Oryginalne filmy AK w "Powstaniu Warszawskim"

- Kiedy usłyszałam o tym projekcie od razu wiedziałam, że będzie to niezwykłe wyzwanie - mówi Magdalena Zimecka, szef Studia Orka. - Przyznam, że bardzo postaraliśmy się o wygraną w konkursie, nasze zrekonstruowane, pokolorowane i udźwiękowione materiały otrzymały najwyższą punktację w konkursie i z dumą przystąpiliśmy do jednego z najbardziej niezwykłych projektów filmowych w skali światowej.

Materiały archiwalne po i przed korekcją, fot. mat. prasowe.

Prace nad projektem ,,Powstanie Warszawskie’’ w ORCE obejmowały: skanowanie, stabilizację, pełną rekonstrukcję cyfrową obrazu, koloryzację, kolorkorekcję. Można śmiało stwierdzić, że "Powstanie w kolorze" było najtrudniejszym wyzwaniem rekonstrukcyjnym 2013 r. Materiał został nakręcony w 1944 r. na różnych nośnikach i różnymi kamerami. Zdjęcia powstawały w bardzo trudnych warunkach, nie na planie filmowym, lecz podczas walk powstańczych. Sceny były niezwykle zróżnicowane pod względem zniszczenia, ekspozycji, kadrowania i ziarna, a miały stanowić jednolity film, w dodatku pokolorowany. Ideą Producenta było wykonanie filmu w estetyce przystępnej widzowi współczesnemu, z zachowaniem drobiazgowej analizy kolorów. Nad projektem pracował sztab historyków i konsultantów z Muzeum Powstania Warszawskiego, określający precyzyjną paletę kolorów zarówno dla ubrań i mundurów, jak i elewacji budynków, czy określenie kolorystyki logotypów ówczesnych firm. W ORCE stworzony został specjalny system komunikacji i zarządzania danymi, referencjami, przekazywaniem uwag.  Koloryzacja była perfekcyjnie określona przez konsultantów z Muzeum Powstania Warszawskiego, nic nie pozostawało przypadkowe.

Reżyserem dźwięku do „Powstania Warszawskiego” jest Bartosz Putkiewicz, nadzorujący proces udźwiękowienia filmowego materiału, powstającego w Studiu Cafe Ole.


Harmonogram pracy nad filmem

Pierwszym etapem prac była stabilizacja, czyli znalezienie punktów odniesienia dla każdego ujęcia oraz wyeliminowanie drżenia obrazu w kadrze. Kolejnym krokiem było odrestaurowanie materiału,
w ramach którego Studio Orka przeprowadziło wstępną korekcję barwną w materiale czarno-białym, stabilizację oraz usunięcie pulsowania obrazu i niedoskonałości ekspozycji taśmy filmowej. Na tym etapie prace obejmowały także ręczną naprawę zniekształceń obrazu, usunięcie zanieczyszczeń oraz uszkodzeń taśmy i kontrolę ziarna.

Kolejnym krokiem była koloryzacja. Prawidłowe „pokolorowanie” filmu stanowiło wielkie wyzwanie. Przed rozpoczęciem prac przygotowano bazę referencyjną liczącą kilka tysięcy fotografii broni i uzbrojenia, umundurowania, ekwipunku, ubrań cywilnych, infrastruktury miasta, tablic informacyjnych, kilkaset zdjęć różnych rodzajów bruku, płyt chodnikowych itd. Nad stroną merytoryczną czuwali m.in. historycy Muzeum Powstania Warszawskiego, konsultanci ds. urbanistyki i architektury, varsavianiści oraz konsultanci ds. broni i uzbrojenia współpracujący z Muzeum Powstania Warszawskiego.

Film kolorowano używając unikalnego oprogramowania, wymyślonego i stworzonego w USA. Ze względu na fakt, iż materiały filmowe użyte w „Powstaniu Warszawskim” były mocno wyeksploatowane bądź też zniszczone (prawdopodobnie poprzez wywoływanie w ciężkich warunkach oraz zły system przechowywania), w wielu przypadkach ciężko było dobrać właściwy kolor. Każde ujęcie wymagało po wstępnym pokolorowaniu dokładnego opisu i wielu godzin pracy konsultantów historycznych. Po wykonaniu standardowej kolorkorekcji producenci zaprosili do współpracy znanego operatora filmowego Piotra Sobocińskiego Jr., który jako Color Grading Supervisor był odpowiedzialny za „uwiarygodnienie” i ujednolicenie naniesionych w postprodukcji barw.


Materiały archiwalne po i przed korekcją, fot. mat. prasowe

Stabilizacja
•    znalezienie punktów odniesienia dla każdego ujęcia, wyeliminowanie drżenia i „skakania” obrazu w kadrze.
•    usunięcie tzw. worpów, czyli wszystkich nienaturalnych odkształceń taśmy, zaburzających naturalną geometrię klatki.

Odrestaurowanie materiału
•    Wstępna korekcja barwowa w materiale czarno-białym
•    Stabilizacja obrazu, usunięcie pulsowania obrazu i niedoskonałości kopiowania lub ekspozycji taśmy filmowej
•    Ręczna naprawa zniekształceń obrazu wynikających z pofalowania i skurczenia taśmy, usunięcie zanieczyszczeń, usunięcie uszkodzeń taśmy (naderwania, zerwania, znaczniki, rysy), kontrola ziarna.

Koloryzacja
Koloryzacja polegała na pokolorowaniu oryginalnie czarno-białego materiału w sposób maksymalnie realistyczny, bez jakichkolwiek stylizacji. Barwa, nasycenie, kontrasty, światło, cienie i inne elementy pokolorowanego fragmentu kronik odpowiadają porze roku (połowa sierpnia 1944r.) oraz porom dnia, w których zostały nakręcone w oryginale. Kolorowanie każdego elementu kadru odbywało się po dokładnej analizie historycznej barwnych fotografii z tamtego okresu, istniejących do dziś przedmiotów, strojów i innych elementów znajdujących się w muzeach oraz prywatnych zbiorach oraz dzięki konsultacjom ze specjalistami historykami. W pracy pomagało zastosowanie unikalnego, opatentowanego oprogramowania amerykańskiego.

Kolor-korekcja
•    Praca artystyczna operatora obrazu Piotrka Sobocińskiego jr oraz kolorysty Orki Olka Wineckiego.
•    Nadanie ostatecznych kolorów elementom poprzez prace na maskach i warstwach.
•    Ustalenie ostatecznej barwy, nasycenia i kontrastu tak aby wyrównać materiał i wzmocnić jego siłę przekazu.

Prace końcowe
•    Przedostatnim etapem pracy restoringowej było ustalenie oryginalnego klatkarzu
i dopasowanie tych ujęć do docelowego kinowego formatu, czyli 24 klatki na sekundę.
•    Ostatnim etapem restoringu jest wyrównanie ziarna.  Ponieważ do filmu materiały pochodziły z wielu rożnych źródeł, należało doprowadzić go do takiego stanu, w którym wyglądałby jak spójny film. W niektórych ujęciach ilość ziarna trzeba było zwiększyć w innych go zniwelować


Materiały archiwalne po i przed korekcją, fot. mat. prasowe

STUDIO PRODUKCYJNE ORKA

Działające od 1996 roku, Studio Produkcyjne ORKA, jest największym na polskim rynku studiem postprodukcyjnym. Przez prawie dwadzieścia lat swojej działalności ORKA zgromadziła pod jednym dachem najnowocześniejszą technologię w Polsce, inwestując zarówno w najnowszy sprzęt jak
i najlepszych specjalistów na rynku. Zapewnienie kompleksowej obsługi w procesie post-produkcji sprawiło, że ORKA wyspecjalizowała się w realizacji efektów specjalnych do filmów fabularnych.

- Wszystko co dzieje się w ORCE ma początek w pasji tworzenia nowych projektów, nowych wyzwań, nowych struktur. Zawsze na początku musi być wyobraźnia, pomysł - mówi Magdalena Zimecka. - Ogromną radość sprawia mi możliwość choćby skromnego współtworzenia filmów. Wchodzimy jako koproducenci w filmy ciekawe, zależy nam na emocjach. Często są to filmy trudne, nie kierujemy się potencjałem komercyjnym, lecz artystycznym.

ORKA to ciągły rozwój. Z firmy specjalizującej się w postprodukcji reklam Magdalenie Zimeckiej udało się stworzyć barwną i nieprzeciętną firmę, pełną niezwykłych, zdolnych ludzi z pasją. Powstały nowe działy: wyodrębniona silna animacja, rekonstrukcja cyfrowa, efekty specjalne. ORKA  rozpoczęła też  regularny podbój rynku fabularnego.  W 2013 roku niestandardowe myślenie przyniosło satysfakcję – w imieniu ORKI Magdalena Zimecka odebrała Srebrne Lwy i Złote Orły, jako koproducent filmu „Obława“ Marcina Krzyształowicza, ORKA została wyróżniona nagrodą za efekty specjalne do filmu „Dziewczyna z Szafy“ Bodo Koxa na Festiwalu Efektów specjalnych Bluebox w Olsztynie.