Ja, Fronczewski

Rok Piotra Fronczewskiego w warszawskiej PWST uchodzi za jeden z najwybitniejszych w historii szkoły. Kolegami aktora byli choćby Daniel Olbrychski, Andrzej Seweryn, Ewa Pokas czy Andrzej Nardelli. Nad tym rokiem ciążyło fatum. Kilku świetnie zapowiadających się studentów, jak Krzysztof Banachowicz, zginęło jeszcze w czasie studiów. Pozostali umawiali się, że już jako absolwenci będą się spotykać zawsze na jesieni przy grobach kolegów. Z roku na rok było ich coraz mniej.

Te trudne momenty z życia Fronczewskiego są pretekstem do najciekawszych rozmów, jakie się w tej książce pojawiają. Bohater porzuca w nich swoje aktorskie emploi, odsłania się z emocjonalności, pokazuje wartości, jakimi w życiu się kieruje. Nie boi się mocnych słów (sam się zastanawia, czy nie przekracza granicy patetyczności). Sięga jednak po nie rzadko. A jeśli już, to jest w tym sens i prawdziwość, jak na pogrzebie wieloletniego przyjaciela Gustawa Holoubka.

Jednak mimo dużej samoświadomości, elokwencji i jasno zarysowanych poglądów nie jest Fronczewski osobą, która śmiałaby mówić innym, jak żyć. No bo jak, skoro nie ma nawet pewności, że ma pełny wgląd do wydarzeń z własnego życia. Nie ufa pamięci. „Zabij mnie, panie Marcinie, nie pamiętam” to najczęściej powracająca odpowiedź, kierowana do przeprowadzającego wywiad Marcina Mastalerza. Na początku wydaje się kokieterią, ale z każdą stroną rozmowy utwierdza nas w przekonaniu, że Fronczewski jest daleki od szpanu, udawania i fałszywej skromności. Mówi, kiedy zna się na temacie (vide rozdział o motoryzacji), historię komentuje z pozycji artysty, nie polityka czy historyka. Dzięki temu poza zajmującym portretem aktora jest też „Ja, Fronczewski” kroniką polskiej kultury ostatnich kilkudziesięciu lat; zaproszeniem za kulisy teatru Syrena z czasów tuż po wojnie, biletem wstępu do kuluarów PWST okresu Marca ’68, wejściówką za kotary Teatru Dramatycznego wyniszczanego przez władze stanu wojennego. A przewodnikiem po tych miejscach jest Fronczewski równie dobrym jak aktorem.