20 czerwca br. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego opublikowało projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Ten niezwykle ważny dla twórców akt prawny ma na celu wdrożenie do polskiego prawa unijnej dyrektywy w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym, która reguluje m.in. kwestię wynagrodzenia za eksploatację filmów w internecie.

Najbardziej doniosłą zmianą jest przesądzenie przez ustawodawcę, że twórcy utworów audiowizualnych zyskają niezbywalne prawo do dodatkowego wynagrodzenia za eksploatację utworu w ramach usług VOD. W praktyce znowelizowany zostanie dotychczasowy art. 70 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, który przyznaje współtwórcom utworu audiowizualnego prawo do dodatkowego wynagrodzenia za korzystanie z tego utworu na określonych polach eksploatacji, ale w obecnym kształcie nie uwzględnia on korzystania z utworów online. ZAPA od lat zabiegała o to, żeby twórcy dostali odpowiednią zapłatę za oglądanie ich filmów w internecie. Konieczność aktualizacji przepisów stała się nieodzowna wobec zawrotnego tempa rozwoju technologicznego, które przekłada się na zwiększenie popularności i skali dostępności filmów w internecie oraz przyrost przychodów serwisów streamingowych.

Co więcej projektowana ustawa przyznaje twórcom prawo do uzyskania informacji o zyskach generowanych z eksploatacji ich utworów, co może umożliwić dochodzenie uzupełniającego wynagrodzenia w ramach tzw. klauzuli bestsellerowej (art. 44 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).

Projekt opracowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przesądza również, że to dostawcy usług udostępniania treści online (tacy jak YouTube, FB, Chomikuj, CDA czy VK) są podmiotami korzystającymi z utworów zamieszczanych przez użytkowników, a tym samym to oni są zobowiązani uzyskać stosowne licencje na takie korzystanie z tych utworów. Jeżeli taką licencję uzyskają, obejmie ona także utwory zamieszczane przez ich użytkowników. W przeciwnym razie będą zobowiązani do dołożenia wszelkich starań, by uniemożliwić dostęp do chronionych prawem utworów oraz niezwłocznego zablokowania do nich dostępu.

Zaprezentowany przez MKiDN projekt ustawy implementuje również do polskiego prawa dyrektywę 2019/789 ustanawiającą przepisy dotyczące wykonywania praw autorskich i praw pokrewnych mających zastosowanie do niektórych transmisji online prowadzonych przez organizacje radiowe i telewizyjne oraz do reemisji programów telewizyjnych i radiowych.  

Projekt został opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji pod linkiem: https://legislacja.gov.pl/projekt/12360954

Uwagi do projektu mogą być zgłaszane w terminie 30 dni od daty jego publicznego udostępnienia.