Orkiestra dęta, arsenał broni a na dodatek technika stereoskopowa! Dźwięk w filmie "Bitwa Warszawska" był wielkim wyzwaniem. Opłaciło się. Film został nominowany do prestiżowej międzynarodowej nagrody za najlepszy montaż dźwięku w filmie zagranicznym.

Czy pamiętacie, jakim problemem w starych polskich filmach był dźwięk? Ograniczenia techniczne i brak dobrej  jakości sprzętu powodowały, że czasem trzeba było nieźle nadstawiać ucha, by wyłowić dialogi, nie mówiąc już o efektach dźwiękowych. Przez ostatnie kilkanaście lat jednak rynek usług filmowych znacznie się rozwinął. Polską specjalnością na wysokim światowym poziomie stały się usługi w zakresie postprodukcji filmowej. Montażu, animacji, efektów specjalnych, ale także dźwięku.


"1920. Bitwa Warszawska", reż. J. Hoffman, fot. Glinka Agency, Forum Film Poland

Ekipy fachowców w świetnie wyposażonych studiach cyzelują każdy efekt dźwiękowy, barwę dialogów i atmosfer. Choć zazwyczaj skupiamy się na ocenie scenariusza, reżyserii czy aktorstwa, nie można nie zauważyć, jak bardzo polski film rozwinął się pod względem technicznym.

Zaczynają nas doceniać na świecie.  Właśnie przyszła dobra wiadomość ze Stanów Zjednoczonych. Film Jerzego Hoffmana "1920. Bitwa Warszawska" (tytuł angielski: "1920. The World's Most Important Battle") udźwiękowiony w studiu Dreamsound został nominowany do nagrody Golden Reel za Najlepszy Montaż Dźwięku w Filmie Zagranicznym (Best Sound Editing: Sound Effects, Foley, Dialogue and ADR in Feature Foreign Language Film). Nagrody przyznaje organizacja Motion Picture Sound Editors.  To pierwsza nominacja do tej prestiżowej nagrody dla polskiego filmu. Ceremonia rozdania nagród odbędzie się 19 lutego 2012 roku w Los Angeles. 

Postprodukcja dźwięku do filmu "1920. Bitwa Warszawska" trwała blisko 6 miesięcy. Prace rozpoczęły się od nagrania postsynchronów, które stanowiły około 90 proc. wszystkich dialogów w filmie. Ze względu na skomplikowaną pracę z obrazem stereoskopowym, twórcy filmu już przed zdjęciami podjęli decyzję o  postsynchronach, czyli o ponownym nagraniu ścieżki dialogowej pod gotowy obraz, w studiu.

Nagrania dialogów oraz tzw. "gwarów", czyli dialogów bohaterów drugoplanowych w scenach zbiorowych, zajęły 30 dni. Po zamknięciu montażu obrazu rozpoczął się okres montażu tzw. "atmosfer dźwiękowych", efektów bocznych  oraz nagranie i montaż efektów synchronicznych. Dwa miesiące później rozpoczęły się premiksy warstw dźwiękowych. Po dopracowaniu barwy, dodaniu pogłosu czy umiejscowieniu w odpowiednim głośniku, pojedyncze efekty dźwiękowe zaczęły tworzyć większą całość, a surowe postsynchrony i gwary "wtopiły" się w ekran. Etap ten był niezwykle ważny, gdyż ilość dźwięków które powstały podczas montażu była ogromna. Na potrzeby filmu zorganizowano również plenerowe nagranie wojskowej orkiestry dętej oraz arsenału broni właściwej dla czasów, w których rozgrywa się akcja.


"1920. Bitwa Warszawska", reż. J. Hoffman, fot. Glinka Agency, Forum Film Poland

W czasie postprodukcji dźwięku do "Bitwy..." powstało kilkaset śladów dźwiękowych, które ostatecznie wraz z muzyką "spotkały" się na zgraniu dźwięku. Ten etap pracy trwał ponad cztery tygodnie, w czasie których udało się nadać ścieżce dźwiękowej ostateczne brzmienie. Nie bez znaczenia podczas zgrania dźwięku były odsłuchy testowe w różnych kinach, gdzie "na żywo" można było przekonać się, jak widzowie będą słyszeć film.

Motion Picture Sound Editors  to amerykańska organizacja non-profit zrzeszająca montażystów i imitatorów dźwięku z całego świata. Należą do niej zawodowcy, którzy na polu montażu dźwięku (dialogów, efektów dźwiękowych, muzyki) wykazali się wyjątkowymi umiejętnościami. Celem organizacji jest promocja najwyższej jakości dźwięku filmowego, wymiana doświadczeń oraz organizowanie szkoleń i paneli dyskusyjnych. Co roku wszyscy członkowie organizacji przyznają prestiżowe nagrody Golden Reel za montaż poszczególnych warstw dźwiękowych w różnych formach audiowizualnych produkcji amerykańskiej. Dodatkową kategorią jest Nagroda za Najlepszy Montaż Dźwięku w Filmie Zagranicznym. "Bitwa Warszawska" znalazła się w gronie siedmiu filmów wybranych spośród siedemdziesięciu tytułów, które pretendowały do nagrody.

Postprodukcja dźwięku do "Bitwy..." została zrealizowana w studio Dreamsound, przy współpracy studia Pro-Ton (nagranie efektów synchronicznych), SDI Media (studio do nagrań postsynchronów) i TOYA Studios, gdzie odbyło się zgranie dźwięku.


Jerzy Hoffman na planie filmu, ot. Glinka Agency, Forum Film Poland

Strona MPSE z informacjami o nominacjach: http://mpse.org/goldenreels/2012awards/featurenominees.html

Kompletna ekipa dźwiękowa filmu "1920. Bitwa Warszawska":

Dźwięk na planie: Wacław Pilkowski
Dźwięk na planie (II ekipa): Aleksandra Pniak
Współpraca dźwiękowa: Jacek Groszek, Jerzy Murawski, Jacek Serowiecki
Postprodukcja dźwięku: Dreamsound
Reżyseria dźwięku: Wacław Pilkowski
Współpraca przy reżyserii dźwięku: Aleksandra Pniak
Montaż dialogów: Filip Krzemień, Marcin Kasiński
Postsynchrony: Filip Krzemień, Marcin Kasiński,
Organizacja nagrań: Beata Jankowska, Marcin Kopiec
Efekty dźwiękowe: Maciej Tęgi (specjalne)
Montaż efektów dźwiękowych: Maciej Tęgi, Kacper Habisiak
Nagrania wyjazdowe: Marcin Matlak,
Premiks: Filip Krzemień (dialogi, postsynchrony), Kacper Habisiak (efekty dźwiękowe), Marcin Kasiński (efekty dźwiękowe)
Efekty synchroniczne: Krzysztof Jastrząb
Współpraca przy efektach synchronicznych: Henryk Zastróżny, Aleksandra Pniak, Mateusz Irisik, Marcin Wolak, Krzysztof Salawa, Jacek Pająk
Montaż efektów synchronicznych: Jan Graboś
Zgranie dźwięku: Kacper Habisiak, Marcin Kasiński, Piotr Knop, Wacław Pilkowski, Małgorzata Gontarska (koordynacja),