umniejszając roli pozostałych osób, które na różnych etapach włożyły tu swój wysiłek i talent.

Dlatego wydaje mi się, że przy poważnym sukcesie, jakim okazał się ten film, warto wspominać o Macieju Pisuku tam, gdzie to możliwe. Odkrycie tematu, wyrażenie jakiejś emocji czy idei, która akurat może okazać się ważna dla wielu widzów, może pochodzić z różnych stron. Scenarzysta nie zawsze musi być osobą opracowującą wizję reżysera czy producenta, ale może być też czasem jednym z kreatywnych partnerów inicjujących i kształtujących filmy. Wydaje mi się, że jako scenarzysta Maciej Pisuk z sukcesem spełnił taką rolę.