fot. materialy prasowe
Paweł Edelman w Łódzkiej Alei Gwiazd
W Łódzkiej Alei Gwiazd przy ul. Piotrkowskiej 70 została odsłonięta gwiazda Pawła Edelmana, jednego z najbardziej cenionych polskich operatorów, członka Stowarzyszenia Filmowców Polskich.
Nominowany do Oscara oraz Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej za niezapomniane zdjęcia do „Pianisty” Romana Polańskiego, nagrodzony między innymi na Festiwalu Camerimage, Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, zdobywca Cezara, Nagrody Europejskiej Akademii Filmowej, Złotej Kaczki. Współpracował z najważniejszymi twórcami kina polskiego: Andrzejem Wajdą, Robertem Glińskim, Władysławem Pasikowskim, Jerzym Stuhrem, Markiem Kondratem czy wspomnianym Romanem Polańskim.



fot. Narodowe Centrum Kultury Filmowej„EC1 Łódź – Miasto Kultury” w Łodzi

Urodził się w 1958 roku w Łodzi, gdzie ukończył kulturoznawstwo na Uniwersytecie Łódzkim, specjalizując się w teorii i historii filmu, oraz Wydział Operatorski Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej i Teatralnej, gdzie wykłada sztukę operatorską. W 1999 roku pismo „Variety” uznało go za jednego z dziesięciu najbardziej obiecujących operatorów młodego pokolenia.


W 1985 roku zrealizował zdjęcia do etiudy „Z Galerii” Władysława Pasikowskiego. Ten siedmiominutowy obraz zapoczątkował długą i owocną współpracę operatora z reżyserem. Jej efektem był zrealizowany sześć lata później „Kroll”, pełnometrażowy debiut Pasikowskiego. Obaj twórcy zostali nagrodzeni statuetkami na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Rok później razem zrealizowali kultowe „Psy”.


Równie szybko zaczęła się międzynarodowa kariera Edelmana. Już w 1992 roku zrealizował zdjęcia do polsko-francuskiego horroru „Listopad” w reżyserii Łukasza Karwowskiego, a dwa lata później wyjechał do Japonii realizować „Nastazję” – filmową adaptację „Idioty” Dostojewskiego. Tym dziełem rozpoczęła się wieloletnia i owocna współpraca z Andrzejem Wajdą, z którym potem współpracował przy takich filmach jak „Zemsta”, „Pan Tadeusz” „Katyń”, „Tatarak”, „Wałęsa. Człowiek z nadziei” czy „Powidoki”.


Do końca lat 90. Paweł Edelman pracował z dużymi sukcesami na rynku polskim i międzynarodowym. Z Władysławem Pasikowskim zrealizował drugą część „Psów”, „Słodko gorzki”, „Demony wojny wg Goi”, „Operację Samum”. Jednak to sukces „Pianisty” Romana Polańskiego przyniósł Edelmanowi rozgłos i sławę poza granicami kraju. Za zdjęcia do tego filmu otrzymał w 2003 roku Cezara – nagrodę Francuskiej Akademii Sztuki Filmowej. W tym samym roku „Pianista” przyniósł operatorowi m.in. trzy znaczące nominacje: do Oscara, do Nagrody Amerykańskiego Stowarzyszenia Operatorów (ASC) oraz Nagrody Brytyjskiej Akademii Sztuki Filmowej (BAFTA). Edelman zrealizował z Polańskim także „Olivera Twista”, „Autora widmo”, „Rzeź” ,„Wenus w futrze”, „Prawdziwą historię” oraz „Oficera i Szpiega” z kolejną nominacją do Cezara 2020).


W 2005 roku Paweł Edelman został uhonorowany Hollywoodzką Nagrodą Filmową w kategorii „Operator roku”. W 2011 roku otrzymał Nagrodę za całokształt przyznawaną przez Europejską Federację Operatorów Filmowych IMAGO, zaś w 2014 roku kolejne dwa ważne wyróżnienia: Nagrodę Marburger Kamerapreis dla wybitnego operatora filmowego przyznawaną przez Uniwersytet w Marburgu w Niemczech oraz Złoty Medal „Zasłużony Kulturze - Gloria Artis”.


Paweł Edelman jako operator wyróżnia się niezwykłą wrażliwością i wszechstronnością. Być może dlatego najwięksi reżyserzy powierzają mu swoje najbardziej osobiste filmy. Roman Polański „Pianistę”, a Andrzej Wajda „Katyń” i „Tatarak”. Pasikowski natomiast znakomicie opowiada poprzez obraz Edelmana brutalne i „brudne” historie, nie tylko o świecie skorumpowanej władzy, ale również o podskórnych uprzedzeniach – jak choćby w „Pokłosiu”.

MR / EC1 Łódź   14 września 2020 11:21
Scroll