Baza / Historia polskiego kina
Baza / Historia polskiego kina
30. rocznica premiery „Austerii”
Mija 30 lat od premiery jednego z najważniejszych filmów Jerzego Kawalerowicza, "Austerii". Obraz ukazujący świat Żydów tuż przed tragiczną zagładą miał premierę 28 marca 1983 roku.
"Austeria" jest ekranizacją powieści Juliana Stryjkowskiego, do której scenariusz stworzyli Jerzy Kawalerowicz i Tadeusz Konwicki. Ze względu na tematykę o filmie było głośno jeszcze podczas produkcji. Film miał swoją premierę w Chicago, a 28 marca 1983 w Polsce. Kontrowersje nie zmniejszyły sukcesu artystycznego filmu i "Austeria" zdobyła w 1984 roku główną nagrodę, Złote Lwy, na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, wówczas odbywającym się jeszcze w Gdańsku.


Franciszek Pieczka jako karczmarz Tag w "Austerii", fot. KinoRP

Akcja "Austerii" rozgrywa się w ciągu jednej doby – pierwszego dnia i nocy I wojny światowej. Przy drodze do małego galicyjskiego miasteczka stoi karczma, tytułowa austeria, prowadzona przez starego, mądrego Żyda Taga. Karczma staje się schronieniem dla uciekinierów zagrożonych kozackim pogromem. Austeria staje się soczewką żydowskiego społeczeństwa. U Taga zbierają się bogaci, wyemancypowani Żydzi z miasteczka oraz chasydzi – mistycy i fanatycy religii. Tylko gospodarz ma świadomość nadciągającej katastrofy. Pełen trzeźwego sceptycyzmu otacza jednak ciepłem i serdecznością wszystkich, których jego austeria przygarnęła na tę noc.

Główną rolę karczmarza Taga zagrał Franciszek Pieczka. W obsadzie filmu znaleźli się również: Wojciech Pszoniak, Jan Szurmiej, Ewa Domańska, Szymon Szurmiej, Gołda Tencer i Marek Wilk.


Kadr z filmu "Austeria", fot. KinoRP

"Dążyliśmy do tego, ażeby to był film wielkiej metafory, podobny do (...) fresku ukazującego świat Żydów na chwilę przed tragiczną zagładą. (...) W dynamicznym skrócie staram się odtworzyć świat marzeń, nawyków myślowych, postaw filozoficznych Żydostwa wschodnioeuropejskiego w obliczu ostatecznego zagrożenia. Fresk ten zamykam jakby w ramy Sądnego Dnia – dosłownie i w przenośni. W ciągu jednego dnia i jednej nocy staram się pokazać, może nawet zbyt brutalnie, postawy ludzi wobec ostateczności, jaką jest każda wojna niosąca ze sobą perspektywę zagłady" – tak Jerzy Kawalerowicz mówił o swoim filmie. 30 lat po premierze "Austeria" uznawana jest przez krytyków za jeden z najważniejszych filmów polskich i najważniejszy, oprócz "Matki Joanny od Aniołów", w dorobku Kawalerowicza.

W 2009 roku "Austeria" została zrekonstruowana cyfrowo w ramach projektu KinoRP.


MR / PAP  28 marca 2013 07:30
Scroll