Wzrost wypłat i nowe umowy
W 2010 roku znacznie wzrosła średnia wypłata oraz łączna kwota wypłaconych tantiem dla polskich uprawnionych. Odnotowaliśmy tu wzrost w stosunku do i tak bardzo wysokiego poziomu z 2009 roku: odpowiednio o 22,5% i 53%!
Tak dobre wyniki są przede wszystkim wynikiem ugody podpisanej z Polsatem. Umożliwiła ona wypłacenie uprawnionym tantiem za okresy minione, począwszy od 22 lipca 2000 roku. Ugodą zostały objęte również nadania za okresy bieżące na kanałach głównych oraz na kanałach tematycznych.
Niemal w tym samym czasie udało się osiągnąć porozumienie z ITI Neovision – operatorem Platformy N i Telewizji na Kartę. Na mocy podpisanej umowy ZAPA zainkasował i wypłacił zdecydowaną większość zaległych tantiem za okres od początku działalności platformy, tj. od 1 października 2006 r.

Operatorzy kablowi i satelitarni, nadawcy i dystrybutorzy
W ubiegłym roku na rynku operatorów kablowych wciąż mieliśmy do czynienia z trudną sytuacją. Tu nadal część podmiotów unika płacenia tantiem. Gdy negocjacje nie przynoszą rezultatów, ZAPA wnosi przeciwko nim pozwy sądowe. Operatorzy zrzeszeni w Polskiej Izbie Komunikacji Elektronicznej (PIKE), których wpłaty stanowią większość wpływów z tytułu reemisji, płacą co prawda tantiemy, ale bez umów - na podstawie kwestionowanej przez ZAPA zaniżonej stawki. Te wpłaty traktujemy jako zaliczkowe. Dążymy również do podpisania umowy generalnej z PIKE, jednocześnie domagając się wnoszenia opłat według stawek satysfakcjonujących ZAPA. Na polu reemisji satelitarnej, wobec niechęci do zawarcia ugody ze strony Telekomunikacji Polskiej, zmuszeni byliśmy kontynuować proces sądowy z tym operatorem. Pozostali reemitenci satelitarni (Cyfra , Cyfrowy Polsat) uiszczają tantiemy na bieżąco.

Na polu nadań telewizyjnych ZAPA objął zarządem większość rynku nadawców w Polsce, który w dużej mierze reprezentują Telewizja Polska, TVN oraz Polsat.

W 2010 roku nie udało się niestety osiągnąć porozumienia podczas negocjacji z kilkoma mniejszymi podmiotami, takimi jak TV 4 i Tele 5. Przeciwko obu tym nadawcom ZAPA prowadzi postępowania sądowe.
W najbliższym czasie planujemy podpisać umowę z TV Silesia (TVS). Aktualnie trwają negocjacje z tym nadawcą. W połowie roku została również rozszerzona dotychczasowa umowa z nadawcą kanału 4Fun.tv o kanał Rebel:tv.
2010 rok nie przyniósł nowych rozwiązań w przypadku dystrybutorów filmowych. Największe z tych firm wciąż nie płacą, niemniej jednak rozmowy z częścią podmiotów są już w końcowych stadiach. I tak z Best Film udało się ustalić warunki ugody. Z firmą Kino Świat są prowadzone intensywne rozmowy, dające nadzieję na osiągnięcie w najbliższym czasie porozumienia. Natomiast z TIM, dystrybuującą tytuły ITI Film Studio, TVN, SPI International oraz Kino Polska, trwają ustalenia umowne dotyczące m.in. katalogu utworów reprezentowanych przez tego dystrybutora.

Dystrybutorzy Solopan oraz SPI International nadal unikają płacenia tantiem. W związku z tym ZAPA prowadzi przeciwko nim procesy sądowe. Pozytywnie przebiega współpraca z podmiotami odpowiedzialnymi za tzw. insertowanie filmów do tytułów prasowych, takimi jak Agora czy Wydawnictwo Bauer. Od tych wydawców tantiemy są inkasowane na bieżąco.

Hotele, VOD, kina
Dobrze wygląda sytuacja na polu eksploatacji utworów audiowizualnych przez hotele. ZAPA posiada aktualnie ponad 470 podpisanych umów, w tym z użytkownikami, którzy do tej pory tantiem nie płacili (Marriott Warszawa, Hotel Jan III Sobieski, Sheraton Warszawa, Sheraton Sopot). Planowana jest także ugoda z siecią hoteli Gromada.
ZAPA monitoruje również dynamiczny sektor rynku VOD, czyli tzw. wideo na żądanie. Aktualnie posiadamy już 20 umów z dostawcami tego typu usług.



Polem eksploatacji, na którym współpraca z winy leżącej po stronie użytkowników od wielu lat przebiega najciężej, jest wyświetlanie filmów w kinach. Największe multipleksy nadal unikają płacenia tantiem, co przekłada się na procesy sądowe, które w swoim i naszym imieniu prowadzi ZAiKS. Cinema City nie podejmuje działań, które mogłyby doprowadzić do zawarcia ugody, jednocześnie próbując wymóc na drodze sądowej potwierdzenie braku zasadności stawki żądanej przez organizacje zbiorowego zarządzania. Kinoteka zaprzestała regulowania płatności, dlatego przeciwko niej jest prowadzone postępowanie sądowe. Również sieć kin wielosalowych Helios, której większościowym akcjonariuszem stała się w ubiegłym roku Agora, nie uiszcza należnych tantiem na bieżąco. Na tym tle pozytywnie wygląda podpisane pod koniec 2010 roku porozumienie z Multikinem, prowadzącym kina Multikino i Silver Screen. Pozwala to mieć nadzieję na zainkasowanie tantiem od tej sieci kin za okres od połowy 2007 roku (za wcześniejsze lata Multikino tantiemy uregulowało).

Trochę liczb
W 2010 roku do ZAPA przystąpiło ponad 450 autorów i ich spadkobierców oraz 27 producentów. Tym samym ZAPA reprezentuje obecnie ponad 2600 autorów i ich spadkobierców oraz ponad 270 producentów. Do nich należy doliczyć dziesiątki tysięcy uprawnionych z całego świata chronionych przez ZAPA na podstawie umów o wzajemnej reprezentacji z zagranicznymi organizacjami. Aktualnie ich liczba sięga 55, natomiast łączna liczba umów z polskimi użytkownikami wynosi ponad 1100, z czego ponad 200 zostało zawartych tylko w ubiegłym roku.
Na uwagę zasługuje fakt, że z każdym rokiem coraz więcej scenarzystów decyduje się na rezygnację z ZAiKS-u i powierzenie swoich praw w zarząd ZAPA. W samym 2010 roku do naszej organizacji przeniosło się 39 autorów scenariuszy. Wszystkim uprawnionym dziękujemy za zaufanie!
Pod koniec 2010 roku ZAPA uzyskał również nowy certyfikat jakości ISO 9001:2009. Potwierdza on, że działalność ZAPA jest przejrzysta, a nasza organizacja stale podnosi jakość swoich usług.

Zmiany w prawie autorskim
W październiku 2010 roku weszła w życie nowelizacja Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wprowadziła ona możliwość zawierania porozumień między poszczególnymi organizacjami zbiorowego zarządzania oraz dołączyła użytkowników utworów jako stronę postępowania przy ustalaniu tabel wynagrodzeń. Jeśli którakolwiek ze stron postępowania uzna projekt tabeli złożonej przez OZZ za niesatysfakcjonujący, będzie miała prawo odwołać się do sądu. Niestety, brak specjalistycznego sądownictwa w tym zakresie, o którego utworzenie wielokrotnie postulowało m.in. środowisko OZZ, oraz przewlekłe i żmudne postępowania tego rodzaju (możliwość rozpoznania sprawy w trzech instancjach), mogą znacznie wydłużyć proces zatwierdzania tabel. To z kolei bardzo utrudni działanie organizacjom zbiorowego zarządzania. Niemniej jednak ZAPA będzie starał się zrobić wszystko, aby prawa twórców i producentów były dobrze reprezentowane i chronione.

Plany
W następstwie wspomnianej wyżej nowelizacji ustawy ZAPA ma obowiązek złożyć do połowy roku wniosek do Komisji Prawa Autorskiego o zatwierdzenie tabel wynagrodzeń. Mamy nadzieję, że zostaną one możliwie najszybciej zatwierdzone i wbrew naszym obawom żaden z użytkowników bezpodstawnie ich nie zakwestionuje, celowo przedłużając całą procedurę.

W 2011 roku ZAPA będzie dążył do objęcia inkasem na drodze negocjacji (lub w przypadku niepowodzenia tego środka - na drodze sądowej) jak największej liczby użytkowników. Będziemy starali się doprowadzić do podpisania umów z podmiotami, które do tej pory stale uchylały się od płacenia tantiem. Planujemy również zawrzeć umowy z użytkownikami, z którymi dotychczasowe rozmowy przebiegają pomyślnie i są bliskie sfinalizowania.
Zakładamy stały wzrost liczby uprawnionych reprezentowanych przez ZAPA, zwłaszcza że pod koniec minionego roku do grona twórców uprawnionych do odbioru tantiem dołączyli dekoratorzy wnętrz.

Równolegle do wspomnianych działań ZAPA będzie monitorować dynamiczny rynek praw autorskich i reagować na zachodzące na nim zmiany - po to, aby uprawnieni reprezentowani przez ZAPA mieli pewność, że ich prawa są dobrze chronione.