Przegląd „Kadry wyzwolone – kino i cenzura w okresie PRL” przybliży filmy niepokorne, które za swoją wymowę i ukazany obraz ówczesnego świata przez wiele lat nie były rozpowszechniane. Wśród wybranych tytułów znajdą się wśród nich najbardziej znane „półkowniki”, takie jak „Przypadek” (1981) Krzysztofa Kieślowskiego, „Dreszcze” (1981) Wojciecha Marczewskiego czy „Ósmy dzień tygodnia” (1958) Aleksandra Forda. Ale nie tylko.

Gratka dla miłośników polskiego kina

W warszawskim kinie „Iluzjon” publiczność będzie mogła obejrzeć na dużym ekranie nigdy nieemitowane filmy średniometrażowe, powstałe tuż po II wojnie światowej i już wtedy skierowane na półki. Z kolei w łódzkim kinie „Charlie” pokazy wybitnych dokumentów Wytwórni Filmów Oświatowych – „Mężczyzn” (1969) Grzegorza Królikiewicza i „Elementarza” (1976) Wojciecha Wiszniewskiego – zostaną wzbogacone o „odrzuty”, ujęcia, które nie trafiły do ekranowej wersji filmu.

Goście

Podczas przeglądu odbędą się też spotkania z twórcami filmów oraz prelekcje, przybliżające historyczne i polityczne konteksty, wygłoszone przez uznanych polskich filmoznawców. Pokaz „Dreszczy” (1981) w kinie „Charlie” uświetni swoją osobą reżyser filmu, Wojciech Marczewski. W Warszawie zaś – przed seansem „Długiej nocy” (1967) Janusza Nasfetera – odbędzie się rozmowa z Józefem Duriaszem (odtwórcą głównej roli). W „Iluzjonie” spotkamy się również z Januszem Zaorskim przy okazji projekcji jego monumentalnego dzieła „Matka Królów” (1982). Z kolei w kinie „Ratusz” w Zduńskiej Woli pojawi się ponownie Janusz Zaorski, który opowie o okolicznościach powstawania jego filmu „Dziecinne pytania” (1981)

„Kadry wyzwolone – kino i cenzura w okresie PRL” jest lekcją historii i mechanizmów cenzorskich w ówczesnej kulturze. Będzie okazją do zdobycia wiedzy o tym, jakimi kryteriami kierowali się cenzorzy oraz jakie wybiegi stosowali twórcy by skierować nieprawomyślne filmy do rozpowszechniania lub zmylić funkcjonariuszy komunistycznego systemu.

Organizatorem wydarzenia jest Stowarzyszenie Łódź Filmowa. Przegląd dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Kuratorami wydarzenia są Diana Dąbrowska i Jarosław Grzechowiak.  

***

Pełny program wydarzenia:

WARSZAWA / KINO ILUZJON (21-24.10.2019)

PONIEDZIAŁEK, 21.10.2019
GODZINA: 18.00 / SALA „MAŁA CZARNA”

PIERWSZE „PÓŁKOWNIKI”:
Projekcja zestawu:
„2 x 2 = 4” (1945; reż. Antoni Bohdziewicz), 33 min.
„Harmonia” (1947; reż. Wojciech Jerzy Has), 11 min.
„Nawrócony” (1947; reż. Jerzy Zarzycki), 35 min.
„Zdradzieckie serce” (1947; reż. Jerzy Zarzycki), 13 min.
Prelekcja: mgr Jarosław Grzechowiak (Uniwersytet Łódzki)

GODZINA: 20.15 / SALA „MAŁA CZARNA”

„DOKUMENTY NA CENZUROWANYM”:
Projekcja zestawu:
„Gdzie jest nasz dom?” (1945; reż. Irena Byrska, Tadeusz Byrski) 25 min.
„Kopalnia” (1947; reż. Natalia Brzozowska) 10 min.
„Pamiątka z Kalwarii” (1958; reż. Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski) 14 min.
„Nie wiem” (1977; reż. Krzysztof Kieślowski), 46 min.
Prelekcja: mgr Jarosław Grzechowiak (Uniwersytet Łódzki)

WTOREK, 22.10.2019
GODZINA: 20.30 / SALA „MAŁA CZARNA”

„KLASYCY NA CENZUROWANYM”:
Projekcja do filmu: „Ręce do góry” (1967; reż. Jerzy Skolimowski), 76 min.
Prelekcja: mgr Katarzyna Wajda (Filmoteka Narodowa-Instytut Audiowizualny)

ŚRODA, 23.10.2019
GODZINA: 20.00 / SALA „MAŁA CZARNA”

„CENZURA MARCOWA”:
Pokaz filmu: „Długa noc” (1967; reż. Janusz Nasfeter), 78 min.
Prelekcja: dr Piotr Śmiałowski (Filmoteka Narodowa-Instytut Audiowizualny). Po projekcji spotka-nie z aktorem Józefem Duriaszem.


CZWARTEK, 24.10.2019
GODZINA: 17.00 / SALA „MAŁA CZARNA”

„LEGENDARNE PÓŁKOWNIKI”
Pokaz filmu: „Matka królów” (1982; reż. Janusz Zaorski), 127 min.
Po projekcji spotkanie z reżyserem Januszem Zaorskim. Prowadzenie: dr Łukasz Jasina (Polski In-stytut Spraw międzynarodowych).

ŁÓDŹ / KINO CHARLIE (21-26.10.2019)

PONIEDZIAŁEK, 21.10.2019
GODZINA: 17.00 / SALA KAMERALNA

PIERWSZE „PÓŁKOWNIKI”:
Pokaz filmu: „Dwie godziny” (1946; reż. Jerzy Wyszomirski, Stanisław Wohl), 68 min.
Prelekcja: dr hab. Natasza Korczarowska (Uniwersytet Łódzki)

GODZINA: 19.00 / SALA KAMERALNA

„OŚWIATÓWKA NA CENZUROWANYM”:
Projekcja zestawu:
„Mężczyźni” (1969; reż. Grzegorz Królikiewicz), 10 min.
„Elementarz” (1976; reż. Wojciech Wiszniewski), 8 min.
„Odnowa” (1981; reż. Władysław Wasilewski), 55 min.
Prelekcja: mgr Emil Sowiński (Uniwersytet Łódzki)

WTOREK, 22.10.2019
GODZINA: 18.00 / SALA STUDYJNA

„CENZURA PSYCHOSOMATYCZNA”:
Pokaz filmu: „Dreszcze” (1981, reż. Wojciech Marczewski), 102 min.
Po projekcji spotkanie autorskie z reżyserem Wojciechem Marczewskim. Prowadzenie: Błażej To-rański, dziennikarz i autor książki „Knebel. Cenzura w PRL”

ŚRODA, 23.10.2019
GODZINA: 19.00 / SALA KAMERALNA

„CZARNE OBRAZY RZECZYWISTOŚCI”:
Pokaz filmu: „Zagubione uczucia” (1957; reż. Jerzy Zarzycki), 75 min.
Prelekcja: dr hab. Natasza Korczarowska (Uniwersytet Łódzki)

CZWARTEK, 24.10.2019
GODZINA: 19.30 / SALA KAMERALNA

„CENZURA CZASÓW MAŁEJ STABILIZACJI”:
Pokaz filmu: „Życie raz jeszcze” (1964; reż. Janusz Morgenstern), 92 min.
Prelekcja: dr Mikołaj Mirowski (Muzeum Historii Polski)

PIĄTEK, 25.10.2019   
GODZINA: 19.00 / SALA KAMERALNA

„IDEOLOGICZNE WARIACJE”:
Projekcja filmu: „Przypadek” (1981, reż. K. Kieślowskiego), 118 min.
Spotkanie z Bogusławą Pawelec (aktorka). Prowadzenie: mgr Jarosław Grzechowiak (Uniwersytet Łódzki)

SOBOTA, 26.10.2019   
GODZINA: 17.00 / SALA KAMERALNA

„LEGENDARNE PÓŁKOWNIKI”:
Pokaz filmu: „Ósmy dzień tygodnia” (1958; reż. Aleksander Ford), 83 min.
Prelekcja: Błażej Torański; po projekcji spotkanie z dziennikarzem i autorem książki „Knebel. Cen-zura w PRL”. Prowadzenie: dr Mikołaj Mirowski (Muzeum Historii Polski)

ZDUŃSKA WOLA / KINO RATUSZ (24-27.10.2019)

CZWARTEK, 24.10.2019
GODZINA: 18.00

„KLASYKA NA CENZUROWANYM”:

Projekcja filmu: „Wierna rzeka” (1983; reż. Tadeusz Chmielewski), 137 min.
Prelekcja: Mateusz Żebrowski i Marta Chylińska, twórcy kanału filmowego „Drugi Seans”

PIĄTEK, 25.10.2019
GODZINA: 20.00

„LEGENDARNE PÓŁKOWNIKI”:

Pokaz filmu: „Przesłuchanie” (1982, reż. Ryszard Bugajski), 111 min.
Prelekcja: mgr Alicja Górska (Uniwersytet Łódzki)

NIEDZIELA, 27.10.2019
GODZINA: 16.00

„LEKCJA KINA”:

Pokaz filmu: „Dziecinne pytania” (1981, reż. Janusz Zaorski), 97 min.
Po projekcji spotkanie autorskie z reżyserem Januszem Zaorskim. Prowadzenie: Diana Dąbrowska, dziennikarka związana z miesięcznikiem „Kino”