Pola Negri. Własnymi słowami

Mariusz Kotowski, od wielu lat mieszkający w USA reżyser, z własnej woli został też historykiem filmu, którego jedynym obiektem zainteresowania jest Pola Negri.

Zdążył dotychczas poświęcić jej zrealizowany w Stanach pełnometrażowy film dokumentalny „Pola Negri. W kinie życie jest snem”(2006) oraz książkę biograficzną „Pola Negri. Legenda Hollywood” (Warszawa, 2011). Najnowsza opracowana przez niego publikacja pokazuje aktorkę taką, jaką sama chciała w latach swojej młodości, sławy i popularności być widzianą. Znalazły się więc tutaj jej wypowiedzi dla prasy, wywiady, a przede wszystkim bardzo wiele znakomitych fotografii, najczęściej przedstawiających ją w scenach z jej filmów lub z realizacji zdjęć, często ze znanymi albo ważnymi dla niej postaciami.

Z pewnością ważną częścią jest otwierająca książkę opracowana przez autora chronologia zdarzeń z życia gwiazdy, zaś znakomitym dopełnieniem treści, także utrzymanej w układzie chronologicznym, obszerny fragment zatytułowany „W kinie życie jest snem”.  A pomiędzy nimi zebrana i uporządkowana opowieść Poli Negri o niej i jej filmowych (i nie tylko) perypetiach. Lektura z jednej strony fascynująca, bo mamy wrażenie, jakby gwiazda mówiła tylko do nas, z drugiej – nie wolno ani na chwilę zapomnieć, że jest to tylko autokreacja. Tym ciekawsza wydaje się druga część. Jest to przedrukowana i na nowo przetłumaczona niewielka jej książeczka, która jako „La vie et le rêve au cinéma” ukazała się w Paryżu w 1926 r. w nakładzie 200 egzemplarzy (jeden z nich posiada Muzeum Kinematografii w Łodzi!) i szybko doczekała się  tłumaczeń na język rosyjski i angielski. Jako swego rodzaju ciekawostka dotycząca biografii gwiazdy z polskimi korzeniami została również przetłumaczona na język polski („Życie i marzenie w kinie”, „Iluzjon” 1985, nr 4, 1986, nr 1 i 2). Jeżeli więc pierwszą część omawianej książki  możemy potraktować jako niemal w całości wykreowaną autobiografię gwiazdy, to dzięki temu fragmentowi jednak dowiadujemy się czegoś więcej o niej i jej postrzeganiu filmowego świata. Takiego, w jakim dorastała i jaki znała. Przedstawia tutaj jakiś rodzaj teorii filmu, z punktu widzenia doświadczeń i obserwacji filmowej gwiazdy z dziesięcioletnim (!) stażem,  a także kilka propozycji scenariuszy filmowych utrzymanych w różnych gatunkach i konwencjach.