Od Wajdy do Komasy

Tę książkę czyta się jednym tchem, bo to świetna literatura, i nie jedynie filmoznawczej natury. To zbiór opowieści o ludziach i ich pasji. A tą pasją, która spowodowała, że znaleźli się w kręgu zainteresowań Barbary Hollender, jest film. To opowieści o trzydziestce polskich reżyserów – o różnym dorobku i miejscu w zawodowej hierarchii – szczególnie bliskich autorce. Już sam tytuł celnie definiuje zawartość książki. „Od Wajdy do Komasy”, czyli od niekwestionowanego mistrza po niezwykle utalentowanego młodego twórcę, który szybko i efektownie („Sala samobójców”, „Miasto 44”) wszedł do jej głównego krwiobiegu. W kontekście tego tytułu niejako symbolicznie jawi się wizyta autora „Kanału” na planie powstańczej epopei młodego reżysera.

Wybór bohaterów książki jest subiektywny, to święte prawo autora. „To ludzie, których lubię i cenię, ważni dla polskiej kultury i dla środowiska filmowego. Ci, którzy mają trwałe miejsce w historii kina, i ci, którzy są moim zdaniem wielką obietnicą na przyszłość” – pisze autorka. Stąd obok portretów uznanych reżyserów – Wajdy, Morgensterna, Kawalerowicza, Różewicza, Majewskiego, Skolimowskiego, Zanussiego, Kieślowskiego, Marczewskiego, Holland, Falka, Bugajskiego, Bromskiego, Machulskiego, Krauzego, Kolskiego, Kędzierzawskiej, opowiada Hollender o twórcach młodych, na początku zawodowej drogi, choć już wyraziście zaznaczonej własnym charakterem pisma, jak Konopka, Dawid, Lewandowski, Borowski, Wasilewski, Komasa. Pisze też – naturalnie – o artystach, którzy ostatnio przynoszą nam szczególnie wiele powodów do radości – Pawlikowskim, Smarzowskim, Jakimowskim, Pieprzycy, Szumowskiej, Fabickim.

„Od Wajdy do Komasy” to książka niezwykle ciepła, co nie znaczy, że bezkrytyczna. Hollender lubi dzielić się swymi fascynacjami, na frustracje szkoda jej atramentu. Z niecierpliwością czekam na drugi tom. Jeszcze tylu wspaniałych twórców – i ludzi – pozostało do opisania.