Do zobaczenia we Wrocławiu

Właśnie skończyłem pakować plecak, do dopełnienia go pozostała już tylko kosmetyczka oraz laptop, na którym powstaje ten tekst. Ruszam do Wrocławia, by uczestniczyć w jednym z moich ulubionych festiwali filmowych w Polsce. W Nowych Horyzontach.

Jak co roku ekipa Romana Gutka przygotowała dla widzów kilkaset starannie wyselekcjonowanych tytułów. I jak co roku chęci trzeba konfrontować z fizycznymi możliwościami, bowiem nie sposób obejrzeć wszystkiego. Stąd też pragnę wskazać Państwu moją festiwalową dziesiątkę „must see”. Być może wśród licznych wskazówek dotyczących nowohoryzontowego programu i ta komuś okaże się pomocna. Od razu uprzedzam – nie będzie w niej palących nowości, które do Wrocławia zjechały opromienione blaskiem nagród Cannes i innych międzynarodowych imprez. Stawiam na tropy mniej oczywiste.

1. „F jak fałszerstwo” - jeden z tych filmów, które nawet na festiwale trafiają rzadko. Niezwykłe dzieło Orsona Wellesa będące studium manipulacji i kłamstwa. Prezentowane w ramach cyklu „Mokumenty”.

2. „Zapomniane srebro” - kolejny z mokumentów. Tym razem firmowany nazwiskiem słynnego dziś Petera Jacksona. Autor ekranizacji tolkienowskiej trylogii w początkach swojej kariery zrealizował fałszywy dokument opisujący rzekome odkrycie przez niego zaginionych taśm pioniera nowozelandzkiej kinematografii. Przysłowiowa bujda na resorach. Ale niezwykle zabawna.

3. „Pokój 237” - prawdziwy „film o filmie w filmie” jak powiedziałaby pewna młoda polska reżyserka. Jego twórca Rodney Ascher ubiera w formę dziewięcioczęściowego wykładu interpretacyjne teorie dotyczące „Lśnienia” Stanleya Kubricka. Wbrew pozorom – nie tylko dla fanów.

4. „Dekoder” - w niektórych kręgach obraz uważany wręcz za kultowy. Opowieść o muzyku, który postanawia zastąpić płynącą z supermarketowych głośników popową papkę własnymi eksperymentalnymi kompozycjami. Przeszkodzić próbuje mu, zwerbowany przez korporacje, płatny morderca. W roli głównej FM Einheit - perkusista Einstürzende Neubauten.

5. „Koncert” - filmowa perełka z dziejów niezbyt licznego polskiego dokumentu muzycznego. Rejestracja łódzkiego festiwalu Rockowisko ’81 z udziałem stawiających wówczas pierwsze kroki zespołów Maanam, TSA, Deuter, Brygada Kryzys, Republika czy Krzak. Obraz zaskakuje nowoczesną teledyskową formą, która wówczas dopiero zdobywała rynek wraz z rodzącą się MTV.

6. „Przyjaciel rodziny” - jeden z wcześniejszych filmów mało znanego w Polsce Paolo Sorrentino, autora „Wszystkich odlotów Cheneya”. Przedziwna, surrealistyczna opowieść o erotycznej fascynacji rodem z najlepszych dzieł Felliniego.

7. "MS 101" – historia niespełnionej miłości austriackiego poety Georga Trakla i filozofa Ludwiga Wittgensteina, którzy nigdy się nie spotkali, lecz korespondowali ze sobą. Narracja filmu zbudowana została z czytanych z offu cytatów z Wittgensteina, Trakla, a także Rolanda Barthesa, Thomasa Manna, Adolfa Loosa, Zygmunta Freuda, Otto Weiningera i Johanna W. Goethego. 

8. „Sweet movie” - jeden z najbardziej obrazoburczych filmów w historii kina. Zrealizowany 1974 roku przez kultowego Dusana Makavejeva, ocierający się o pornografię paszkwil na komunistyczny totalitaryzm i zachodni konsumpcjonizm w jednym. Grającą w nim Polkę Annę Prucnal władze PRL ukarały pozbawieniem obywatelstwa.

9. „Świat, ciało i szatan” - najstarsza i w Polsce najmniej znana pozycja z tegorocznego cyklu „Nocne szaleństwo”. Słynny piosenkarz Harry Belafonte w roli górnika, któremu pobyt pod ziemią pozwala przetrwać zagładę ludzkości. Warto sprawdzić, jak kino wyobrażało sobie apokalipsę pół wieku temu.

10. „Los bastardos” - wynajęci jako zabójcy meksykańscy emigranci kontra amerykańska przedstawicielka klasy średniej. To jednak nie sensacyjne kino akcji ale dramatyczny zapis wzajemnej relacji i próba zobrazowania przepaści między trzecim światem a rzeczywistością dobrobytu. Zdaniem autorów festiwalowego programu „meksykańskie Funny Games”.

We Wrocławiu spędzę najbliższe dziesięć dni. Tych, którzy chcieliby porozmawiać o kinie, zapraszam szczególnie na projekcje w ramach Retrospektywy Studia im. Karola Irzykowskiego. Na zmianę z Januszem Wróblewskim z tygodnika "Polityka" prowadził będę spotkania z gośćmi cyklu. Do zobaczenia.