Film przybliża historię z jednej strony znaną, zekranizowaną przecież w filmie „Azyl” Niki Caro, ale na tyle wyjątkową, że zasługującą na ponownie opowiedzenie, tym razem w formie dokumentalnej. Łukasz Czajka utkał historię małżeństwa Żabińskich– długoletnich opiekunów warszawskiego zoo – z bogatych archiwaliów i wspomnień żyjących świadków wydarzeń. Dzięki temu jeszcze lepiej możemy zrozumieć wojenny lęk i heroizm pary.

fot. Autograf.

Państwo Żabińscy w czasie wojny na terenie opustoszałego zoo, a konkretnie we własnym domu oraz w pustych zapleczach na tyłach wybiegów dla zwierząt ukrywali szukających schronienia Żydów oraz żołnierzy polskiego podziemia. W sumie dali schronienie ok. 300 osobom, choć dokładnej liczby nikt nie zna. Goście spędzali w zoo od kilku dni do wielu miesięcy.

Wiele z nich zostało przemyconych przez Żabińskiego z getta. Twórca odnalazł we wspomnieniach córki niezwykłej pary wyjątkowe porównanie. Ukrywający się dostawali pseudonimy zależne od miejsca ukrycia. Ci, którzy zajmowali bażanciarnię, stawali się „bażantami”, inni byli „wiewiórkami”, nawet „chomikami”. Nie było w tym grama pogardy czy wyśmiewania – oczywiście. Raczej włączenie ukrywających się do grona najbliższej rodziny, którą przed wojną stanowiły wszelkie czworonogi.

fot. Autograf.

W filmie wykorzystane zostały zarejestrowane rozmowy z ostatnimi żyjącymi świadkami zdarzeń – Moshe Tiroshem ocalałym dzięki ukryciu w zoo i Krzysztofem Prochaską, którego matka ukrywała się u Żabińskich oraz z Teresą Żabińską, córką Jana i Antoniny. Twórcy wykorzystali także takich filmów archiwalnych, na których widzimy rodzinę państwa Żabińskich, ich willę oraz zoo, a które nie były nigdy wcześniej publikowane.

Zdjęcia do filmu wykonał Kacper Czubak. Muzykę skomponował Marcin Masecki. Film wyprodukowało studio Autograf Karol Wożbiński. „O zwierzętach i ludziach” pojawi się w polskich kinach 6 września 2019 roku.